Links en rechts zijn achterhaald, deze indeling werkt veel beter

De termen links en rechts in de politiek kunnen definitief naar de geschiedenisboekjes. Links pretendeerde twee eeuwen op te komen voor de kleine man, begrippen als solidariteit, vakbond, arbeider en sociale zekerheid zijn historisch verbonden met de term ‘links’. Terwijl behoudend kiezen voor je eigen portemonnee en/of volk van oudsher ‘rechts’ wordt genoemd.

Was het nog maar zo eenvoudig. De ‘linkse’ PvdA heeft in de afgelopen decennia de verzorgingsstaat afgebroken, de nog ‘linksere’ SP duwt het liefst alle boten met vluchtelingen terug de Middellandse Zee in. De VVD maakt zich hard voor de hardwerkende gewone man/vrouw en zegt het klimaat tot een belangrijk speerpunt te hebben gemaakt.

Overal zien we politici die hun standpunten koppelen aan hun electoraat. Vaak gebeurt dat met holle frasen, loze beloftes en soms zelfs aantoonbare leugens. Maar kun je Trump rechts noemen? Of Erdogan met zijn volkspartij? Net zomin kun je Ortega van Nicaragua of Fidel en zijn broer, of erger nog Kim Jong-un, nog links noemen.

Ik ben voorstander van een nieuwe indeling. Had je vroeger links, rechts en een kleurloos midden, nu heb je alleen nog maar de Socialen en de Asocialen. Dat is een veel duidelijkere indeling van het politieke spectrum en die loopt door alle zuilen, geloven en politieke theorie en praktijk heen.

De Socialen zijn de politici die uitgaan van hun medemens en niet alleen die bij hen in de straat maar ook voorbij hun stads- en landsgrenzen. Zij kiezen ervoor om de situatie voor de ander te verbeteren zonder dat dit weer anderen dupeert. De Asocialen zijn de politici die op het ego van de mens inspelen. De eigen straat, stad, land eerst. In al hun keuzes, aangaande het milieu, de vluchtelingen, het pensioen of noem maar op, kiezen ze voor de korte termijn en stemmen dat wat ze denken dat hun asociale stemvee wenst.

Sinds ik dit onderscheid maak (eigenlijk een idee van mijn vrouw) is het leven een stuk eenvoudiger geworden. Brexit: verzonnen door Asocialen die denken dat ze het zonder de rest van de wereld kunnen. Trump: een asociale zichzelf verrijkende leugenaar die de wereld naar de klimaatafgrond duwt (gelukkig gaat America First). En dan Erdogan, Bolsonaro, Duterte, gelukkig mag je tegenwoordig staatshoofden beledigen, maar wat moet je als ze er zelf trots op zijn dat ze voor Hitler worden uitgemaakt (Duterte). Baudet, Wilders hoe vriendelijk ze ook proberen over te komen: volstrekt asociaal.

Maar zijn alle kiezers van deze Asocialen zelf ook een asociaal? Dat waag ik te betwijfelen. Angst speelt de grootste rol in de – tijdelijke – opkomst van de Asocialen. De angst omdat we niet weten wat het opvangen van vluchtelingen voor gevolg heeft. De angst om te moeten betalen voor de klimaatverandering. De angst voor vreemdelingen, socialisme, economische crisis, oorlog. De angst voor een globale wereld waarin we moeten samenleven met mensen die we niet kennen.

De Socialen hebben het wat dat betreft gewoon een stuk moeilijker. Hun tijd is nog niet gekomen. De agendapunten die zij aanbrengen zijn veel minder concreet; dat we niet kunnen doorgaan met tomeloze groei die het verschil tussen arm en rijk nog groter maakt; dat we moeten stoppen met het verbranden van al onze natuurlijke voorraden omdat de aarde haar grens heeft bereikt; dat we op oorlogen afstormen door de gevaarlijke gekken die aan de rode knoppen zitten. Het moet eerst nog een stuk erger worden voordat de sociale gedachte genoeg aanhang krijgt.

In de tussentijd blijven we ons in ieder geval vermaken met de oprisping van het populisme. De Asocialen zitten er dankzij proteststemmers en onbenullen, naast een paar procent echt overtuigde Asocialen. Het gaat vanzelf weer over, kijk maar naar Turkije. En voor Nederland: hoeveel zetels heeft de eens zo grote partij LPF? Zie daar het voorland van de Asocialen, die uiteindelijk niets zullen bereiken.