Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Europa

Matteo Salvini, leider in de strijd tegen het ‘oude’ Europa

ENF-fractie De Italiaanse vice-premier werpt zich, met steun uit andere landen, op als leider van een Europese alliantie van rechts-nationalisten.

Matteo Salvini in gesprek met journalisten na zijn persconferentie in Milaan.
Matteo Salvini in gesprek met journalisten na zijn persconferentie in Milaan. Foto Luca Bruno/AP

Maandag is in Milaan het officiële startschot gegeven voor een electorale aanval op het ‘oude’ Europa. Met de Italiaanse vice-premier Matteo Salvini als onbetwiste aanvoerder stuurt een heterogene groep rechts-nationalistische partijen uit verschillende EU-lidstaten aan op radicale veranderingen binnen de Europese Unie.

Wij willen Europa „nieuw bloed, nieuwe hoop, een nieuwe droom” bieden, zei Salvini op een persconferentie in een sjiek Milanees hotel. Hij is als leider van de anti-migratiepartij Lega en als minister van Binnenlandse Zaken die boten vol migranten de toegang tot Italiaanse havens ontzet, een boegbeeld geworden voor rechts-nationalistische partijen die kritisch zijn over supranationale regelgeving vanuit Brussel, illegale immigratie en een vermeende bedreiging van de Europese identiteit.

Op het sobere podium, met een collage van Europese vlaggen als decor, zaten behalve Salvini ook vertegenwoordigers van drie andere middelgrote partijen: de AfD (Duitsland, anti-migratie, de grootste oppositiepartij), de Deense Volkspartij (rechts-nationalistisch, gedoogpartner van de regering) en de Finse Partij (anti-migratie, eurosceptisch, in de peilingen op 15 procent).

Patriottische krachten van rechts

Salvini onderstreepte dat hij er ook zat als woordvoerder van de andere partijen in de ENF-fractie in het Europese Parlement - ENF staat voor Europa van Naties en Vrijheid. Behalve Salvini’s Lega, in de opiniepeilingen goed voor ruim 30 procent, zitten daar ook belangrijke partijen in als de Rassemblement National van Marine Le Pen, de PVV van Geert Wilders, het Vlaams Belang, en de Oostenrijkse Vrijheidspartij FPÖ. De partijen die maandag in Milaan naast Salvini zaten, zitten in andere Europese fracties.

De Franse Marine Le Pen is vol vertrouwen over zo’n Europese rechts-nationalistische alliantie

„Dit is het startpunt voor iets nieuws”, zei Jörg Meuthen, europarlementariër voor de AfD. Hij onthulde dat de nieuwe fractie zich „Europese Alliantie van Volkeren en Naties” (EAPN) gaat noemen. „Patriottische krachten van rechts” in Europa, nu nog verdeeld over verschillende fracties, gaan samenwerken voor „radicale veranderingen”. Hij voorspelde dat zich spoedig „een tiental andere partijen” zich formeel hierbij aansluit.

„We hebben veel meer punten van overeenstemming dan geschilpunten”, zei Anders Vistisen, europarlementariër voor de Deense Volkspartij. Verzet tegen illegale immigratie is hét bindende element. Meuthen: „We moeten een Europees fort bouwen.” Vistisen: „De illegale immigratie is een symptoom dat de veiligheid in Europa niet serieus is genomen.”

Bij de Europese verkiezingen stem je op een Nederlandse partij. Maar die voegt zich daarna bij een fractie met partijen uit allerlei andere lidstaten. Welke gevolgen heeft dat? We leggen het uit in deze video:

Alle aanwezigen zeiden de Europese identiteit, tradities, cultuur, te willen beschermen. Olli Kroto, van de Finse Partij, zei expliciet: „De politieke islam vernietigt Europa. Wij zijn tegen de multiculturele ideologie.”

Spitzenkandidat

Of deze nieuwe groep een eigen Spitzenkandidat krijgt, is nog onduidelijk. Achter de tafel keek iedereen naar Salvini, maar die hield zich op de vlakte. De groep hoopt op een sleutelrol in het nieuwe Europese parlement en wil grote invloed krijgen op de benoeming van nieuwe eurocommissarissen.

Salvini zocht vorig jaar contact met de regerende Poolse PiS-partij, maar die vindt Salvini te aardig voor de Russische president Poetin. Salvini’s ideologische vriend Orbán, premier van Hongarije, zei vrijdag, bij zijn startschot voor de Europese campagne, vooralsnog lid te blijven van de grote en dominerende christen-democratische fractie in het Europees Parlement, de EVP. Dreigend: „Na de verkiezingen zullen we zien welke kant de Europese Volkspartij op gaat.”

Correctie (9 april 2019): In een eerdere versie van dit artikel stond dat de Oostenrijkse Volkspartij deel uitmaakt van de ENF-fractie in het Europees Parlement. Dat moet de Oostenrijkse Vrijheidspartij FPÖ zijn.