Broer ‘Balie-jihadist’ werkte bij gevangenis terreurbeweging Al Nusra
De Syriër Fatah al H., die in Nederland samen met zijn broer Aziz vastzit op verdenking van deelname aan een terroristische organisatie, is in 2013 in Syrië gezien terwijl hij arrestanten vervoerde naar een gevangenis van de terreurbeweging Al Nusra.
Dat blijkt uit onderzoek van deze krant rondom de dam waarop deze gevangenis was gevestigd, in de Syrische provincie Raqqa. Een van Fatahs veronderstelde arrestanten, een kolonel van de Syrische militaire inlichtingendienst, dook kort na zijn aanhouding op in een onlinevideo waarin hij verklaart dat hij vastzit bij het Nusra Front. Sindsdien wordt hij vermist. Zijn familie vreest dat de kolonel is geëxecuteerd.
De broers Al H. kregen in 2014 als asielzoeker een Nederlandse verblijfsvergunning. Fatah (42) werd in december 2018 gearresteerd in zijn woonplaats Bergeijk. Zijn strafzaak wordt tot nu toe overschaduwd door de verdenkingen tegen zijn broer Aziz (33), die in 2017 in debatcentrum De Balie werd herkend als terroristische strijder. Diens ex-vriendin, journalist Ans Boersma, is in januari Turkije uitgezet als gevolg van het onderzoek in deze zaak. Boersma wordt verdacht van valsheid in geschrifte bij een visumaanvraag voor Aziz.
Het is de tweede keer dat Syrische vluchtelingen in Nederland terechtstaan voor deelname aan een terroristische beweging in Syrië. De zaak steunt vooral op afgeluisterde gesprekken tussen de broers, waarin zij onder meer spreken over hun contacten met hooggeplaatste figuren binnen Al Nusra en IS. Volgens familieleden en bekenden in zowel Nederland als Syrië schept met name Fatah graag op over zijn connecties en heeft dat hem in de problemen gebracht.
Wat hebben Fatah en Aziz in Syrië gedaan?
Het OM vindt onderzoek in Syrië te gevaarlijk. Volkskrant-journalist Ana van Es ging wel en vroeg familie en bekenden naar de broers, journalist Anneke Stoffelen deed dat hier. Aziz was een Nusra-leider, wordt gezegd, en Fatah werkte in de Nusra-gevangenis. Nee, hij is een praatjesmaker, zegt zijn vrouw.
Ooggetuigen
Ooggetuigen heeft justitie vooralsnog niet in deze zaak. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) is het ‘onmogelijk’ om onderzoek in Syrië te doen, omdat er geen rechtshulprelatie met dat land bestaat. ‘Dat is schending van de soevereiniteit tussen staten en dat is dus niet toegestaan’, zegt een woordvoerder.
In Syrië sprak de Volkskrant elf omwonenden van de dam bij Mansoura, die verklaren dat Fatah al H. hier begin 2013 werkte namens het Nusra Front. Hij droeg volgens hen soms een masker, om niet te worden herkend. De dam, 30 kilometer van de stad Raqqa, was in het begin van de Syrische oorlog van grote strategische betekenis. Niet alleen was hier een gevangenis gevestigd, ook was de plaatselijke Nusra-leider volgens buurtbewoners de internationaal gevreesde terrorist Abu Loqman, die hier in stilte de opkomst voorbereidde van Islamitische Staat (IS).
Twee geïnterviewden in Syrië verklaren dat zij door Fatah al H. zijn gearresteerd. Bovendien zegt een plaatselijke tribale leider, sjeik Abdelatif al Mohammed al Faraj uit Mansoura, dat hij erbij was toen Fatah de kolonel Abdallah al Jado’a meevoerde naar de gevangenis. Kort daarna vluchtte Fatah via Turkije naar Nederland. ‘Ik heb vaak geprobeerd om de Nederlandse regering te waarschuwen,’ zegt sjeik Abdelatif, ‘maar ik wist niet hoe ik die moest bereiken.’ Hij zegt dat hij ‘desnoods via Whatsapp’ wil getuigen voor de Nederlandse justitie.
Fatahs advocaat Bart Nooitgedagt zegt in reactie op de beschuldigingen dat zijn cliënt geen vragen van journalisten beantwoordt zolang het strafonderzoek nog loopt.
Meerdere omwonenden gaan ervan uit dat jongere broer Aziz al H. elders in Syrië een leidinggevende functie had binnen het Nusra Front. Beide broers verlieten Syrië in 2013, volgens geïnterviewden na een grootschalige diefstal van fabrieksmachines en olietrucks. De opbrengst zou zijn bedoeld voor het Nusra Front. Sjeik Naif Adeel al Adeif, van dezelfde stam als de familie Al H., gaat ervan uit dat Fatah en Aziz naar Europa zijn gereisd om ‘aanslagen te plegen’.
Peter Plasman, advocaat van Aziz, zegt dat zijn cliënt veel op te merken heeft als reactie op de beschuldigingen, maar dat hij dat zal doen in de rechtszaal en niet in de media. ‘Daar wil ik aan toevoegen dat cliënt niet wordt verdacht van enige activiteit die in verband zou staan met een aanslag in Nederland of waar dan ook.’