Er is juist steeds meer controle over migratie

Soms kom je een bepaalde term zo vaak tegen dat het begint op te vallen. ‘Ongecontroleerde (im)migratie’ is zo’n term. We hoorden die natuurlijk in de Uil van Minerva-speech van Thierry Baudet, maar vorige week zag ik hem ook bij de politieke beweging VrijLinks. In De Telegraaf toonde oud-PvdA-Kamerlid Keklik Yücel begrip voor Baudets kiezers: „De bedenkingen over ongecontroleerde migratiestromen zijn legitiem.”

Het is net zo’n term als ‘ongebreideld kapitalisme’. Gevoelsmatig snap je wat ermee bedoeld wordt, maar ga je erover nadenken, dan vraag je je af: ongebreideld? Ongecontroleerd? Is er dan geen enkele belemmering voor dat kapitalisme en die migratie? Wat bedoelt de ongecontroleerd-zegger überhaupt – dat de omvang van de stroom niet te beïnvloeden is, of dat de individuen erin niet gecontroleerd worden? Trouwens, over welke individuen gaat het, over asielzoekers of over arbeidsmigranten uit EU-landen? Wat wel duidelijk is: niemand pleit vóór ongecontroleerde migratie. Integendeel: al zeker twee decennia spreken politici en opiniemakers uit heel Europa zich ertegen uit. Dat zijn soms extreem-rechtse politici als Jean-Marie le Pen, maar vaak ook gematigde, soms zelfs linkse stemmen.

In Nederland was het bijvoorbeeld de PvdA die zich in de vluchtelingencrisis van 2015 als bestrijder van ongecontroleerde migratie opwierp. Diederik Samsom deelde op 28 januari 2016 een artikel over de door hemzelf bedachte vluchtelingendeal met Turkije op zijn Facebookpagina, begeleid met de woorden: „Omdat we ruimhartig willen blijven maar geen ongecontroleerde vluchtelingenstroom kunnen hanteren.”

Op 3 juni 2017 zei Ahmed Aboutaleb in een interview met het Algemeen Dagblad: „Solidariteit betekent niet: nog meer ongecontroleerde migratie. Daar is het draagvlak te beperkt voor in Europa.” Later die maand was Lodewijk Asscher co-auteur van een opiniestuk in de Volkskrant, waarin hij schreef dat SP en GroenLinks ongecontroleerde migratie ten onrechte als onvermijdelijk zagen.

In de tussentijd bleef het niet bij woorden alleen, want sinds de Turkije-deal is er inderdaad meer controle over de komst van asielzoekers naar Europa. Het aantal asielaanvragen in Nederland was in 2016, 2017 en 2018 steeds de helft van dat in 2015, het aantal eerste aanvragen nog minder dan de helft; de noodopvanglocaties van het COA konden weer dicht.

Gek genoeg lijkt dit voor de kiezers niet uit te maken. Juist sinds de Turkije-deal gesloten werd, nam de woede over ongecontroleerde migratie toe. Als je naar de boze burgers luistert, lijkt het wel alsof er sinds 2015 helemaal niets is veranderd op immigratiegebied – zielig voor de PvdA, die met deze deal écht naar (een deel van) de kiezers luisterde, maar daarvoor niet werd beloond.

Intussen kun je prima betogen dat de immigratie nog te weinig gecontroleerd, gereguleerd of gepland verloopt – denk aan Paul Scheffer, die vorig jaar in een essay voor de WRR pleitte voor het doorrekenen van verschillende immigratiescenario’s en het van tevoren bepalen welk aantal immigranten wenselijk is.

Maar het idee dat de immigratie zonder controle verloopt, dat de asielzoekers hier zonder enige barrière naar binnen walsen, is echt onzin. Iedereen die dat denkt moet eens gaan kijken bij de vreemdelingenrechter, zoals juridisch redacteur Folkert Jensma begin dit jaar deed voor NRC. Of in de vluchtelingenkampen in Griekenland, waar asielzoekers al jaren vastzitten in afwachting van een asielprocedure; of op de Middellandse Zee, waar vluchtelingen sinds eind vorige maand niet meer worden opgepikt door de EU. Van een term als ongecontroleerde migratie zullen ze daar gek opkijken.

Floor Rusman is redacteur van NRC