Direct naar artikelinhoud
opinieblogformule 1

Opinieblog: ‘De smeerpoetsen van het Formule 1-circus als vorsten binnenhalen? Belachelijk!’

Een selectie van interessante debatten op internet en in andere media of lezersbrieven, bij elkaar geblogd door opinieredacteuren van de Volkskrant.

Een luchtopname van Circuit Zandvoort.Beeld ANP

De Formule 1 komt naar Zandvoort en daarmee ook zo’n 200 duizend racefans en 2.000 ton materiaal in 250 vrachtwagens, schrijft Remco Andersen in de Volkskrant.  Lezers vinden het te gek voor woorden en niet meer van deze tijd: ‘Moet je een sterk vervuilende sport met maar twintig deelnemers wel naar Nederland willen halen?’

Sjoerd Nienhuys uit Hilversum wijst op de milieubelasting en verspilling die ontstaat door 200 duizend mensen te laten kijken naar een vreselijk lawaaiige en grotendeels achterhaalde motortechniek. 

Daar sluit Koos Tiemersma uit Drachten zich bij aan: ‘Max Tailleur had een vooruitziende blik met zijn actie ‘Geef Max De Zak’. Werd er toen afgedankte kleding opgehaald, nu zou wat mij betreft onder dezelfde vlag de bolide van Max Verstappen aan de dijk gezet mogen worden. In deze tijd van emissienormen, dieselfraude en vliegschaamte is het te gek voor woorden dat we nu de smeerpoetsen van het Formule 1-circus als vorsten binnenhalen. Zou het niet mogelijk zijn om de blokkeerfriezen hun taakstraf in Zandvoort te laten uitvoeren?’

‘Het is nu een feit: geld is belangrijker dan ons milieu’, oordeelt de Amsterdamse M. Clason. 40 miljoen euro per jaar (!) gaat het kosten om ‘Jantje Verstappen’ te zien rond racen. Waar slaat dat op?’ 

‘Als je kijkt naar wat er aan vervuilende vliegtuigen en race-auto’s hierheen komt én je bedenkt dat al het stilstaande vervoer over de weg ook weer troep uitstoot, dan begrijp ik niet waarom we continue worden gevraagd afval te splitsen en ‘het milieu’ in alle verkiezingsprogramma’s staat. Ik ga acuut de firma Jumbo boycotten die het kennelijk geen probleem vindt om aan deze nutteloze uitbraak van smerige stoffen nog flink wat miljoenen te doneren. Worden de medewerkers daar wel een beetje fatsoenlijk betaald, of is dát geen issue?’

Hans van Noord uit Utrecht vat het lezerssentiment samen: ‘Moet je een sterk vervuilende sport met maar twintig deelnemers naar Nederland willen halen?’

Er zijn ook lezers die suggesties hebben voor de organisatie. Geograaf Harry Rogge uit Veenendaal pleit voor transport over zee: ‘Volgens mij zijn wij Nederlanders daar al sinds de zeventiende eeuw heel goed in. Ik laat het aan de creativiteit van de organisatoren over. Een paar hints: tijdelijke havenhoofden; veerdienst vanuit IJmuiden; watervliegtuigen.’

Kees de Ruiter uit Amsterdam gooit het over een heel andere boeg: ‘Het zou van technologisch besef getuigen als niet de F1, maar de Formule-E naar Zandvoort zou worden gehaald. Dat gaat gepaard met nieuwe uitdagingen als de optimalisatie van batterijen en sneller opladen, verder verlagen van weerstand door een ander ontwerp, een betere balans en een efficiëntere aandrijving: uitdagingen waar voor de wereld wat te winnen valt. Old school, die F1, ’t was mooi, maar het is inmiddels wel klaar.’

GroenLinkse jongeren van Dwars: ‘Kans op behoud leenstelsel is nihil’ - 13 mei

Verkiezingsavond bij GroenLinks. Jongeren van Dwars juichen bij het zien van de prognose van de PVV.

Terwijl Zihni Özdil voor de buitenwereld ‘tegen de partijkoers’ van zijn GroenLinks invaart, bestaat er consensus binnen de partij over het leenstelsel volgens jongerenafdeling Dwars: weg ermee. Want: ‘Jongeren moeten niet bang worden gemaakt om aan een studie te beginnen.’

‘Wij zijn hier heel duidelijk over: de drempel om te gaan studeren moet worden verlaagd’, zegt Julia Matser (26), voorzitter van de GroenLinkse jongeren van Dwars. ‘GroenLinks steunde het kabinet-Rutte II om de basisbeurs af te schaffen en het leenstelsel mogelijk te maken, met als voorwaarde dat er zou worden geïnvesteerd in de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs. Maar dat is helemaal niet gebeurd. Zo is er weinig aandacht voor de individuele student, staan docenten meer en meer onder druk en is de toegankelijkheid van het onderwijs ver te zoeken.’

Dwars diende tijdens het partijcongres in februari een motie in om de discussie over de afschaffing van het leenstelsel af te trappen. ‘We zijn heel blij dat die discussie op gang komt’, zegt Matser. ‘Wat Jesse Klaver van de ‘ommezwaai’ vindt? Daar kan ik niks over zeggen.’ Maar, overtuigd: ‘Als ik om me heen kijk bij GroenLinks denk ik dat de kans nihil is dat we vasthouden aan het leenstelsel, de motie werd door de hele fractie gesteund. Het is belangrijk dat we nu nadenken over een duidelijk alternatief, want stressverlichting voor studenten is hard nodig.’

Zo stelt de jongerentak de maandelijkse studietaks voor. ‘We willen niet terug naar het oude systeem van de basisbeurs, dat is financieel onhoudbaar, maar iedereen in Nederland moet het gevoel hebben te kunnen studeren.’ Het takssysteem houdt een belastingheffing in op het inkomen na het afstuderen, afhankelijk van de studieduur in maanden. Het belangrijkste is dat de schuldenteller niet oneindig oploopt’, zegt Matser. ‘Studenten moeten zich ook kunnen ontwikkelen in hun studententijd, dat gaat nu eenmaal minder goed wanneer ze bij pap en mam thuis blijven wonen. Ook jongeren uit kansarme milieus moeten de kans krijgen om te studeren, uit huis te gaan en zich te ontwikkelen naast hun studie.’

Hoe verder na de dreun in de Johan Cruijff Arena? ‘Nederland telt toch weer mee in Europa’ - 9 mei

Frenkie de Jong na Ajax - Tottenham Hotspur (2-3).Beeld BSR Agency

De dag van de kater – in de allerlaatste minuut ontglipte Ajax een plek in de finale van de Champions League – komen de kranten met de eerste analyses. De lof voor de dartele ploeg, die tot ver over de grenzen klonk na de reeks verbazingwekkende overwinningen, blijft, maar na de uitschakeling doemt meteen de vraag op: hoe zal het nu verder gaan? Is het Nederlands voetbal inderdaad terug op het wereldtoneel? Analyses uit Nederlandse en Britse kranten. 

‘De reis van Ajax kriskras door Europa door het dromenland van het voetbal eindigde dramatisch in Amsterdam, vlak voor de allergrootste wedstrijd van het clubvoetbal.’ Zo begint het artikel van Willem Vissers in de Volkskrant.

De Telegraaf

In De Telegraaf  staat een analyse van Valentijn Driessen, met de kop: ‘Heidens karwei om dit niveau vast te houden’.

‘Na de uitschakeling in de halve finale betekent het dat er voor Ajax nog iets te winnen valt. De leiding van de club met Edwin van der Sar. Directeur voetbalzaken Marc Overmars en trainer-coach Erik ten Hag zullen een vervolg moeten geven aan de prestaties van dit seizoen. (...)

‘Dat wordt een heidens karwei in de Johan Cruijff Arena. Toch lijkt het erop dat Ajax, door het loslaten van het salarisplafond en de bereidheid om miljoeneninvesteringen te doen, niet opnieuw bijna een kwart eeuw zal moeten wachten om weer zo ver te reiken in de Champions League.’

Algemeen Dagblad

Sjoerd Mossou schreef een analyse in het AD: ‘Zo dicht was Ten Hag bij een ongelooflijk verhaal.’

‘Ten Hag had zich daarmee definitief in een illuster rijtje van absolute Nederlandse toptrainers kunnen scharen. Slechts vijf Nederlandse coaches gingen hem voor: alleen Rinus Michels, Johan Cruijff, Louis van Gaal, Frank Rijkaard en Guus Hiddink haalden ooit eerder de finale van het belangrijkste internationale clubtoernooi. Ten Hag stond honderdtachtig minuten lang op de drempel van die prestatie, met een Nederlandse club nota bene, in een tijdperk waarin vrijwel niemand dat nog voor mogelijk had gehouden.’

‘Maar na rust sloop de paniek in de benen van zijn ploeg, zichtbaar wankelde Ajax, en steeds meer power pompte Spurs in de meeslepende wedstrijd. Zenuwslopend was de slotfase, met de ene Engelse kans nog groter dan de andere. De guillotine viel in de slotseconden alsnog, tot totale ontluistering van de Johan Cruijff Arena. Een zucht van ongeloof viel als een deken over het stadion, maar het klaterende applaus dat niet veel later volgde, was óók voor Ten Hag, de trainer uit Haaksbergen die Ajax weer op de wereldkaart zette.’

Trouw

De analyse van Jan-Cees Butter in Trouw heeft als kop: ‘Nederland telt toch weer mee in Europa’.

‘Welke lessen vallen er dan te trekken uit de halvefinaleplaats van Ajax? In de internationale media werd de laatste weken veelvuldig de naam van Johan Cruijff genoemd, die in 2010 een revolutie ontketende bij Ajax en vol op de jeugdopleiding wilde inzetten. Ja, De Ligt (19) en Van de Beek (22) kunnen daarvan als exponenten worden gezien, maar niet Frenkie de Jong (21). Hij maakte pas op zijn 18de de overstap, toen hij overkwam van Willem II.

‘Wat de succesreeks van Ajax laat zien, is dat een elftal gebaat is bij evenwicht. Een voormalig jeugdspeler, Daley Blind (29), voor het recordbedrag van ruim 16 miljoen euro terughalen naar Ajax? Cruijff had het niet snel gedaan, maar Marc Overmars deed het wel. De technisch directeur haalde ook Tadić (30), een Serviër die voor dik 11 miljoen euro werd gekocht van het Engelse Southampton. (...)

