Iran is een populair centrum voor geslachtsveranderingsoperaties

Archeologisch onderzoek heeft uitgewezen dat de vroege inwoners van Iran transgenders kenden en tolereerden. Ook vandaag kent het land opvallend veel chirurgische ingrepen voor geslachtsverandering. Dat betekent echter niet dat de Iraanse autoriteiten zich tegenover homoseksualiteit tolerant zouden opstellen. Er is zelfs een rechtstreeks verband tussen de steun voor de ingrepen en de Iraanse afkeer van homoseksualiteit.

Opgravingen door wetenschappers van het Manhattanville College in New York op de archeologische site van Hasanlu in het noordwesten van Iran brachten drie soorten offers aan het licht. “Er werden daarbij niet alleen voorwerpen voor mannen en vrouwen, maar ook voor een derde geslacht, gevonden,” zegt onderzoeksleider Megan Cifarelli, een historica aan het Manhattanville College. “Deze vondsten toonden dat de Iraanse maatschappij drieduizend jaar geleden transgenders kende en tolereerde.”

Ayatollah

“De houding ten opzichte van homoseksualiteit kan in Iran bijzonder rigide zijn,” zegt het magazine The Economist. “Mahmoud Ahmadinejad, de voormalige conservatieve president van het land, heeft ooit verklaard dat Iran geen homoseksuele onderdanen kende. Het land lijkt dan ook een onwaarschijnlijk centrum voor geslachtsveranderende chirurgische ingrepen.”

“Sinds het midden van de jaren tachtig van de voorbije eeuw zijn de procedures nochtans toegestaan. De rechtstreekse reden daarvoor was de ontmoeting tussen ayatollah Ruhollah Khomeini en de transvrouw Maryam Khatoon Molkara.”

“Molkara was in een psychiatrische instelling opgesloten en kreeg onder dwang injecties met mannelijke hormonen,” aldus nog The Economist. “Geroerd door haar verhaal, sprake Khomeini vervolgens een fatwa uit die geslachtsveranderende chirurgie goedkeurde. Vandaag komt de Iraanse overheid zelfs tussen in de kosten van de ingreep.”

“De steun voor deze geslachtsveranderende chirurgie houdt echter vooral verband met de intolerante houding van de Iraanse overheid tegenover homoseksualiteit,” betoogt het magazine. “Homoseksualiteit is in Iran zelfs een misdaad waarop de doodstraf staat.”

“Lokale activisten en psychologen zeggen dat vele homoseksuele Iraniërs dan ook onder druk staan om hun geslacht te laten veranderen. Therapeuten proberen homoseksuelen te overtuigen dat ze in realiteit transgender zijn. Het concept van de homoseksualiteit is voor velen zelfs onbekend. Lokale media en het Iraanse internet spreken immers uitsluitend over transgenders.”

“Iran hanteert een systeem dat geen informatie over homoseksualiteit toelaat,” zeggen critici. “Homoseksuelen worden door de Iraanse wet ook niet beschermd.”

Stigma

Vooraleer tot de geslachtsveranderende chirurgie wordt overgegaan, moeten de patiënten nochtans een onderzoek ondergaan. Dat moet vaststellen of de betrokkenen wel degelijk genderdysforie hebben en voorbereid zijn op de procedure. Maar vaak gebeurt dat proces overhaast. Daarbij worden ook de gestelde normen dikwijls overtreden.

Shahryar Cohanzad, een Iraans uroloog die de operatie uitvoert, getuigt twee jaar geleden vijfenzeventig patiënten doorverwezen te hebben gekregen. Uiteindelijk voerde hij slechts twaalf ingrepen uit. De andere patiënten bleken homoseksueel te zijn of waren door een gebrek aan informatie verward geraakt. Vaak zijn er ook vragen over de kwaliteit van de gevolgde procedures. De Verenigde Naties hebben al herhaaldelijk gewag gemaakt van mislukte ingrepen.

Hoewel de Iraanse geestelijkheid de geslachtsveranderende chirurgie goedkeurt, blijken toch veel transgenders onder een zwaar stigma gebukt te gaan. Velen getuigen door hun familie te zijn verstoten. Anderen zeggen met de dood te zijn bedreigd. Niet zelden komen de Iraanse transgenders uiteindelijk in de prostitutie terecht. Dikwijls hebben ze geen andere keuze om in hun levensonderhoud te voorzien.

Meer