Ilhan Omar is links, gekleurd en immigrant en het nieuwe mikpunt van de conservatieven in de VS

Ze is vrouw, links, gekleurd, immigrant, en moslim. Ze is onervaren en principieel en ze zegt wat ze denkt, zelfs als ze er niet lang over heeft nagedacht. Daarmee is ze voor de Republikeinen de ideale Democraat in de aanloop naar de verkiezingen. Zij ís de Democratische partij, in hun campagne-ogen. Een ideaal doelwit.

President Donald Trump gaat voorop in de aanval. Maandag noemde hij Omar, een 37-jarige immigrant uit Somalië die in november voor het eerst werd gekozen als afgevaardigde uit Minneapolis in Minnesota, met al haar ‘antisemitische, anti-Israëlische en ondankbare VS-hatende uitlatingen’ de ‘leider’ van de Democraten, die de echte leider Nancy Pelosi in haar zak zou hebben. ‘Ze [Omar] is haar beheersing kwijt, behalve haar beheersing over Nancy!’

In de paar maanden sinds haar uitverkiezing is Omar vaak aangevallen wegens haar politiek incorrecte opmerkingen over Israël en de invloed van pro-Israëlische lobbyisten op Amerikaanse politici. Die opmerkingen worden door Republikeinen steevast als antisemitisch aangemerkt. Ook haar beschuldiging dat Trumps hardrechtse en toevallig Joodse adviseur Stephen Miller racistisch is, werd door Republikeinen vorige week opgevat als ‘onacceptabel’ antisemitisme.

Verse verontwaardiging

De afgelopen dagen resoneerde verse verontwaardiging in de conservatieve bubbel. In een reeks van artikelen, tweets, paneldiscussies en commentaren werd Omar ervan beschuldigd anti-Amerikaans te zijn, omdat ze de aanslagen van 9/11 zou bagatelliseren. Trump zelf twitterde vrijdag een filmpje van de ontploffende vliegtuigen in de Twin Towers, herhaaldelijk onderbroken door een fragment van een speechende Ilhan Omar: ‘Some people did something.’ ‘We zullen het nooit vergeten!’, schreef Trump in kapitalen boven het filmpje.

Omar uitte de vier gewraakte woorden tijdens een toespraak vorige maand voor de CAIR, de Raad voor Amerikaans-Islamitische Relaties, een organisatie die zich inzet voor de burgerrechten van moslims in de Verenigde Staten. ‘Een paar mensen deden iets’ was haar manier om te zeggen dat niet álle moslims verantwoordelijk waren voor de aanslagen, en dat moslims zich meer moeten laten gelden. ‘Veel te lang hebben we geleefd met het ongemak van tweederangs burgers, en eerlijk gezegd heb ik er genoeg van, en elke moslim in dit land zou er genoeg van moeten hebben.’ Ze raadde Amerikaanse moslims aan zich niet meer rustig te houden maar ‘herrie te schoppen’ zoals Afro-Amerikanen dat hebben gedaan om medeburgers op discriminatie en onrecht te wijzen.

Zelfs met kennis van die context was het geen slimme uitspraak. Hoe simpel was het geweest om er één woordje aan toe te voegen? ‘Een paar mensen deden iets verschrikkelijks’, en dan verder. Dat was, gezien alle eerdere controverse waarin ze al verzeild was geraakt, een omissie.

Patriottistische immigrantendroom

Maar was het meer dan onhandig? Omar praatte niets goed en riep haar geloofsgenoten op elkaar ter verantwoording te roepen. En ze besloot haar toespraak met een patriottistische immigrantendroom: ‘Als Amerikaan moet ik mijn best doen te leven naar de idealen van vrijheid en gerechtigheid – precies de redenen waarom mijn ouders hier gekomen zijn.’

De Republikeinse parlementariër Dan Crenshaw (de veteraan met dat ooglapje) pikte de vier woorden uit de speech vorige week als een van de eersten op. ‘Ongelooflijk’, twitterde hij, waarna een presentator van Fox & Friends, het ochtendprogramma waar Trump graag naar kijkt, zei dat ‘je je moet afvragen of ze wel een American first is’. Voor de voorzitter van de Republikeinse partij, Ronna McDaniel, was het al geen vraag meer. ‘Ilhan Omar is niet slechts antisemitisch – ze is anti-Amerikaans.’ De tabloid New York Post maakte er donderdag een provocerende voorpagina van, met brandende Twin Towers (‘Here’s your something’), en Trump twitterde vrijdag zijn filmpje. Bam.

Het leverde Omar nieuwe doodsbedreigingen op, zo zei ze zondag, nadat vorige week al iemand was gearresteerd die ‘een kogel in haar schedel’ wilde stoppen. Pelosi zei zondag dat de politie rond het Capitool in Washington en de bewaking van het Huis van Afgevaardigden ‘een veiligheidsanalyse uitvoeren’ ter bescherming van Omar, haar staf en haar familie.

‘Ik denk niet dat het de president is die haar in gevaar brengt’, zei de communicatiedirecteur van Trumps herverkiezingscampagne Marc Lotter maandag op CNN. ‘Ik denk dat het haar eigen slecht gekozen woorden zijn, die ze gebruikte om de grootste terreuraanval op Amerikaanse bodem te beschrijven.’

Lichte aarzeling

De meeste prominente Democraten hebben zich achter Omar geschaard, maar dat ging met name bij de partijleiding gepaard met lichte aarzeling. Ook Pelosi kwam pas laat met haar expliciete steun. Rashida Tlaib, de tweede moslima van de Democraten, twitterde verontwaardigd over de vermeende hypocrisie van de partij. ‘Als ze willen laten zien hoe divers onze partij is, dan gaan ze met ons op de foto. Maar als we ons uitspreken over kwesties die ons aan het hart gaan, dan worden we genegeerd.’

Pelosi zei zondag tijdens een interview ook dat de progressieve vleugel van de Democraten rond Omar en  Alexandria Ocasio-Cortez ‘maar uit iets van vijf mensen’ bestaat. Daarmee laat ze de worsteling van de Democratische leiders zien: moeten ze de partij bij elkaar houden, met het risico dat de Republikeinen de hele partij als radicaal kunnen afschilderen, of moeten ze zich distantiëren van die radicalen met het risico dat ze die van zich vervreemden?

Voor de Republikeinen is het allebei goed. Daarmee lijkt de toon gezet voor de campagne van Trump, die vier jaar geleden met islamofobe stemmingmakerij zijn anti-immigratieagenda kracht bijzette. ‘Mevrouw Omar is de perfecte belichaming van het scherpe contrast dat president Trump voor 2020 wil schilderen’, zei voormalig medewerker Sam Nunberg dinsdag tegen The New York Times. Hij zei dat Trump met deze tactiek zijn steun onder de kiezers naar 50 procent kan tillen.

De president zei dinsdag geen spijt te hebben van zijn opruiende tweet richting Omar: ‘Ze is extreem onpatriottisch en extreem respectloos jegens ons land’, zei hij. ‘Ze heeft een manier van doen die heel, heel slecht is voor ons land.’