‘Dat Ajax dit seizoen zo ver reikte, is toch vooral te danken aan een eerlijke, toegeeflijke blik in de spiegel.’

The Times

In het Britse dagblad The Times schrijft voetbalchef Henry Winter een analyse.

‘Iedereen die aanwezig was, moest het ongeloof uit zijn ogen wrijven en proberen te bevatten wat er was gebeurd. Wat er gebeurde was dat Pochettino’s spelers, geïnspireerd door de aansporingen van hun coach tijdens de rust en een essentiële wissel, reageerden op een manier volgens de tradities van de club: met brutaliteit, durf en geloof.’

Winter tekent ook lovende woorden op over Ajax: ‘Voor leerlingen die de essentie van de filosofie van Ajax zoeken, gaf Frenkie de Jong in Amsterdam een masterclass van bijna een uur.’ Ook over het publiek is hij positief, maar de meeste bewondering gaat uit naar de prestatie van de Spurs: ‘Ajax-supporters moedigden hun team constant aan, maar hun spelers, zij het doordrenkt van hun filosofie, komen zelden zulk natuurgeweld tegen als een Engels team dat op hen afraast als een orkaan.’

The Guardian

Sportredacteur Barney Ronay is in The Guardian is onder de indruk van ‘de sportshow’.

‘Er zijn veel momenten waarop sport voelt als een opgeblazen iets, opgepompt van zijn eigendunk, een verhalenbundel die alleen tot zichzelf spreekt. Én er zijn momenten zoals deze.  De laatste avonden in de Champions League – het wonder van Anfield, het wonder van de Amsterdamse buitenwijken – waren opmerkelijk om twee redenen.

‘Ten eerste vanwege de duizelingwekkende kwaliteit van de sportshow: de sportiviteit, het samenspel, de mate van voorbereiding. (…) Ten tweede was dit een van die momenten waarop de show meer wordt dan een show. Het was op zijn eigen manier een uiterst ontroerend optreden van beide teams, een kunstvorm gecreëerd vanuit gedeelde maar gescheiden belangen, de verenigde achtergrondverhalen van deze menselijke variabele, hun wil om te jagen, om de bewegingen van de ander te lezen, om te weigeren om op te geven.’

‘Hoekstra legt de vinger op de zere EU-plek’ - 7 mei

Minister Wopke Hoekstra van Financiën bij aankomst op het Binnenhof voor de wekelijkse ministerraad, in april.Beeld ANP

Wopke Hoekstra, CDA-minister van Financiën, zegt de dwarsliggers in de EU de wacht aan: wie zich niet aan de afspraken houdt, moet geen subsidie meer krijgen. Landen die geen migranten willen opnemen, moeten de Schengenzone maar verlaten. Hij doet dat dinsdag in een lezing in Berlijn, waaruit de Volkskrant al op de voorpagina citeert. ‘Eindelijk eens een politicus die precies de vinger op de zere EU-plek legt’, meent de Volkskrant-lezer Ruud de Bree. Maar de minister is wel eenzijdig bij het aanwijzen van de ‘zondaars’, reageert lezer Rob Maris

Dubbele moraal

‘Het artikel ‘Hoekstra haalt hard uit naar EU-zondaars’ is een schot in de roos. Eindelijk eens een politicus die precies de vinger op de zere EU-plek legt en de hoofdthema’s goed benoemt. De waarde die hij een gemeenschappelijk EU toekent, zal menigeen aanspreken. Dat is altijd al zo geweest. Maar de dubbele moraal van een aantal landen die wel de hand ophouden, maar niet de handen uit de mouwen steken, frustreert het gemeenschappelijke EU-denken. Daarom staat de oproep van de Franse elite,  de ‘Beau Monde’, ook in schril contrast met de oproep van Hoekstra. De Fransen staan bijzonder dubbel in de hele Europese discussie. Hoekstra zet dit nu fijntjes neer.

‘En toch vraag ik mij af of dit nu een opstelling is die vlak voor de verkiezingen heel goed uitkomt, of dat Hoekstra echt een nieuwe koers inzet. Want het CDA is helaas toch ook een van die gevestigde partijen die veel beloven op het ene moment, maar daar weinig invulling aan geven wanneer het er op aankomt. De daad bij het woord voegen noemt Hoekstra dit. Ik gun het hem van harte.’

Ruud de Bree, Groet

‘Zondaars’

Rob Maris wijst erop dat vooral landen in het oosten van Europa (Polen, Hongarije) en Italië doelwit zijn van Hoekstra’s vermaningen, maar Nederland moet ook naar zichzelf kijken.

‘Hoekstra vindt de ‘zondaars’ nogal eenzijdig bij die landen die met schulden te kampen hebben. Nog altijd geldt er echter ook een regel binnen de EU dat landen met een persistent exportoverschot van ruim 6,5 procent niet zonder consequenties daarmee mogen wegkomen. Anders gezegd: wie A zegt, moet ook B zeggen. Tot nu toe zijn de overtreders, Duitsland en Nederland, echter nog niet aangepakt.

‘Overigens: het overschot van de één is het tekort van de ander. Ik voeg er volledigheidshalve aan toe, dat de argumentatie dat die andere landen zo graag bij ons inkopen wel erg goedkoop is. Echter, dit complex is als een tuin vol valstrikken. Dat neemt niet weg, dat een verstandige regering hierover serieus nadenkt.’ 

Rob Maris, Kreuzau

Spoedzorg ouderen drijft zorgkosten op: acceptabel of niet? - 6 mei

Een demente vrouw bekijkt notities op een spiegel.Beeld ANP

De discussie over de kwaliteit van de zorg plaatst de ouderenzorg op de spoedeisende hulp in een nieuw daglicht: ziekenhuizen vrezen te hoge kosten en personeelsgebrek, schrijft Michiel van der Geest in de Volkskrant. Een nijpende kwestie,  want een derde van de spoedpatiënten in Nederland is 65 jaar of ouder. Lezers zijn verdeeld: ‘Hoe kan een groep van deskundigen doorfantaseren over hogere kwaliteitsnormen zonder er meteen het kostenplaatje aan te hangen?’ 

Cees Al uit Nijmegen is vastbesloten: ‘De kosten kunnen absoluut niet omhoog, de nullijn is al onverantwoord. Ik hoop dat de overheid en het parlement nu eens de rug recht houden. Het is onvoorstelbaar dat naast uitgaven voor het milieu, defensie en andere claims – buiten de al geëxplodeerde zorgkosten – nog meer op het bord van de belastingbetaler wordt gelegd.’

‘Het kostenmaximum ligt vast, dus we moeten kijken wat wij binnen dat plafond aan zorg kunnen leveren. En dat is heel wat. Onvoorstelbaar hoe het kan dat een groep van deskundigen rustig doorfantaseert over nog hogere kwaliteitsnormen zonder meteen het kostenplaatje er aan te hangen. Is de maatschappelijke bovenlaag in de zorgwereld zo losgezongen van de realiteit dat het kostenprobleem voorlopig wordt doorgeschoven naar de toekomst en vooral naar andere beslissers zoals de overheid?'

Paarse krokodillen

‘Wat een rare discussie als je weet dat een steeds groter deel van de zorgkosten wordt besteed aan controle en administratie’, vindt Hans Timmermans uit Bergen op Zoom. ‘

‘Vooral het in leven houden van paarse krokodillen schijnt erg kostbaar te zijn. Het wordt hoogste tijd voor een systeemwijziging, weg met de marktwerking in de zorg!’

Johan van Gurp, verpleegkundige (65) uit Zutphen, vraagt zich af: ‘Hoeveel zorgpremie hebben ouderen, de minderheid van de bezoekers aan de spoedeisende hulp, ingelegd voorafgaand aan hun mogelijk eerste kennismaking met een ziekenhuis?’ Citerend uit het artikel: ‘de eisen die medisch specialisten stellen aan de zorg voor ‘ouderen’ zijn volgens de ziekenhuizen onwenselijk hoog’, de zorgverzekeraar onderschrijft dit!’ 

‘Ziet de 65-plusser zijn ingelegde premie nu wegvloeien naar de vaak eveneens hoog complexe zorg van ‘de jongere’ die minder premie heeft ingelegd? Ik ben van mening dat er op basis van indeling in leeftijdscategorie nooit een tweedeling mag worden gemaakt om de zorgkosten te beteugelen: letterlijk levensgevaarlijk. Het lijkt mij veel meer gerechtvaardigd dat de zorgverzekeraar zoekt naar een premiemodel met risico-indeling op basis van aantoonbaar verwijtbare gezondheidsschade.’

Zorgcijfers

Frans Rampen uit Wijchen blikt terug op een artikel van Gijs van Loef van het Platform betrouwbare zorgcijfers (Opinie & Debat, 2 mei) en schetst hiermee de complexe context van de ‘kwaliteit versus kosten’-discussie: ‘De overheid schetst een te rooskleurig beeld van de stand van onze gezondheidszorg volgens Van Loef.  Volledig mee eens. Alleen jammer dat hij zich beperkt tot een theoretisch betoog over het falen van het marktmechanisme in de zorg. Cijfers waaruit blijkt dat onze zorgprestaties inderdaad ondermaats zijn, ontbreken.’

‘Als aanvulling hierop enkele Nederlandse scores op de West-Europese ranglijst (zeventien landen): overleving na maagkanker 13, darmkanker 12, prostaat 15, borstkanker 7, baarmoederhalskanker 6, ovariumkanker 14, longkanker 9, alvleesklierkanker 13, baby- en kindersterfte 12. In deze opsomming geen medailles. Overheid, doe er wat aan!’

Lezersreacties: ‘Studenten zouden slim genoeg moeten zijn om te weten dat lachgas gevaarlijk is’ - 2 mei

Bij gemeenten neemt de behoefte aan landelijk beleid rondom lachgas toe. Bestrijd de overlast, maar niet het roesmiddel, schrijft Sander van Walsum in de Volkskrant. Ook lezers reageren: ‘Jongeren lijken vergeten te zijn dat het vieren van het leven niet in een partydrug zit.’

