Transgenderkomiek Eddie Izzard: ‘Fascisten hebben geen gevoel voor humor’

De 57-jarige komiek schuimde ooit de straten van New York en Londen af met zijn surreële sketches en personages. Vandaag maakt Eddie Izzard meer dan enkel straatmopjes; hij schrijft boeken, speelt mee in Hollywood-blockbusters, is politiek activist en voert wereldwijd comedyshows op in meerdere talen. Momenteel tourt de in Zuid-Jemen geboren Izzard de wereld rond om zijn nieuwste show Wunderbar voor te stellen: een maffe, intelligente show met een knipoog naar Monty Python en de bijhorende ‘geïmproviseerde feel’, waarin hij uitlegt hoe een heel universum werkt.

“Ik schrijf mijn shows niet, ik ontwikkel ze”, zegt Izzard. “Ik spring op een podium en begin te improviseren over kapsels, katten, het begin en einde van de wereld en kijk dan hoe het publiek reageert.” Gewoonlijk zou hij dit proces in het Engels doorlopen, maar de Britse komiek ontwikkelde zijn jongste show eerst in het Frans, nadien in het Duits en dan pas in zijn moedertaal. “Ik wou terugvechten tegen de haat van brexiteers op dat moment, dus besloot ik te beginnen in een andere Europese taal”, legt Izzard uit. “Een jaar geleden ging ik naar Parijs en begon ik comedyacts te improviseren in het Frans. Daar hield ik ongeveer twintig minuten materiaal aan over. Vervolgens deed ik hetzelfde in Duitsland, waarna ik opnieuw tien minuten aan mijn show kon toevoegen en ten slotte ging ik naar de VS en het VK om Wunderbar te vervolledigen.”

Terug naar jaren 30

Dat hij zijn show in meerdere talen opvoert, heeft ook een commerciële reden, geeft de komiek toe. “Je wilt opgemerkt worden. Of je nu politicus, zakenman of komiek bent, liever dat mensen je werk wél zien dan niet. Van Gogh raakte zijn kunst niet kwijt aan de straatstenen, maar werd razend populair na zijn dood.” Geen aantrekkelijk carrièrepad in Izzards ogen, dus wil hij nú de aandacht grijpen. 

“Maar het blijft vooral een positieve, grensoverschrijdende manier om gedateerde haatideologieën tegen te gaan”, zegt Izzard. “De hele show heeft een positieve, globale toon. In tijden van brexit en Trump wil ik tonen wat we allemaal kunnen als mensen. Want wat ik kan, kan iedereen. Ik ben tenslotte ‘slechts’ een alledaags iemand, denk ik.”

Niet toevallig koos de ‘alledaagse’ komiek een Duitse naam voor zijn nieuwste tournee. “De helft van de VS, en ook van mijn eigen land, wil terugkeren naar de jaren 30 en hun kans wagen met extreemrechtse ideeën, want blijkbaar zijn ze vergeten hoe dat de laatste keer is afgelopen.” Met een Duitse titel wil Izzard mensen doen terugdenken aan de Tweede Wereldoorlog, maar ook aantonen dat Duitsland sinds 1945 het progressieve voortouw neemt. “Hitler hield Duitsland twaalf jaar lang gegijzeld en spoorde zijn volk aan tot gruweldaden. Het had in elk land kunnen gebeuren”, zegt de komiek stellig. “Trump heeft bewezen dat iedereen zich in een vlag kan wikkelen en liegen, liegen, liegen. Hitler had Duitsland heel veel beloofd en Trump is de VS heel veel aan het beloven.”

Geen taboes

De Amerikaanse president en de Duitse Führer vergelijken doet de komiek in één adem en taboeonderwerpen kent hij niet. Maar, zo nuanceert Izzard, in tegenstelling tot politieke correctheid zou er in komedie wel een positieve ondertoon mogen en moeten zijn. “Als je iets gaat aanvallen, val dan iets met macht aan. Dat kan een meerderheid zijn, maar ook een machtige minderheid zoals dictators, rijken en mediaplatformen die de waarheid verdraaien. Zolang je de zwakkeren uit de maatschappij niet nóg meer verzwakt.” Want, zegt hij, wij mensen kunnen gemakkelijk vervallen in barbaarse wezens en gruweldaden als we het niet beschaafd houden en opnemen voor anderen.

Izzard: “Mijn publiek bestaat uit progressieven of vrienden van. Waarom ga je anders naar een transgenderkomiek kijken?” De ‘lesbienne gevangen in een mannenlichaam’ beseft wel dat wanneer hij opkomt voor de Labour-partij als volksvertegenwoordiger in 2020, hij zal moeten spreken voor mensen uit het volledige politieke spectrum. “We zien wel hoe dat verloopt. Maar mijn show zou niet werken met een ander publiek want fascisten hebben geen gevoel voor humor.”

Ongeacht je politieke voorkeur hoopt Izzard een boodschap over te brengen met Wunderbar. “Ik wil dat elke persoon die een damn geeft om een ander alles eraan doet om positiever te zijn, om dingen out of the box te bekijken en manieren te vinden om te connecteren in een tijd waarin velen juist connecties willen breken, om voorwaarts te bewegen. Dit zouden weleens onze laatste jaren kunnen zijn op aarde, de mensheid lijkt zichzelf uit te roeien. We kunnen de menselijkheid uitwuiven óf we kunnen er een eerlijke wereld van maken voor 7,5 miljard mensen. Iedereen moet een kant kiezen: willen we stammengedrag en haat in de politiek of zijn we dapper en nieuwsgierig? Mensen zijn angstig en wantrouwig, maar wij moeten als progressieven durven terugduwen.”

Eddie Izzards nieuwste show Wunderbar is te zien in Antwerpen (23/04) en Brussel (24/04).