Direct naar artikelinhoud
Ander CommentaarKlaas Dijkhof

Wat wil Klaas Dijkhoff nu precies met zijn VVD?

VVD-fractievoorzitter Dijkhoff op het partijfestival in Den Bosch in ­november.Beeld Freek van den Bergh

Veel Klaas Dijkhoff in de commentaren van woensdag. Hij kwam met een discussiestuk over de koers van zijn VVD (‘Liberalisme dat werkt voor mensen’), zei dat die VVD niet de partij van de multinationals moet zijn en stelde ook nog eens artikel 23 van de Grondwet (vrijheid van onderwijs) ter discussie, omdat het nu zo moeilijk blijkt het islamitische Cornelius Haga College in Amsterdam in het gareel te houden.

Trouw

Columnist Lex Oomkes begrijpt in Trouw wel dat Dijkhoff voor de VVD op zoek is ‘naar wat blos op de wangen’ en vindt dat zijn partij ‘te veel bezig is geweest met het uitleggen van compromissen’. Dijkhoff vond de PVV van Wilders geen echt alternatief voor de VVD, denkt Oomkes, maar ‘zo’n jonge en frisse radicale conservatief als Thierry Baudet is dat kennelijk wel’.

‘Om daarvoor klassiek-liberale principes in te willen leveren, zoals Dijkhoff lijkt te willen doen, gaat wel erg ver. Hij denkt het ook zomaar voor elkaar te krijgen een hiërarchie aan te brengen in de in de Grondwet verankerde grondrechten. Het anti-discriminatie artikel 1 van de Grondwet komt inderdaad voor artikel 23, de vrijheid van onderwijs. Of dat ook moet betekenen dat daarmee het eerste artikel ook altijd en overal zou moeten voorgaan, valt te betwijfelen.

Dijkhoff schuift op naar conservatieve hoek. Niet echt een overtuigend alternatief dat de partij buiten Mark Rutte om nou meer profiel zal geven.’

NRC Handelsblad

NRC Handelsblad wijdt een hoofdredactioneel commentaar aan Dijkhoffs strategiestuk. ‘We gaan niet naar links en we gaan niet verder naar rechts’, citeert de krant hem. Het commentaar gaat verder: ‘Deze zin illustreert het manco van Dijkhoffs stuk. De electorale strategie, oftewel de permanente positiebepaling, zit het in de inleiding beloofde denken over ideologische wortels in de weg. Natuurlijk moet een politieke partij oog hebben voor het potentiële wingebied. Maar juist een beginselprogramma zou verder mogen kijken.

‘Het slothoofdstuk met de titel ‘Waken voor dogma’s’ doet enkele aanzetten voor een interessante discussie over tot nu toe gepredikte liberale beginselen. Moet de overheid grote, internationaal opererende bedrijven wel zo vrij mogelijk laten? Horen er geen beperkingen te zitten aan de in de Grondwet gegarandeerde vrijheid van onderwijs? Moeten de mondigere burgers niet op een meer directe wijze bij het beleid worden betrokken?

‘Helaas blijft het in de notitie van Dijkhoff veelal bij de probleemstelling. Vragen zijn interessant maar nog interessanter zijn de antwoorden. Daar is nu het wachten op. Dat de VVD die antwoorden hard nodig heeft, is getuige de jongste verkiezingsuitslag wel duidelijk.’

NRC-columnist Lotfi El Hamidi gaat in op Dijkhoffs opmerkingen over artikel 23. ‘Zo vond VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff artikel 23 ‘praktisch nooit een probleem’, zo zei hij afgelopen zaterdag tegen De Telegraaf. ‘Maar je ziet nu dat de vrijheid van godsdienst aangegrepen wordt om zo’n salafistenschool in Amsterdam te stichten.’ Kortom, artikel 23 werd pas problematisch toen aanhangers van een zekere uitheemse religie er gebruik van gingen maken – alsof de uitwassen in het confessionele onderwijs zich nu pas manifesteren.’

El Hamidi zat zelf op een ‘zwarte’ school die ‘behoorde tot de beste van Rotterdam’. ‘Dat succesverhaal was helaas uitzonderlijk, want de meeste zwarte scholen presteerden ondermaats. De ware segregatie is dan ook niet die tussen openbaar en confessioneel onderwijs, maar die tussen witte en zwarte scholen. En of een school openbaar, christelijk of anderzijds is maakt voor veel Nederlandse ouders niet uit: als je een keus hebt, doe je je kind niet op een zwarte school. Een ongemakkelijke waarheid.

‘Dat we dat normaal zijn gaan vinden baart me meer zorgen dan die paar confessionele scholen die misbruik maken van artikel 23.’

Algemeen Dagblad

In het Algemeen Dagblad geeft Hans van Soest commentaar op het geschil tussen coalitiegenoten ChristenUnie en VVD over artikel 23 onder de kop ‘Vrijheid van onderwijs niet onbegrensd’.

‘We hoeven niet ons onderwijs­systeem, waarover ouders doorgaans zeer tevreden zijn, in zijn geheel overboord te zetten om een paar uitwassen te bestrijden. (..) Maar de vrijheid een eigen school te stichten moet wel worden ingeperkt. Het is bizar dat de Onderwijsinspectie niet meer mogelijkheden heeft om in te grijpen wanneer een school denkbeelden propageert die niet passen in onze democratische rechtsstaat. Het gekke is: daar zijn bijna alle partijen het ook over eens. In plaats van een principestrijd over Artikel 23 te voeren, doen ze er beter aan haast te maken met het aanpassen van wetgeving die dat mogelijk maakt.’