Kees Knol uit Enschede verbaast zich erover dat lachgas als ongevaarlijk wordt gezien:

‘Meer dan 25 jaar gaf ik mijn patiënten dagelijks lachgas als anestheticum op de OK. Dit geneesmiddel, geen partydrug, wordt onder strikt gecontroleerde monitoring aan patiënten toegediend, en dat is niet voor niets. Studenten, zoals Merel Thönissen, zouden slim genoeg moeten wezen, om te weten dat het wél gevaarlijk is. En voor slagroom heb je echt geen distikstof(mono)oxide nodig.’

Ondertussen vraagt Mariette Reineke uit Amsterdam zich af waarom er eigenlijk zo’n behoefte is aan lachgas:

‘Zolang niet vaststaat wat de effecten van lachgasgebruik op de lange termijn zijn, kunnen overheden beter inzetten op het tegengaan van overlast, aldus Sander van Walsum naar aanleiding van het toenemende gebruik van lachgas onder jongeren. Interessant hoe we altijd eerst willen wachten op (wetenschappelijk) onderzoek, terwijl we zonder hiervoor gestudeerd te hebben, kunnen vaststellen dat geen enkel lichaam vraagt om lachgas. Daarbij kijk ik liever naar de korte termijn, naar het nu.

Ik mis een wezenlijke vraag in de berichtgeving over de toename in lachgasgebruik en dat is de waarom-vraag. Waarom zoeken steeds meer jongeren die roes op? Is het uit jezelf lachen en plezier hebben met elkaar zonder dat je hiervoor een partydrug nodig hebt niet meer mogelijk? Het lijkt erop dat steeds meer jongeren, maar volwassenen ook, vergeten zijn dat het echte vieren van jezelf en het leven niet zit een partydrug, maar in de verbinding met jezelf en met elkaar. Kortom, het echte feest vindt van binnen plaats, en niet daarbuiten.’

Vervelend, het afval dat lachgasgebruikers achterlaten, maar dat is niet het enige milieuprobleem volgens Ad van Vuuren uit Lelystad:

‘Rondslingerende lege ballonnen en patronen zijn niet het enige milieuprobleem van de nieuwe partydrug lachgas. Lachgas is ook een zeer potent broeikasgas. Het opwarmingseffect van lachgas is circa driehonderd keer groter dan dat van CO2 en zo’n vijftien keer groter dan van methaan (deels uitgestoten door de veehouderij).’

Britse pers lyrisch over jonge jongens van Ajax - 1 mei

Victor Wanyama van Tottenham Hotspur versus Donny van de Beek van Ajax, dinsdagavond in Londen.Beeld BSR Agency

Tottenham Hotspur heeft zijn eigen sprookjesverhaal bij het halen van de halve finale van de Champions League, maar dinsdagavond thuis in het nieuwe stadion stal bezoeker Ajax de show (0-1). Dat stelt ook de Britse pers: ‘Jong en briljant.’ Maar ook: ‘We moeten genieten van deze glorieuze Ajax-ploeg zolang het nog kan.’ 

Sky Sports

Tottenham was ‘tandeloos’, Ajax staat met één been in de finale, schrijft Sky Sports. ‘De getalenteerde jongeren van Ajax waren handiger en scherper dan hun gastheren, en drongen de Spurs terug tijdens een uiterst dominante opening met een doelpunt van onschatbare waarde door Donny van de Beek.’

BBC

Volgens de BBC imponeert Ajax. ‘Tottenham Hotspur staat voor een lastige taak om hun Champions League-hoop levend te houden. Jong en briljant Ajax handelt in wrede realiteit, niet in Hollywood-fantasie (die Tottenham-baas Mauricio Pochettino wordt verweten), met een cruciaal voordeel in de halve finale als gevolg.’

The Guardian

In The Guardian schrijft Barney Ronay over de aanloop naar het doelpunt van Donny van de Beek:

‘Ajax had net een verbazingwekkend soepel stukje voetbal laten zien, het middenveld en de aanval functioneerden als ledematen verbonden door hetzelfde brein. Hakim Ziyech zorgde voor de ontbranding met een heerlijke, vliegende pass naar David Neres aan de linkerkant. Nog een zuivere pass dwars over het veld van Lasse Schöne bracht de bal terug bij Ziyech.

‘Daarvandaan werd de bal aan de voeten gelegd van Donny van de Beek, die onweerstaanbaar was in die eerste 20 minuten. Een speler die volgens onontdekte patronen rende, vreemde hoeken vond, ruimten die er niet zouden moeten zijn.

‘Van de Beek liet de bal van zijn lichaam glijden, liet Danny Rose aan de verkeerde kant rommelen en opende de weg naar het doel. De Spurs werden gefileerd met vijf snelle halen van het mes.’

The Times

‘We moeten genieten van deze glorieuze Ajax-ploeg zolang het nog kan’, is de onlinekop van het artikel in The Times van Matt Dickinson. De jonge spelers zullen worden weggekocht. Dickinson gaat vooral in op de 19-jarige aanvoerder Matthijs de Ligt en noemt hem ‘een zeldzaam talent met de wereld aan zijn voeten’. ‘Na een prachtig gecomponeerd begin, werd Ajax zeker meer uitgedaagd, soms zelfs wat slordig. De Ligt moest zichzelf voor en schot werpen, paniekerig achter Lucas Moura aanrennen en zijn ploeggenoten verzamelen om het sterk verbeterde spel van de Spurs te weerstaan. Maar hij deed dat resoluut.’

The Sun

In The Sun schrijft Neil Ashton dat Ajax Tottenham Hotspur een voetballesje heeft gegeven:

‘Ze waren te slim, te leuk, en te complex voor de Tottenham-lievelingen in een belachelijk eenzijdige eerste helft. De jonge Donny van de Beek scoorde het winnende doelpunt al na 15 minuten toen hij Hugo Lloris het nakijken gaf voor hij zijn hoek koos. Eerlijk gezegd zal Ajax teleurgesteld zijn dat het maar bij een doelpunt bleef.

‘Spurs waren in paniek, maakten fout na fout en probeerden Premier League-voetbal te spelen op het verraderlijke terrein van de Champions League. Het was naïef, duur en chaotisch. In de tweede helft gooiden ze het op fysieke kracht om de jonge jongens van Ajax te dwingen tot overgave. Ajax, gemiddelde leeftijd 24, hield zoals te verwachten was, vast aan hun legendarische principes. Het is de enige manier die ze kennen.’

Komt privacy in het geding bij actieve gemeentelijke schuldsanering? - 30 april

Opinieblog: ‘De smeerpoetsen van het Formule 1-circus als vorsten binnenhalen? Belachelijk!’
Beeld ANP

Een wetsvoorstel op de burelen van Sociale Zaken houdt in dat gemeenten een grotere en actievere rol moeten spelen bij schuldsanering. Gemeenten zouden automatisch op de hoogte moeten worden gebracht van betalingsachterstanden, door bijvoorbeeld zorgverzekeraars en woningcorporaties. In grote steden en bij een aantal gemeenten is die overheidsbemoeienis al merkbaar: zo worden er hulpbriefjes in de bus gegooid bij achterstanden van nog geen twee maanden. Maar is dit geen inbreuk op privacy?

Gemeenten willen voorkomen dat de boetes wegens onbetaalde rekeningen zich opstapelen en mensen niet meer uit de problemen komen. ‘Een mooi initiatief, dat versneld oppakken’, vindt Roeland van Geuns, lector Armoede Interventie van de Hogeschool van Amsterdam. ‘Het is in het belang van burgers: hoe eerder de schulden worden aangepakt, hoe beter.’

Ruim anderhalf miljoen Nederlanders hebben betalingsachterstanden. Het leeuwendeel zoekt zelf geen hulp. Maar in het kader van privacy is ook de vraag van verantwoordelijkheid van belang. Lector Geuns: ‘De vraag of de primaire verantwoordelijkheid ligt bij de gemeente of bij de schuldeisers – denk ook aan energieleveranciers of telecomproviders – wordt vaak niet gesteld. Gemeenten kunnen de aantallen die straks ontstaan (bij meldingen vanaf twee maanden betalingsachterstand) helemaal niet behappen. De vraag rijst of de inbreuk op privacy van consumenten dan wel is gerechtvaardigd.’

De gedachte achter het wetsontwerp? Niet meer wachten tot de schuldenaar naar de gemeente voor hulp stapt, want dan is het meestal al te laat. Pas bij meervoudige schuldproblematiek is het van belang dat de gemeenten inspringen, zegt Geuns. ‘Leveranciers moeten eerst hun verantwoordelijkheid erkennen: de schulden snel aankaarten bij schuldenaars en handelen naar het voorbeeld van de zogeheten schuldeisercoalitie. Nog beter: je daarbij aansluiten.’

De AVG (Algemene verordening gegevensbescherming) is er niet om hulp te voorkomen, wél om personen te beschermen verklaart Martijn Pols, woordvoerder van de Autoriteit Persoonsgegevens. ‘Natuurlijk, vroege schuldsignalering is belangrijk. Maar er moeten geen vlaggetjes bij iemands naam komen te staan na de eerste beste wanbetaling: schuldproblematiek is geen vrijbrief om rücksichtslos over grenzen van privacy heen te stappen.’

‘Sommige kandidaten zullen grote veranderingen beloven. Joe Biden biedt het herstel van de waarden die ons als collectief verbinden.’Beeld AFP

Maakt Joe Biden kans tegen Trump? ‘Hij moet laten zien dat hij is veranderd’ - 26 april

De voormalige Amerikaanse vice-president Joe Biden stelde zich donderdag kandidaat voor het presidentschap. Maakt hij kans om de Democratische kandidaat en zelfs president te worden? Niet zonder meer, concluderen internationale media: ‘De vraag is of Biden zijn aantrekkingskracht kan vasthouden terwijl links hem afschildert als de man van gisteren.’

Terugkeer van verloren waarden

Volgens New York Times-columnist David Brooks kan Joe Biden soms nét iets te ver gaan in zijn wens om mensen samen te brengen (zoals in een wel heel openhartig interview met Kitty Kelley in 1974), maar is zijn verbindende karakter ook zijn kracht:

‘We zijn de liefde voor onszelf als volk verloren, een geloof in onze basale goedheid. Het verlies van dit geloof is een schok geweest. Veel kiezers willen hun kinderen grootbrengen in een sfeer die getekend wordt door fatsoen en compassie, niet narcistische barbaarsheid. Waarden zijn centraal in deze race.

