Het ging nog nooit zo goed met de economie (maar hoe lang duurt het feestje nog?)

Nog nooit werkten er zo veel mensen als in 2018, was de industrie zo winstgevend en de hypotheekschuld zo hoog. Ook op andere terreinen regende het in 2018 records, meldt het CBS in een overzicht van de economie.

Op alle terreinen ging het goed het afgelopen jaar. De totale groei kwam uit op 2,7 procent, maar een fractie minder dan in 2017. De groei werd vooral gedragen door huishoudens, die meer consumeerden, en  bedrijven, die meer investeerden. Ook de overheid trok de portemonnee en stimuleerde zo de groei.

De export bleef wat achter. Er zat nog wel groei in, maar veel minder dan eerdere jaren. Toen was de uitvoer juist de motor achter de stijgende welvaart. De grote groei kwam vorig jaar van huishoudens. Die gaven beduidend meer uit dan in 2017. Daarvoor zijn een paar verklaringen. Ten eerste vonden meer mensen een baan. Eind vorig jaar waren 9,3 miljoen mensen aan het werk, die 10,4 miljoen banen hadden. Nog nooit waren er zo veel banen in Nederland.

Vooral in de zakelijke dienstverlening, handel en vervoer en horeca steeg het aantal banen. Onder zakelijke dienstverlening vallen ook de uitzendbureaus. Daar was vorig jaar nog sprake van flinke groei van het aantal uitzendkrachten.

De vraag naar arbeid steeg nog sneller dan het aantal banen. Dat leidde ertoe dat er eind vorig jaar 248.000 vacatures openstonden. Ook dat is een record, aldus het CBS. De krapte op de arbeidsmarkt heeft nog meer gunstige effecten voor werknemers. Hun lonen stijgen wat sneller. Vorig jaar gingen de lonen harder omhoog dan de inflatie en dat leidde tot extra koopkracht. Die werd ook gebruikt door de consumenten. Onder andere om huizen te kopen. Daardoor steeg de hypotheekschuld tot een recordhoogte van 705 miljard.

De loonstijgingen deerden de bedrijven niet. Het afgelopen jaar maakten ze samen 255 miljard euro winst. Nog nooit was het Nederlands bedrijfsleven zo winstgevend, meldt het CBS. Een flink deel van die winst kwam wel van buitenlandse dochterbedrijven.

Maar in Nederland zelf ging het ook goed met bedrijven, zoals al blijkt uit de stijging van de vraag naar personeel. Het aantal faillissementen bedroeg afgelopen jaar 3145. Dat was het laagste aantal deze eeuw. Bedrijven investeerden veel meer afgelopen jaar. Vooral aan gebouwen, auto’s en apparatuur werd meer geld uitgegeven.

Al met al groeit de economie nu al 64 maanden op rij. De grote vraag is hoelang het feest blijft duren. Het CBS ziet al de eerste tekenen van afkoeling. Zo is het consumentenvertrouwen al enige tijd aan het dalen en is het nu zelfs negatief. Dat is vaak een voorbode voor een teruggang in de economie.

Voor dit jaar wordt nog niet op een recessie gerekend, wel op een flink lagere groei. Maar de onzekerheid neemt toe. Vooral de brexit en een mogelijke handelsoorlog tussen de VS en China of de VS en de EU kunnen roet in het eten gooien.