Terug naar de krant

Een krijsend kind moet je niet voeden

Leeslijst column Clarice Gargard
Leeslijst

Een zekere radicaal-rechtse Nederlandse politicus die ostentatief de meest leugenachtige en tevens discriminerende opmerkingen maakt, houdt al tijden de gemoederen bezig. Het maakt niet uit hoeveel onzin hij uitkraamt, alle ogen blijven op hem gericht. Misschien juist omdat hij als een krijsend kind om die aandacht vraagt.

Ik heb geen kinderen, maar veel van mijn vrienden wel – dus ik heb enige ervaring met het gedrag van kleuters. Daarnaast was ik zelf een kind dat met curieuze capriolen de aandacht op zich wist te vestigen. Mijn broer vertelt wel eens hoe ik regelmatig geitenkeutels in mijn mond propte, zodat gezinsleden minutenlang achter me aan moesten rennen om ze eruit te peuteren.

Het verbaast me alleen dat sommige volwassen mannen – die tevens volksvertegenwoordigers zijn – nog steeds op dezelfde manier om aandacht schreeuwen, en dat het ook nog schijnt te werken.

Journalisten tuimelen over elkaar heen om de partijleider van Forum voor Democratie te interviewen of zijn woorden te duiden. En als hij weer eens op de zeepkist klimt om onwaarheden te verkondigen, dromt het publiek samen om zijn woorden te beamen of te weerleggen. Collega Lotfi El Hamidi maakte in zijn column (‘De kritiekloze aanpak van ‘Thierry’, 14/4) een bloemlezing van de gratis en kritiekloze media-aandacht die hij krijgt.

In de aandachtseconomie is aandacht koopwaar geworden. Vergeet goud, diamanten en zilver. In dit informatietijdperk is aandacht schaars, omdat een mens er maar een beperkte hoeveelheid van heeft. Wie de aandacht weet te pakken en vasthoudt kan er goed aan verdienen. Daarvoor hoef je dus geen tastbaar product te verkopen of dienst te verlenen. Het draait allemaal om imago en naamsbekendheid.

Daarom worden Instagram-influencers met dure reizen en luxeproducten betaald om een lifestyle te verkopen. In het publieke debat zijn het vooral radicaal-rechtse aanhangers die optimaal profiteren van de aandachtseconomie.

Zie de Amerikaanse president Trump, die sinds zijn aanstelling wereldwijd het nieuws domineert met zijn beladen opmerkingen. Net als zijn partners in crime, de Braziliaanse leider Bolsonaro en de Filippijnse president Duterte.

In Nederland verkondigt de FvD-leider een ‘boreale’ wereld te willen – wat een wens naar raszuiverheid suggereert. Om vervolgens, terwijl iedereen discussieert over wat er precies bedoeld wordt, de vermoorde onschuld te spelen.

Als het op echt werk aankomt, blijkt dat partijen als FvD het minst aanwezig zijn in de Tweede Kamer en de minste moties indienen. Intussen wordt aan Tweede Kamerleden zoals Kirsten van den Hul (PvdA) en Lisa Westerveld (GroenLinks) die wél het werk doen – en zich bijvoorbeeld inzetten voor lhbti-acceptatie en verbeteringen in onderwijs en zorg – weinig aandacht besteed.

De voorman van FvD weet zich goed in de kijker te spelen. Hij weet dat het niet uitmaakt wat er over je gezegd wordt, als je naam maar vaak genoeg valt. Wie niet genoemd wordt, kan net zo goed niet bestaan. Net als in de klassieke horrorfilm Beetlejuice verschijnt het monster alleen als je het vaak genoeg roept.

We hoeven politici die zich als kinderen gedragen niet volledig te negeren. Maar kijk er niet van op als het krijsend kind dat je blijft voeden tot een onverslaanbaar monster uitgroeit.

Clarice Gargard is programmamaker, freelance journalist en VN-vrouwenvertegenwoordiger 2019.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 18 april 2019.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in