‘Dit is wat subtiel anders is aan Biden: hij is geen individualist. Hij is een lid. Hij behoort tot zijn familie; zijn geboorteplaats, Scranton; zijn Democratische Partij; zijn Senaat; zijn natie, en is onverklaarbaar zonder deze wortels. Hij gebruikte het woord ‘wij’ 16 keer in zijn korte video waarin hij zijn kandidatuur aankondigde.

‘Sommige kandidaten zullen grote veranderingen beloven. Biden biedt het herstel van de waarden die ons als collectief verbinden.’

Biden moet verandering tonen

Volgens The Economist is Biden een levend fossielenbestand aan de hand waarvan de verandering van de Democraten afgelezen kan worden. Het is nu zijn taak om te laten zien hoe hij met zijn partij mee is veranderd:

‘Politieke skeletten zijn doorgaans alleen schadelijk wanneer ze huidige zwakke plekken benadrukken. Voor Bernie Sanders was zijn wispelturige verleden wat betreft wapencontrole geen probleem omdat zijn progressieve betrouwbaarheid niet in twijfel werd getrokken. Hillary Clintons ongevoeligheid tegenover de vrouwelijke beschuldigers van haar man was echter wel schadelijk, omdat het overeenkwam met haar reputatie van cynisme.

‘Biden, die ondanks zijn gebreken erg geliefd is bij links, zal zich ook moeten verantwoorden voor zijn verleden. Hij moet zijn steun voor strafrechtelijke hervormingen [onder Clinton] verdedigen, zijn verzet tegen schoolbusvervoer [om scholen raciaal te integreren] uitleggen – en zijn excuses aanbieden aan Anita Hill en iedereen die kwaad is over zijn handtastelijkheid. De vraag is nu of hij het moderne politieke gezonde verstand heeft om goede inschattingen te maken en de benodigde discipline om zich daaraan te houden? Zo nee, dan zal hij falen, want dit zijn de grootste kwesties rond zijn kandidatuur.’

Beter dan Bernie

Het grootste voordeel voor Biden is dat hij het op kan nemen tegen Bernie Sanders en de Democraten richting centrum-links kan sturen in plaats van van de socialistische klif af, aldus The Wall Street Journal. Maar de krant vraagt zich af of het genoeg is voor critici die hem zien als een ‘oude bleke man in een partij die gecharmeerd is van identiteitspolitiek’:

‘Zijn ervaring — 36 jaar in de Senaat en acht jaar als vice-president — en zijn laagdrempelige persoonlijkheid trekken mogelijk kiezers aan die moe zijn van onenigheid en tweets in de vroege ochtend. Biden ziet beleefdheid naar de Republikeinen niet als medeplichtigheid, en het is moeilijk voor te stellen dat hij het Amerikaanse pad richting socialisme uitstippelt.

‘In een ander tijdperk zou dit een formidabele mix zijn, maar nu is het misschien niet genoeg. De vraag is of Biden zijn aantrekkingskracht kan vasthouden terwijl links hem — en niet de 77-jarige Bernie — afschildert als de man van gisteren.’

Zou een Amerikaanse zaak tegen Assange de journalistiek bedreigen of goed doen? - 15 april

Een aanhanger van Assange tijdens een protestbijeenkomst in Sydney. Australië is het geboorteland van Assange.Beeld EPA

Nu WikiLeaks-oprichter Julian Assange in een Britse cel zit, is onder commentatoren en columnisten een debat losgebrand of hij wel of niet aan de VS moet worden uitgeleverd. Daar is hij aangeklaagd wegens meehelpen met het hacken van geheime militaire documenten. Bij media als The York Times en The Washington Post heeft Assange het verbruid omdat hij een sleutelrol speelde bij het verspreiden van door Russen gehackte e-mails van Hillary Clinton om tegenkandidaat Donald Trump een handje te helpen. Kwalijk dat ze nu voor een proces in de VS zijn, vindt John Cassidy van de nieuwssite van het Amerikaanse weekblad The New Yorker. De aanklacht heeft niets te maken met Assanges rol in de campagne van 2016. De aanklacht tegen hem ‘is een bedreiging voor de journalistiek’ in zijn geheel. 

Zouden de Times en de Post vóór 2016 net zo hebben gereageerd als nu, vraagt Cassidy zich retorisch af. Hij citeert de Times: ‘De regering is goed begonnen door Assange aan te klagen voor een onbetwistbare misdaad.’ En hij citeert de Post: ‘De zaak tegen Assange zou kunnen eindigen in een overwinning voor de rechtsstaat, niet een nederlaag voor de burgerrechten waarvoor zijn verdedigers ten onrechte waarschuwen.’ Ik kan het niet weten, schrijft Cassidy, maar ik denk niet dat ze dit voor 2016 hadden geschreven.

The New York Times was een van de media, met de Britse The Guardian en het Duitse weekblad Der Spiegel, die in 2010 publiceerden uit de door Chelsea Manning achterovergedrukte geheime militaire documenten die door WikiLeaks online werden gezet. Die documenten bevatten schokkende bewijzen en videobeelden van burgerslachtoffers van Amerikaanse militaire acties in Irak. Het was en blijft een belangrijke ontwikkeling in de vrije nieuwsgaring, vindt Cassidy, en die wordt nu door de Amerikaanse justitie bedreigd. 

Justitie wil een ‘samenzwering’ voor het stelen van militaire geheimen ten laste leggen. Dat is het gevaar voor onderzoeksjournalistiek, betoogt de verslaggever in The New Yorker. Justitie komt met sms’jes waarin Assange aan Manning vraagt of hij (ze was toen nog man) niet nog meer kan leveren. Als dat strafbaar wordt, kan de regering ‘cellen bijbouwen voor verslaggevers’. Hetzelfde geldt voor Assanges poging zijn bron Manning geheim te houden. Geen wonder, schrijft Cassidy, dat het Comité voor de Bescherming van Journalisten zijn grote zorgen heeft uitgesproken.

Veel gevestigde media vinden dat Assanges verdiensten in 2010 het zwaarst moeten wegen, zoals Bert Lanting in het Volkskrant-commentaar. Maar Kathleen Parker, columniste van The Washington Post, vindt dat de tijd om Assange het voordeel van de twijfel te geven, echt voorbij is: ‘Julian Assange is geen journalist of een Daniel Ellsberg. Hij is maar een ‘cypherpunk’.’ 

Ellsberg is de naam van de militaire deskundige die in 1971 de Pentagonpapers aan de pers doorspeelde, een gestolen rapport over wandaden in Vietnam en geheimhouding daarvan door het Amerikaanse ministerie van Defensie. The New York Times en later The Washington Post maakten op basis daarvan afgewogen artikelen met context. Wat Assange doet is geen journalistiek vindt Parker, zijn manier van werken ‘is voornamelijk geheimen op het dorpsplein neerstorten en het uitzoeken aan de aasgieren overlaten. Geen filter. Geen geweten.’

Kathleen Parker ziet de kwestie WikiLeaks als een kantelpunt voor de vrije pers in het digitale tijdperk. ‘Hoe vergaren en verspreiden we informatie? Heeft iedereen het recht om gestolen/geheime informatie te publiceren? En moet de manier waarop informatie is verkregen, meespelen bij het recht die te publiceren?’ Tot nu toe dragen de verwikkelingen rond Assange weinig bij aan dit debat, schrijft Parker, maar een rechtszaak zou wellicht precedenten kunnen scheppen.

‘We moeten nu toegeven: Israël is een dictatuur geworden’ - 11 april

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu schudt handen met aanhangers na zijn overwinningstoespraak in Tel Aviv.Beeld AFP

De Israëlische premier Netanyahu heeft het hem weer geflikt: hij lijkt de enige die na de verkiezingen van dinsdag een regeringscoalitie kan vormen. In de krant Haaretz stelt Bradley Burston dat Israël er nu niet meer om heen kan: het ‘is een dictatuur geworden’. The Jerusalem Post stelt daarentegen vast dat ondanks alles ‘Israël de ware test voor democratie en veiligheid gisteren heeft doorstaan’. 

Haaretz: dictatuur

In Haaretz gaat commentator Bradley Burston alle trucs en beïnvloeding die Netanyahu bij de verkiezingen gebruikte nog eens na en komt tot een drastische conclusie.

‘Als het Benjamin Netanyahu lukt met zijn omkoperij een rammelende, gevrijwaard-van-vervolging-coalitie te smeden na zijn marginale resultaat bij de verkiezingen van dinsdag, zullen we allen één ding zeker weten: Israël is een dictatuur geworden. (..)

‘Het werd duidelijker en duidelijker naarmate de campagne voortduurde dat iedereen die tegen hem of zijn Likoed was, iedereen die zijn beleid ter discussie stelde, het ergste vierletterwoord in de Hebreeuwse taal verdiende: smol, links en dus minderwaardige Israëliërs, vijanden van het volk en de staat.

‘De verborgen tekst was duidelijk: Netanyahu zelf is de staat geworden.

‘Steeds vaker zijn dictatoriale gereedschappen Netanyahu’s favoriete wapens: met name de regelrechte leugen.’ (...)

‘Misschien wel het meest veelzeggend was het optreden van de premier op een van zijn trouwste thuishonken, de slaafse pro-Netanyahu tv-talkshow van Sharon Gal en Ran Rahav.

‘Vraag: hoeveel termijnen zou u willen?

‘Zoveel als ik wil en zoveel als ik kan uitdienen’, antwoordde Netanyahu. Hij voegde daar half schertsend aan toe: ‘Als ik het kan, nog twintig keer. Vijfentwintig keer.’

The Times of Israël: politieke wil

‘Uiteindelijk bleek de gecombineerde macht van die voormalige legerleiders geen partij voor de politieke wil van Benjamin Netanyahu’, stelt David Horovitz, de oprichter van de krant The Times of Israël in een analyse: ‘Netanyahu weigerde simpelweg te worden verslagen.’ ‘Hij had hulp, van president Trump met de erkenning van de Israëlische soevereiniteit van de Golanhoogte en het bestempelen van de Iraanse Revolutionaire Garde als terreurgroep.’ 

