Den Haag is niet meer ‘naïef’ over spionage, maar hoe dan wél om te gaan met China? (volkskrant.nl)

Voor degenen die tegen een betaalmuur aanlopen :

De Tweede Kamer ziet de veiligheidsrisico’s die kleven aan zakendoen met Chinese bedrijven, getuige ook een GroenLinks-motie waarover deze week wordt gestemd. Intussen blijft het de vraag of Europese landen erin slagen om een gezamenlijke China-strategie op te stellen.

Arnout Brouwers16 april 2019, 20:40

Als er iets is waar een Nederlandse politicus dezer dagen niet van beschuldigd wil worden, is het wel van naïviteit over China. Een onlangs gepubliceerde VVD-nota noemt China ‘een groeiend probleem voor onze economie, maar ook voor onze onafhankelijke politiek en uiteindelijk voor onze veiligheid’. GroenLinks publiceerde niet lang nadat Tweede Kamerleden Jesse Klaver en Bram van Ojik vorig jaar oktober China bezochten een kritische nota onder de veelzeggende kop ‘Niet langer naïef’. En zelfs toen premier Rutte eind vorige week poogde de hevige emoties in het parlement wat te temperen, voelde hij zich verplicht erbij te zeggen dat ook de regering ‘niet naïef’ is richting China.

De veiligheidsdiensten zijn dat evenmin: de AIVD noemde China vorige week nog de belangrijkste pleger van economische spionage. En maar liefst tien ministeries zijn nog druk doende om de vorig jaar door de Tweede Kamer aan de regering gevraagde China-strategie te schrijven, maar daar wil het parlement niet meer op wachten.

Deze week brengt GroenLinks een motie in stemming waarin de regering wordt opgeroepen om bij de aanleg van ‘kritische digitale infrastructuur zoals 5G niet afhankelijk te worden van onveilige buitenlandse invloeden’. De motie verwijst naar de recente bedrijfsspionage – door Chinese werknemers van het bedrijf – bij de Nederlandse chipfabrikant ASML en naar een recente Chinese wet die alle Chinese bedrijven dwingt cruciale versleutelingscodes af te geven aan de overheid. De oppositiepartij heeft ‘goede hoop’ – ook gezien de reacties op het ASML-schandaal vorige week – dat de motie met steun van regeringspartijen CDA en VVD wordt aangenomen.

Staatskapitalisme
Van Ojik ziet in Nederland een ‘omslagperiode’ tussen het blind najagen van ‘zoveel mogelijk contracten op de gigantische Chinese markt’ en een kritischer houding die rekening houdt met de gevolgen van wat VVD-Kamerlid Wybren van Haga bij BNR Nieuwsradio China’s ‘dictatoriale staatskapitalisme’ noemde.

De structurele economische machtsverschuiving naar het oosten is al veel langer gaande. Ook beschuldigingen van het – door Peking altijd ontkende – ‘stelen’ van westerse technologie zijn niet nieuw. Hetzelfde geldt voor de ongelijke handelsrelaties tussen open westerse markten en de lucratieve Chinese markt die alleen onder strikte voorwaarden toegankelijk is.

De Haagse omslag komt vooral door de gewijzigde opstelling van de Verenigde Staten en veranderingen in China zelf. Dat is zich assertiever gaan opstellen, niet alleen militair in de Zuid-Chinese Zee, maar ook economisch door een mondiaal infrastructuurprogramma (het Belt and Road-initiatief, ook wel de Nieuwe Zijderoute genoemd). Dat programma splijt ook EU-lidstaten en bemoeilijkt nu al een gezamenlijk Europees beleid jegens Beijing.