Horovitz vreest dat Netanyahu zijn recente voornemen om de nederzettingen op bezet gebied te annexeren zal doorzetten, en zijn partners op rechts zal gebruiken om hem te beschermen tegen de aanklacht wegens fraude die tegen hem loopt. Horovitz wijst er ook op dat deze zege niet helemaal daaraan te danken is, maar aan de geleidelijke verschuiving naar rechts die in Israël plaatsvindt.

The Jerusalem Post: lelijke verkiezingen, toch democratie

Herb Keinon in The Jerusalem Post hekelt Netanyahu’s ‘Just win, baby!’-verkiezingen. ‘Het waren lelijke verkiezingen, dit keer, lelijker dan meestal, omdat ze zo onideologisch waren, zo weinig over kwesties gingen en zo veel over persoonlijkheden.’

‘Om te winnen moest Netanyahu een campagne voeren van verdeeldheid zaaien, een fusie voor elkaar krijgen met Bayit Yehudi en de uiterst rechtse Otzma Yehudit, en een berenknuffel van de Amerikaanse president Donald Trump winnen. Hoewel er een prijs is voor elk van die acties, is hij bereid die te betalen als hij moet – alles om maar te winnen.

‘In de slangenkuil van de Israëlische politiek krijgt een man niet het recht om de volgende regering te vormen na vijf of zes verkiezingen zonder dat hij een buitengewoon vertrouwen heeft in zijn capaciteiten. En Netanyahu heeft in ieder geval het volste vertrouwen in zijn capaciteiten, inbegrepen het vinden van oplossingen op korte termijn voor de problemen die hij heeft veroorzaakt tijdens zijn campagne.’

Ook in The Jerusalem Post schreef Gil Troy dat deze verkiezingen werden gevoerd als ‘veiligheid versus democratie’, maar dat de uitslag geen van beide veel goed doet.

‘De resultaten waren in zekere zin deprimerend. Een campagne zonder inhoud om de democratie te redden verzwakt de democratie, terwijl een campagne die de samenleving polariseert om de veiligheid te vergroten, de samenleving verzwakt en de veiligheid ondermijnt. (...)

‘Maar toch: Israël heeft de ware test van democratie en veiligheid doorstaan, dinsdag en de afgelopen maanden. Opnieuw, in een Midden-Oosten waar politiek meestal wordt bedreven met bommen en kogels, gebruikten wij stembiljetten. In een regio waar Arabische vrouwen in nikabs nauwelijks hun stem uitbrengen, stemden ze in Israël als gelijken, als medeburgers.’

Sekskopers straffen? ‘Veel sekswerkers werken helemaal niet vanuit onderdrukking’ - 9 april

Opinieblog: ‘De smeerpoetsen van het Formule 1-circus als vorsten binnenhalen? Belachelijk!’
Beeld Hollandse Hoogte / Robin Utrecht

Hoe reageren sekswerkers op de oproep van jongeren tot een prostitutieverbod? - 9 april

Sekskopers straffen? ‘Schadelijk’, stelt belangenvereniging voor en door sekswerkers PROUD in een reactie op de oproep van jongerenbeweging Exxpose om het betalen voor seks strafbaar te maken. Dit schaadt de positie van sekswerkers volgens een woordvoerder van PROUD. ‘Het duwt prostitutie de illegaliteit in en zal de criminaliteitscijfers alleen maar verhogen.’ Bovendien: ‘Veel sekswerkers werken helemaal niet vanuit onderdrukking, dit is een verkeerd beeld’, zegt Foxy Angel (37), al vijftien jaar ‘trots’ prostitué.

Meer dan 40.000 actievoerders ondertekenden de christelijk geïnspireerde verklaring ‘Ik ben onbetaalbaar’ in navolging van het zogeheten Nordic-model dat prostitutie criminaliseert. ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers mag het initiatief dan wel toejuichen, de sekswerkersorganisatie betreurt de timing van de ‘tegenreactie’ in de strijd tegen het decriminaliseren van sekswerkers.

Afgelopen week namen twee leden van PROUD in Wellington, Nieuw-Zeeland deel aan onderhandelingen over een akkoord voor sekswerkers op de jaarlijkse ILGA-conferentie. De ILGA, de internationale organisatie die zich inzet voor gelijke rechten van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgenders en mensen met een intersekseconditie, mengt zich vanaf nu ook in de rechtsstrijd voor sekswerkers: ‘Een ware doorbraak.’ 

Het Lagerhuis stemt vóór Brexit-uitstel, maar of het een doorbraak betekent, is onzeker - 4 april

Leden van het Lagerhuis wachten woensdagavond laat op de uitslag van de stemming over Brexit-uitstel.Beeld AFP

Echt waar: het Britse parlement heeft eindelijk VOOR iets gestemd dat te maken heeft met de Brexit. Met één stem verschil (het moet wel drama blijven), maar toch. Na het eerste verkennende gesprek tussen premier May en oppositieleider Corbyn, constructief maar nog niets concreets, vraagt deze krappe meerderheid de premier langer uitstel van de Brexit te vragen aan de EU (zo vaag is het). Gejuich of opluchting is echter nergens te horen, niet bij politici uit welk kamp dan ook, en evenmin in de media. Meer op ons opinieblog.

De brexiteers willen een harde Brexit nu, de rest wil dat juist vermijden maar kijkt er ook niet naar uit nog langer door te ploeteren in het ‘Brexit-proces’.

The Telegraph (voor de Brexit) schreeuwt moord en brand: die poging tot uitstel bereidt de weg voor een deal tussen May en Corbyn. Die zal leiden tot een zachtere Brexit, wellicht het lid blijven van de douane-unie, een gruwel voor brexiteers. De krant heeft vernomen dat Britse diplomaten al aan het lobbyen zijn in Brussel voor verder uitstel. De spotprent van de krant toon een innig zoenende May en Corbyn. Het hoofdredactioneel commentaar: ‘In één beweging heeft Theresa May de Tories verraden en hun belangrijkste verkiezingspunt verspeeld’. Columnisten en commentatoren buitelen over elkaar in hun afgrijzen van dit dreigende duivelspact. ‘Door met Corbyn samen te werken heeft onze kamikaze-premier haar eigen partij de oorlog verklaard’ (Alister Heath), ‘May-Corbyn-douane-unie is constitutioneel nonsens en een totale overwinning voor Brussel’ (Ambrose Evans-Pritchard).

The Guardian bericht terughoudend over het wetsvoorstel voor uitstel van Labour-lid Yvette Cooper en het Conservatieve kamerlid Oliver Letwin. Dat moet nog door het House of Lords (waarschijnlijk vrijdag). Of het wat wordt tussen May en Corbyn is ook maar afwachten. 

Martin Kettle, de politiek commentator van de krant, durft nauwelijks te hopen dat de ouverture van May naar Corbyn tot een werkbaar compromis zal leiden, toch ziet hij dat als de enige zinvolle uitweg. ‘Groot-Brittannië heeft een Brexit-compromis nodig. Corbyns Labour zou die kunnen smeden.’ Het zou natuurlijk een van Mays tactische manoeuvres kunnen zijn, om de dwarsliggers in haar eigen partij onder druk te zetten haar deal met de EU alsnog te slikken – dat doet ze nu al de hele tijd, schrijft Kettle. Ook als ze in haar wanhoop wel serieus is, zal het over Brexit verdeelde Labour een lastige partner zijn. De Britse politici zijn de kunst van het compromis verleerd, verzucht Kettle. Over May en Corbyn: ‘Kunnen ze samenwerken? Er zijn vreemdere dingen gebeurd in de geschiedenis. Maar niet veel.’

Hoe denken landen rond Turkije over de opmars van de oppositie daar? - 3 april

De winnende burgemeesterskandidaten van de oppositiepartij CHP voor Ankara, Mansur Yavas, en voor Istanbul, Ekrem Imamoglu, op een persconferentie op 2 april.Beeld EPA

De Turkse president Erdogan moet de winst van de oppositie in een aantal grote steden als een signaal zien dat zijn autoritaire optreden niet langer wordt geduld door de burgers, is het commentaar van de Volkskrant. Hoe wordt er in de landen dichter bij Turkije gekeken naar die opmerkelijke verkiezingsuitslagen? De ‘erdoganisering’ van Turkije zal gewoon doorgaan, verwacht een Roemeense commentator en ook een Griekse collega ziet de ‘dramatisering’ van de politiek door de Turkse president de afgelopen paar jaar als succesvol. Een commentator in Oostenrijk denkt daarentegen dat deze verkiezingen weleens het begin van het eind van het tijdperk-Erdogan kunnen inluiden. Lees erover op ons Opinieblog.

Contributors: ‘erdoganisering’ gaat door

De politicoloog Alexandru Damian schrijft op de Roemeense site Contributors:

‘De verkiezingsuitslag is een klap voor Erdogans AK-Partij, maar dat is slechts de helft van de waarheid. De andere helft is dat de alliantie tussen de AKP en de nationalisten van de MHP in staat bleek meer dan de helft van de stemmen over het hele land te vergaren (AKP: 44 procent, MHP: 7 procent). Dat is gelijk aan de uitslag van de parlementsverkiezingen in 2018. Erdogan heeft nog veel draagvlak. Hij kan een stapje naar de achtergrond doen (zijn toespraak na de verkiezingen was behoorlijk verzoenend voor een autocraat die overal vijanden zag tijdens de verkiezingscampagne) en ongehinderd voortgaan met de erdoganisering van Turkije.’

Ethnos: succesvolle marathon

Giorgos Kapopoulos van het Griekse dagblad Ethnos:

‘Met de lokale verkiezingen is een cyclus van bijna vijf jaar ononderbroken verkiezingsconfrontaties afgerond: de presidentsverkiezing van 2014, twee parlementsverkiezingen in 2015, een referendum over grondwetshervorming in 2017 en de presidents- en parlementsverkiezingen van 2018. De rode draad bij al deze verkiezingen was de extreme dramatisering. Erdogan framede die als cruciale tests voor het voortbestaan van het land – en die strategie heeft gewerkt.’

Kurier: mogelijk keerpunt

Walter Friedl in de Oostenrijkse krant Kurier:

‘Ook bij het referendum in 2017 over het presidentieel systeem dat het staatshoofd vergaande macht gaf, lukte het Erdogan al niet meerderheden te krijgen in Ankara, Istanbul en Izmir. Lokale verkiezingen in Turkije zijn altijd al een goede graadmeter geweest voor de komende politieke ontwikkelingen. Daarom zou de stemming van zondag het einde van de AKP-dominantie kunnen betekenen. De oppositie heeft een goede reden om te denken dat het tij keert, maar moet ook niet te vroeg juichen. Want Erdogan de vechter zal nooit opgeven. En hij heeft de tijd aan zijn kant: er zijn de komende vier jaar geen verkiezingen meer. Als de economie weer aantrekt in de tussentijd zou hij opnieuw de winnaar kunnen worden.’

Karar: verlangen naar consensus

En hoe is de stemming in Turkije zelf? In de Turkse krant Karar schrijft Mustafa Karaalioglu:

‘Deze situatie van de ene partij aan de macht op nationaal niveau en een aantal nieuwe besturen op lokaal niveau zal de lakmoesproef zijn voor het presidentieel systeem. Hierbij zullen consensus en een gemeenschappelijke strategie essentieel zijn. Te beginnen bij Erdogan moeten alle politieke leiders van nu af aan verzekeren dat het systeem blijft functioneren ondanks alle verschillen. De kiezers hebben aangedrongen op een gematigde koerswijziging.’

Vaccinatiedebat: ‘Maak vaccineren verplicht’ - 2 april

Buitenspelen bij een kinderdagverblijf.Beeld ANP

De discussie over wel of niet vaccineren laait regelmatig op, deze keer door een mazelenuitbraak op een Haags kinderdagverblijf. We verzamelden de scherpste opinies: ‘In dit land wint religie het steevast van het gezonde verstand’.

De overheid heeft de plicht om kwetsbare burgers te beschermen, aldus universitair docent rechtsfilosofie Roland Pierik en hoogleraar filosofie Marcel Verweij in dit opiniestuk. Daarom pleiten zij voor een vaccinatieplicht voor kinderdagverblijven.

Volgens columnist Elma Drayer wint religie het steevast van het gezonde verstand in dit land: ‘Van hoogopgeleide Biro-moeders tot hysterische complotdenkers – allemaal weten ze heel zeker dat inentingen meer kwaad doen dan goed.’

Sander van Walsum betoogt in het commentaar dat de wetgever de kinderdagverblijven zou moeten verplichten niet-gevaccineerde kinderen te weigeren: ‘Dan wordt het probleem dat door vaccinatieweigeraars wordt veroorzaakt niet bij de kinderdagverblijven en bij de coöperatieve ouders gelegd, maar daar waar het hoort te liggen: bij de weigeraars zelf.’

Ouders van niet-gevaccineerde kinderen, uw intenties zijn goed. Maar luister toch naar de wetenschap, drukt huisarts Cees Sluimer hen op het hart in dit opiniestuk.

Aleid Truijens verbaast zich in haar column: ‘Afgedekte stopcontacten en een kinderslot op de keukenkastjes, maar wel een kind blootstellen aan vermijdbare, dodelijke ziekten.’

Dit jaar krijgen weer honderdduizenden ouders een oproep om hun kind te laten vaccineren. Om de vaccinatiegraad hoog te houden, helpt het niet uit te leggen dat de risico’s gering zijn, stelt psycholoog en communicatiestrateeg Daan Remarque. Er is volgens hem een ander verhaal nodig.

Wetenschapsredacteur Maarten Keulemans reageert op Remarque: ‘Nóg meer nadruk op ziekte en ellende zal de vaccinweigeraar eerder sterken in zijn standpunt.’

Turkse media over verkiezingen: ‘De uitslag is een sterke waarschuwing voor de regering’ - 1 april

Aanhangers van de Turkse regeringspartij AKP in Istanbul, 31 maart 2019.Beeld AFP

De Turkse regeringspartij AKP moest het bij de lokale verkiezingen in Ankara afleggen tegen de oppositiepartij CHP, in Istanbul eisten beide partijen de overwinning op. Wat betekenen deze uitslagen voor president Erdogan?

Weinig verandering

Kiezers gebruiken de lokale verkiezingen vaak om een duidelijk signaal te geven aan de nationale regering, schrijft columnist Emre Gönen in het regeringsgezinde Daily Sabah. ‘Tegenwoordig is lokaal bestuur heel belangrijk vanwege de asymmetrische regionale ontwikkeling van het land. Istanbul alleen produceert al meer dan 31 procent van het bruto binnenlands product. De westerse en kustregio’s zijn veel rijker dan centraal-Anatolië en het oosten van Turkije.’

Toch was de campagne op lokaal niveau van de AKP nauwelijks zichtbaar, omdat Erdogan zo’n beetje de hele campagne zelf uitvoerde, aldus Gönen. En die tactiek lijkt zijn verlies te hebben beperkt: ‘President Erdogan, die al zijn potentie in de strijd heeft geïnvesteerd, heeft geen gezichtsverlies geleden en waarschijnlijk een slechter resultaat voorkomen. Geruchten van een ‘nieuwe’ partij die sommige voormalig AKP-leden zouden vormen, verdampen waarschijnlijk. Aan de andere kant zal de CHP, de belangrijkste oppositiepartij, deze verkiezingen als een goede overwinning zien. Maar tenzij er een grote verrassing na de officiële verkondiging van de resultaten komt, zal Erdogans beleid niet geschaad worden door deze resultaten.’

‘AKP moet luisteren naar uitslag’

Columnist Serkan Demirtaş van de centrum-linkse Hürriyet ziet in de (voorlopige) resultaten een sterke waarschuwing aan het adres van de regering:

‘De belangrijkste pijler van de Volks Alliantie [bestaande uit de AKP en de MHP] was ‘nationale overleving’ van Turkije, met suggesties dat de grenzen en eenheid worden bedreigd door buitenlandse mogendheden. Zowel Erdigan als MHP-voorman Devlet Bahçeli drongen bij hun kiezers aan om te stemmen op hun alliantie en tegen de Natie Alliantie die samen zou werken met de [Koerdische afscheidingsbeweging] PKK.

‘De oppositie baseerde de campagne echter op de verslechterde economische situatie en andere fundamentele problemen van Turkije. Daarbij herinnerden ze het volk eraan dat ze met hun lokale stem een goede boodschap aan de regering moeten geven.

‘De resultaten laten zien dat het Turkse volk een sterke waarschuwing wilde afleveren aan de regering voorafgaand aan een vier jaar lange periode zonder verkiezingen.’

Lezersbrieven over lerarenmeldpunt: ‘Dit is een regelrechte aanval op de democratie’ - 29 maart

Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet geeft zijn overwinningspeech, waarin hij onder meer spreekt over ‘linkse indoctrinatie’ in het onderwijs, 20 maart 2019.Beeld Guus Dubbelman / de Volkskrant

Het ‘meldpunt indoctrinatie op scholen & universiteiten’ van Forum voor Democratie maakt veel reacties los in onderwijs en politiek. Ook Volkskrant-lezers reageren: ‘Overspoel dat meldpunt maar met duizenden klachten, dat zal ze leren.’ 28 maart 2019

Koos Tiemersma uit Drachten vindt de verontwaardigde reacties op het meldpunt logisch, maar vindt dat er meer nodig is: ‘Waarom geen effectieve tegenactie? Leerkrachten zijn inmiddels behoorlijk assertief geworden, stakingen zijn niet van de lucht. Als leraren nu eens massaal projecten opzetten in de klas over gedrag en wangedrag bij politieke partijen? Om daarna de leerlingen de kans te geven een klacht in te dienen bij Baudet & co? Overspoel dat meldpunt maar met duizenden klachten, dat zal ze leren. Wedden dat dat meldpunt binnen de kortste keren wordt gesloten en het Forum met de staart tussen de benen afdruipt? Dus: wie neemt het voortouw?’

Docent Nederlands Thom van Duuren merkt in de praktijk ‘vrijwel niets van beschuldigen van ‘linkse indoctrinatie’ door leerlingen, ouders of collega’s’. Ook is er volgens hem ‘geen enkel algemeen bewijs dat docenten links gedachtegoed massaal opdringen aan leerlingen’. Volgens hem richten Forum van Democratie en de PVV met hun uitspraken over het onderwijs eigenlijk hun pijlen op de democratie:

‘Je zou bepaalde waarden of onderwerpen aan de linker- of rechterzijde van het politieke spectrum kunnen plaatsen, zoals veiligheid, natuur of immigratie. In het onderwijs maken leerlingen echter hoofdzakelijk kennis met democratische waarden, waarden die onze manier van samenleven mogelijk maken. Zo leren zij dat iedereen in Nederland gelijk is, ongeacht sekse, huidskleur, geloof of geaardheid; of wat het betekent om samen te leven met mensen die er andere opvattingen op nahouden. Ze krijgen een begrip van wetenschappelijke kennis en hoe deze verschilt van meningen. Ze leren kritisch denken, een mening vormen, hun identiteit ontwikkelen, maar ook de belangrijke rol die instituten als de pers en rechtspraak in een samenleving spelen.

‘Een aanval van de politici van de PVV en FvD op leraren die deze waarden belichamen en overbrengen op de volgende generatie is een regelrechte aanval op de democratie. Wees dan ook eerlijk en zeg dat je eigenlijk doelt op democratische en niet op linkse waarden!’

Ondertussen vraagt Gerard Mensink uit Utrecht zich af waar Forum voor Democratie zich eigenlijk druk om maakt:

‘Dat DWDD, Jinek en Pauw, de omroepen, de NPO, het Journaal, cabaretiers, kunstenaars, de milieumaffia, en bijna alle kranten in het linkse complot zitten, dat wisten we al. Nu zijn de leraren aan de beurt met het meldpunt waar leerlingen hun linkse docenten aan kunnen geven. Het begrip ‘bedreiging’ krijgt hiermee een nieuwe dimensie. Wat gaat Forum voor Democratie met die informatie doen? En waarom al dat gedoe? Rechts is al jaar en dag in de meerderheid, dus zoveel stelt die linkse indoctrinatie niet voor.’

Ook op Twitter wordt veel gereageerd, waaronder door mbo-docent Tommy Derksen die zichzelf maar vast heeft aangegeven bij het meldpunt:

Twitter bericht wordt geladen...

Twitter bericht wordt geladen...

Twitter bericht wordt geladen...

Twitter bericht wordt geladen...

Twitter bericht wordt geladen...

Volkskrantlezers raken niet uitgepraat over Baudet - 27 maart

Thierry Baudet praat met de pers na de statenverkiezingen.Beeld EPA

De nationale beroering over vragen als ‘Mag je Thierry Baudet een fascist noemen?’, ‘Zal het FvD nu een constructievere kant laten zien?’ of ‘Hoe moeten de oude partijen omgaan met een groot FvD?’, spoelt ook de e-brievenbus van de Volkskrant binnen. ‘We kunnen het eenvoudig niet: scherp en hard debatteren. Dat zit ’m voornamelijk in het feit dat we het in Nederland altijd gezellig willen houden.’ 

Partijkartel bestaat niet

Als de statenverkiezingen iets hebben aangetoond, is het wel dat het partijkartel waarvoor Thierry Baudet waarschuwde niet bestaat. Want hoe valt anders te verklaren dat Forum voor Democratie in het huidige open bestel vanuit het niets 13 zetels kan behalen? Sterker nog, Forum kan in de provincies Flevoland en Noord- en Zuid-Holland waar het de grootste is het voortouw nemen, de baantjes verdelen en de agenda bepalen. Grote vraag blijft natuurlijk of Forum werkelijk water bij de wijn wil doen en bereid is compromissen te sluiten of liever een ‘outsider’ blijft die kan mekkeren over een vermeend partijkartel.

Bas Overmars, Amsterdam

Niet scherp maar gezellig

Helemaal eens met de zinsnede in de column van Bert Wagendorp: ‘Het debat met T. Baudet moet hard en scherp gevoerd worden’ (26 maart). Het punt is dat dit in Nederland niet zal gaan gebeuren. We kunnen het eenvoudig niet: scherp en hard debatteren.

Dat zit ’m voornamelijk in het feit dat we het in Nederland altijd gezellig willen houden. Neem als voorbeeld de dagelijks nieuwsshow Jinek. Altijd een mix van een (beetje) serieuze gast met wat lichter verteerbare kost (denk aan Jan Smit). En om het geheel af maken qua gezelligheid wordt er geschakeld naar een malloot die politici in Den Haag lastig valt en aan het eind als toetje een cabaretier die het nog eens allemaal dunnetjes over doet. GEZELLIG!

Wat zou het toch heerlijk zijn als we zoals in Duitsland een politieke talkshow zouden hebben. Op de publieke zenders daar hebben ze er per week wel drie! Alle drie overigens gepresenteerd door een vrouw (Anne Will, Maybrit Illner en Sandra Maischberger).

Een uur lang discussie met, al naar gelang het onderwerp, ter zake kundige gasten van allerlei pluimage. Niks gezellig, geen muziekjes of andere ongein tussendoor, gewoon een uur lang hard en scherp debatteren met één onderwerp waar de stoom van je scherm slaat. Je wordt er altijd wijzer van en omdat men daar zo goed op het scherp van de snede kan debatteren is het vaak ook nog verbaal vuurwerk. Hellup Shula (Rijxman, bestuurder NPO).

Peter Vermeij, Utrecht

Meneer de Uil

Sorry, meneer Baudet. Maar het is allemaal de schuld van die andere uil. Onze Meneer de Uil, uit Fabeltjesland, die ons vroeger op de beeldbuis elke avond voor het slapen gaan voorlas uit zijn journalistieke standaardwerk ‘De Fabeltjeskrant’.

Meneer de Uil steeg nooit op. En al helemaal niet, zoals uw uil, bij het aanbreken van de avondschemering. Zo’n uil kenden wij niet, dus die bestond ook niet. Fake news, zouden we nu zeggen.

Onze uil ging juist op dat moment op een tak zitten, sloot zijn krantje en wenste ons, rooie babyboomrakkertjes, een fijne nachtrust met de indoctrinerende woorden: oogjes dicht, snaveltjes toe, slaap lekker.

En natuurlijk dachten wij dat de boreale wereld het bos was, met de dieren en de plantjes en af en toe het gehuil van Bor de Wolf, het getuuttuuttuut van Juffrouw Mier en het rammelende gereedschap van de gebroeders Bever.

We hadden een fijne jeugd, meneer Baudet. Maar weten nu beter.

Zullen we, om het goed te maken, de kleur van het potlood in het stemlokaal veranderen? Dan hebben we dat architectonisch misbaksel ook meteen de wereld uit.

Thijmen Boz (schrijversnaam van Rinie Engelen), Heerlen

Het Europees Parlement stemt: voor altijd winter- of zomertijd? - 26 maart

Opinieblog: ‘De smeerpoetsen van het Formule 1-circus als vorsten binnenhalen? Belachelijk!’
Beeld AFP

Vandaag stemt het Europees Parlement over het stoppen met zomer- en wintertijd. Als de wisseling zomertijd-wintertijd wordt afgeschaft, zal dit ingaan in 2021. Het is daarna aan de EU-lidstaten zelf om te bepalen wat de permanente tijd wordt. Maar waarom wil Commissievoorzitter Juncker de tijdswisseling afschaffen? En moet het dan zomer- of wintertijd worden?

Volgens chef politiek Raoul du Pré voelt Juncker goed aan dat er in veel lidstaten volop ruimte is voor debat over de wenselijke tijd. Maar: ‘Veel lastiger te volgen is Juncker in het besluit dat hij nam om dat debat af te dwingen,’ schrijft Du Pré in dit commentaar.

Waarom staat de zomertijd eigenlijk überhaupt op de agenda van de Europese Unie? EU-correspondent Marc Peeperkorn beantwoordt deze en nog acht vragen: ‘Juncker schermt al jaren met de slogan dat de EU groot moet zijn bij wezenlijke zaken (‘big on big’) en zich beter kan inhouden bij kleinere problemen (‘small on small’). 

Aaf Brandt Corstius vraagt zich in haar column af ‘welke zot’ ooit winter- en zomertijd bedacht heeft, volgens haar een Europese denkfout. ‘Nou, dat is dus ene William Willett, las ik in deze krant. (...) Ja, hallo, dus alleen maar omdat William Willett dat ruim een eeuw geleden dacht, zitten we nu met allemaal geld- en tijdverslindende discussies over tijd!’

Verslaggever Toine Heijmans schreef in zijn verslaggeverscolumn in 2017 over Anouk die al 15 jaar strijdt om te stoppen met de zomertijd: ‘De reden voor haar strijd tegen de zomertijd is dat Anouk er zelf last van heeft. De halve wereld heeft er last van, alleen niemand dóét wat.’ 

Al in 2013 zette economieredacteur en columnist Peter de Waard juist vijf argumenten op een rij tegen de wintertijd: ‘Alleen de gedachte aan de wintertijd maakt een deel van de bevolking al mistroostig of zelfs depressief.’

Ook veel lezers zijn uitgesproken over het fenomeen zomer-/wintertijd en het al dan niet afschaffen daarvan. Zo pleit Arjan Hebly uit Delft in zijn brief van de dag voor een aangepaste zomertijd: ‘Waarom zouden we niet alleen in de maanden juni, juli en augustus de zomertijd toepassen?’

En wat zegt de wetenschap eigenlijk? Wetenschapsredacteur Ianthe Sahadat verzamelt de belangrijkste argumenten voor welke tijd het beste is voor de mens, energie, planten en dieren en het verkeer: ‘Wintertijd is de oorspronkelijke tijd. Onze ‘ware’ tijd is de ideale tijd, als het aan de experts op het gebied van de menselijke biologische klok ligt.’

‘Alle Amerikanen moeten blij zijn met het einde van de samenzweringsillusie’ - 25 maart

Speciaal aanklager Robert Mueller afgelopen zondag in Washington.Beeld AP

Speciaal aanklager Robert Mueller heeft geen bewijs gevonden voor samenzwering tussen Trumps campagneteam en de Russen tijdens de presidentsverkiezingen van 2016. Waar The New York Times kritisch blijft over de rol van Trump, moeten volgens The Wall Street Journal vooral de media kritisch naar hun rol in het onderzoek kijken.

Twitter bericht wordt geladen...

Volgens The New York Times is er enige reden voor opluchting na het grondige onderzoek van Mueller: ‘Als hij geen banden kon vinden, is het twijfelachtig dat iemand anders dat wel zou kunnen.’

Toch ziet de krant de conclusies die naar buiten zijn gebracht niet als volledige vrijspraak van president Trump: ‘Mueller heeft expliciet geweigerd om de president vrij te spreken wat betreft belemmering van de rechtsgang. (...) Minister van Justitie William Barr was minder voorzichtig en besloot dat Trump de rechtsgang niet heeft belemmerd omdat er geen onderliggende strafzaak was om te belemmeren.’ Daarmee handelt Barr volgens de krant precies zoals Trump had gehoopt.

De ‘merkwaardige zienswijze’ van Barr is volgens The New York Times een van de redenen dat het volledige rapport openbaar moet worden gemaakt. ‘We weten dat topleden van Trumps campagne wisten van de Russische inmenging en niet alleen verzaakten om dit te rapporteren bij de FBI, maar het zelfs verwelkomden en aanmoedigden. (...) En we weten dat veel topmedewerkers van Trump hebben gelogen over hun communicatie met de Russen. Niets hiervan staat ter discussie.’

‘(...) Poetin had een duidelijke favoriet. Hij handelde vanuit zijn belang, en zijn favoriet werd verkozen als president. Trumps campagneleden wisten hiervan en waren meer dan blij met de hulp. Daarna logen ze over die hulp. Dit is niet zo ingewikkeld. En hoewel Mueller misschien niet in staat is om daar iets aan te doen, kunnen het Congres en het Amerikaanse volk dat zeker wel.’

Twitter bericht wordt geladen...

Werk aan de winkel voor de pers

Volgens The Wall Street Journal hebben de door minister Barr van Justitie naar buiten gebrachte conclusies uit Muellers rapport juist wel de schijn van vrijspraak voor Trump. De krant is vooral kritisch op de rol van de media: ‘Twee jaar lang hebben de media (met hulp van oud-functionarissen van Obama) anekdotes van contacten tussen Russen en de campagne-adviseurs van Trump verdraaid tot een samenzwering. (...) Ook zagen veel journalisten Trumps afkeuring van het onderzoek en zijn vreemde genegenheid richting Poeting als schuldbekentenis. Maar Trump is vaak zijn eigen ergste vijand: uitbarstingen van ego en woede zijn enkel bewijs voor voorspelbaar Trump-gedrag.’

De krant verwacht dat de Democraten, net zoals The New York Times, inzicht in het volledige rapport zullen eisen: ‘Barr beloofde in zijn brief om zo veel als mogelijk te onthullen met het oog op geheimhouding en andere juridische regelgeving. Maar we hopen ook dat hij in zijn onthullingen de documenten meeneemt die uitleggen hoe deze complete Russische samenzweringstheorie begon bij de FBI en binnen de Obama-regering. Met de Mueller-conclusies weten we nu dat iemand de FBI mogelijk in een van de grootste vieze trucjes in de Amerikaanse politieke geschiedenis heeft geluisd.

‘Het Mueller-rapport zal deze verdorven periode in de Amerikaanse politiek niet beëindigen, maar zou in ieder geval het Russische samenzweringsdocument moeten afsluiten. En daar mogen we allemaal dankbaar voor zijn.’

Twitter bericht wordt geladen...

‘Baudet flirt met nog veel radicalere ideeën dan radicaal-rechts’ - 21 maart

Lijsttrekker Thierry Baudet van Forum voor Democratie (FvD) tijdens de uitslagenavond van de Provinciale Statenverkiezingen en de waterschapsverkiezingen.Beeld ANP

De overwinningstoespraak van Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet roept veel reacties op. Politiek socioloog Matthijs Rooduijn analyseert op StukRoodVlees rechts-nationalistisch kenmerken van de speech, anderen zien zelfs fascistische elementen: ‘Dit soort toespraken hebben we natuurlijk ook in de jaren dertig weleens gehoord.’

‘Het FvD is een schoolvoorbeeld van een radicaal-rechtse populistische partij – net als de PVV van Geert Wilders, het Rassemblement National (voorheen Front National) van Marine Le Pen en de Lega van Matteo Salvini’, schrijft politiek socioloog Matthijs Rooduijn in een analyse over Baudets speech op StukRoodVlees.

‘Radicaal-rechtse populisten beweren dat er sprake is van een grote crisis in onze beschaving. En wel om twee hoofdredenen. De eerste is dat onze natie bedreigd wordt door ‘gevaarlijke anderen’ die ‘niet bij ons passen’. Dit wordt ook wel ‘nativisme’ genoemd. De tweede reden is dat er een ‘slechte elite’ is die de belangen van het ‘goede en gewone volk’ verkwanselt. Dit wordt ook wel ‘populisme’ genoemd. De crisis kan volgens radicaal-rechtse populisten alleen door henzelf worden opgelost. Zij zullen de politiek weer teruggeven aan de burger en de grootsheid van de eigen cultuur weer herstellen. Veel radicaal-rechtse populisten combineren deze boodschap met Euro- en klimaatscepsis.’

Rooduijn ziet al deze elementen terug in de speech van Baudet. Hij schetst volgens hem duidelijk een crisissituatie met het gebruik van termen als: ‘te elfder ure’, ‘brokstukken’, ‘kapotgemaakt’, ‘ondermijnd’.’ En de term ‘boreaal’ is volgens Rooduijn ‘een hondenfluitje naar de wat extremistischer nativisten in zijn achterban’. Ook komt Baudets nativisme naar voren wanneer hij stelt dat er te veel migranten zijn en suggereert dat dat een veiligheidsprobleem is. Tot slot komen ook de Euroscepsis (‘die verschrikkelijke Europese Unie’) en hekeling van klimaatmaatregelen ( ‘masochistische ketterij’) duidelijk aan de orde.

De kernboodschap van Baudet en zijn FvD is volgens Rooduijn vrijwel gelijk aan die van Wilders: ‘Natuurlijk zijn er inhoudelijke verschillen. Zo legt Baudet veel minder sterk de nadruk op de Islam en is hij op economisch vlak een stuk rechtser. Maar met betrekking tot hun kernthema’s – populisme, nativisme, Euro- en klimaatscepsis – lijken er nauwelijks verschillen tussen de twee partijen te bestaan.’ Wel heeft Baudet volgens Rooduijn een gematigder imago dan Wilders omdat hij zichzelf als een intellectueel presenteert. ‘Maar zo gematigd is Baudet niet. Zoals uit deze speech (opnieuw) blijkt zijn de standpunten van zijn partij radicaal-rechts populistisch. En hij flirt met nog veel radicalere ideeën.’

Twitter bericht wordt geladen...

Twitter bericht wordt geladen...

Naast veel grappen over Baudets taalgebruik, zien veel twitteraars diverse elementen van zijn speech als fascistisch. Vergezocht? Politiek commentator Kees Boonman vindt van niet: ‘We kunnen er wel omheen draaien, maar dit soort toespraken en dit soort verwijzingen naar de vroegere geschiedenis en tegen de moderniteit hebben we natuurlijk ook in de jaren dertig weleens gehoord’, zegt hij in Spraakmakers op NPO Radio 1. ‘Dat is helemaal niet eng of ingewikkeld om daaraan te refereren. Zo is het gewoon als je kijkt naar de retorica in de politieke geschiedenis, dan kun je vergelijkingen maken.’

De overwinningstoespraak van Baudet heeft op sociale media tot veel discussie geleid. Er is zowel lof als hoon. De Volkskrant heeft de speech ontleed: wat bedoelde Baudet met de uilen van Minerva die zijn neergedaald? En verwees hij echt naar het belang van raszuiverheid door het woord ‘boreaal’ te gebruiken? 

AD: ‘Juist nu moet u gaan stemmen’ - 20 maart

Premier Rutte en PVV-leider Wilders begroeten elkaar voorafgaand aan het debat, 19 maart 2019.Beeld Guus Dubbelman / de Volkskrant

Met de tragedie in Utrecht in het achterhoofd stemt Nederland vandaag voor de provinciale staten en de waterschappen. In de Nederlandse kranten klinkt de oproep om vooral te gaan stemmen, en kritiek op het optreden van FvD-leider Thierry Baudet: ‘Politiek munt slaan uit een aanslag geeft de politiek als geheel een lelijk gezicht.’

Peter Giesen schreef in het commentaar in deze krant dat het terecht was dat de campagne stilgelegd was: ‘Helaas hield PVV-leider Geert Wilders de stilte niet lang vol. Hij riep premier Rutte ter verantwoording, omdat een veelpleger als T. vrij rondliep. FvD-leider Thierry Baudet legde een rechtstreeks verband tussen immigratiebeleid en de aanslag in Utrecht, daarbij vergetend dat mensen met een migratieachtergrond allerminst een monopolie hebben op aanslagen. In 2009 maakte Karst T. 7 doden, in 2011 schoot Tristan van der V. 6 mensen dood.

‘Natuurlijk moet een terroristische aanslag onderwerp van politiek debat zijn. De bescherming van burgers is bij uitstek een overheidstaak. Hoewel geen enkele overheid volledige bescherming kan bieden, zal zij verantwoording moeten afleggen na zo’n schokkende gebeurtenis. PVV en FvD probeerden echter een slaatje te slaan uit de tragedie in Utrecht, terwijl de precieze toedracht nog niet duidelijk is. Dat is een afkeurenswaardige vorm van opportunisme.’

Dek meningsverschillen niet toe

Ook Trouw is in het commentaar kritisch op ‘de schaamteloze redenering van Baudet’ en geeft GroenLinks-leider Jesse Klaver gelijk, die gisteren stelde dat Baudet ‘de verantwoordelijkheid weghaalde bij degene die de trekker overhaalde. Politiek munt slaan uit een aanslag geeft de politiek als geheel een lelijk gezicht.

‘Maar door Baudet te veroordelen is het dilemma nog niet opgelost. Het was ook Jesse Klaver die maandag na de schietpartij zei dat het na dat incident geen pas gaf meningsverschillen in de politiek uit te vergroten, zoals in een campagne te doen gebruikelijk.

‘Het is een oprechte vraag of Klaver en zijn collega’s dat zelf vinden, dan wel dat zij inschatten dat de kiezer er zo over denkt. Politiek is besluiten nemen, terwijl er meningsverschillen zijn. Dat is niet iets wat zich naar de achtergrond laat dringen. Uiteraard wil een politicus respect tonen voor de doden en nabestaanden. Maar de samenleving is er niet mee gediend dat dit gebeurt door de meningsverschillen tijdelijk toe te dekken.’

‘Juist nu moet u gaan stemmen’

Hans van Soest laat zich in het commentaar in de papieren versie van het Algemeen Dagblad niet uit over de politieke nasleep van de tragedie, maar benadrukt met het oog op ‘Utrecht’ het belang van stemmen: ‘Het klinkt pathetisch, maar juist op een dag als vandaag is het van belang ons te realiseren wat een vrijheid we kennen door vandaag onze stem te kunnen uitbrengen.’

Het werk van de provinciale staten en de waterschappen is ‘niet het meest sexy’, aldus Van Soest, maar is wel van invloed op ons dagelijks leven. ‘Mogen er extra huizen buiten de bebouwde kom worden gebouwd om de woningnood op te lossen? Kan er in de provincie op elke plek binnen vijftien minuten een ambulance aanwezig zijn? Moeten er nieuwe provinciale wegen komen? (...) Moeten waterschappen zich bemoeien met energievoorziening? Allemaal vragen die misschien niet zo belangrijk ogen, maar die wel degelijk grote gevolgen kunnen hebben voor uw portemonnee of voor de leefbaarheid in uw gemeente.’

Ook Volkskrant-columnist Sheila Sitalsing roept op om toch vooral gebruik te maken van de overvloed van mogelijkheden die ons ‘machtig mooie stelsel’ biedt: ‘Doe het nou maar, in godsnaam. Want niet-stemmen kan natuurlijk altijd. Maar dat zou eeuwig zonde zijn.’

Oud opinieblog – 19 maart

Lees hier ons vorige opinieblog terug.