Oordeel: onbewezen
Zita en Metrotime meldden op 16 maart dat paddenstoelen goed zouden zijn voor je mentale gezondheid. Volgens de websites zit er in paddenstoelen een stofje dat de achteruitgang van de hersenen tegen zou gaan. Welingelichte Kringen schreef op 20 maart dat specifiek het eten van champignons vergeetachtigheid bij ouderen tegen zou gaan.
Waar komt het vandaan?
Alle drie de berichten zijn op hetzelfde onderzoek gebaseerd. Dit onderzoek is uitgevoerd door wetenschappers van de universiteit van Singapore en is op 12 maart gepubliceerd.
Aan het onderzoek deden 663 in Singapore wonende Chinese zestigplussers mee. Er werd onderzocht of er een verband is tussen het eten van paddenstoelen en Mild Cognitive Impairment (MCI). Volgens het Amsterdam UMC is MCI een term die wordt gebruikt wanneer iemand klachten heeft over het geheugen of andere cognitieve functies. MCI kan een voorstadium van dementie zijn.
Wat is er onderzocht?
Alle deelnemers aan het onderzoek waren niet gediagnosticeerd met dementie of een psychiatrische stoornis. Er werd middels een vragenlijst aan de deelnemers gevraagd hoe vaak ze een portie paddenstoelen aten. Een portie paddenstoelen is volgens de onderzoekers ongeveer 150 gram.
Daarnaast werd er met behulp van meerdere toetsen en gesprekken bepaald of een deelnemer last had van MCI. De uiteindelijke diagnose werd gesteld door psychiaters. 90 van de 663 deelnemers kregen de diagnose MCI.
Uit het onderzoek bleek dat deelnemers die wekelijks meer dan twee porties paddenstoelen aten een kleinere kans hadden op MCI dan deelnemers die minder paddenstoelen aten. De onderzoekers hielden rekening met zaken die ook de kans op MCI beïnvloeden, zoals leeftijd, alcoholconsumptie en medische problemen.
Wat kan je concluderen?
De onderzoekers schrijven dat, hoewel hun onderzoek een aanwijzing is dat paddenstoelen tegen MCI kunnen helpen, er niet geconcludeerd kan worden dat paddenstoelen eten ervoor zorgt dat je een kleinere kans hebt op MCI.
Het is volgens de onderzoekers bijvoorbeeld mogelijk dat mensen met MCI minder goed zijn in het herinneren van het aantal porties paddenstoelen dat ze hebben gegeten en er bij deze groep daardoor een te laag aantal porties is geregistreerd.
Wat zegt ander onderzoek?
Astrid Nooyens, epidemioloog bij het RIVM, doet onderzoek naar voeding en cognitieve achteruitgang en werkte mee aan een onderzoek uit 2011 waarin is gekeken of groenten, fruit en paddenstoelen effect hadden op verschillende hersenfuncties.
Nooyens legt uit dat het onderzoek voortkwam uit het Doetinchem-onderzoek. "Dit onderzoek loopt al sinds 1987. Een groep mensen uit Doetinchem wordt elke vijf jaar opgeroepen. Onderdeel van dit onderzoek is dat de deelnemers een vragenlijst over hun voeding invullen, sinds 1995 worden er ook cognitieve testen afgenomen bij deelnemers ouder dan 45 jaar."
In het onderzoek uit 2011 bleek dat het regelmatig eten van paddenstoelen gerelateerd is aan een hogere verwerkingssnelheid, maar bijvoorbeeld niet met een verbeterd geheugen of cognitief functioneren in het algemeen.
De onderzoekers keken ook of mensen die regelmatig paddenstoelen aten na een periode van vijf jaar minder cognitieve achteruitgang ondervonden dan mensen die niet regelmatig paddenstoelen aten. Dit bleek niet het geval. Als dit wel het geval was, was dit volgens Nooyens een aanwijzing voor een oorzakelijk verband geweest. "Nu hebben we echt alleen aangetoond dat er een verband is. Dit verband kan bijvoorbeeld veroorzaakt zijn doordat mensen die regelmatig paddenstoelen eten in het algemeen meer gevarieerd of gezonder eten."
Kan één voedingsmiddel achteruitgang van hersenen tegengaan?
Nooyens legt uit dat het van losse voedingsmiddelen heel lastig is om te zeggen of ze cognitieve achteruitgang tegen kunnen gaan. "Er is niet één voedingsmiddel, waarvan we weten dat het een enorm effect heeft op hoe snel je hersenen verouderen."
"In nieuw onderzoek kijken we naar voedingspatronen. We verwachten dat de combinatie van een gezond voedingspatroon en een actieve levensstijl het beste werkt tegen cognitieve achteruitgang."
Conclusie
Er zijn in zeker twee onderzoeken verbanden gevonden tussen het eten van paddenstoelen en het functioneren van de hersenen. Maar waardoor deze verbanden werden veroorzaakt, is onduidelijk. Een mogelijke verklaring is dat mensen die regelmatig paddenstoelen eten over het algemeen gezonder en gevarieerder eten, wat waarschijnlijk goed is voor de hersenen.
We beoordelen de stelling "Het eten van paddenstoelen gaat cognitieve achteruitgang tegen" als onbewezen.
Heb jij een bericht of bewering gezien waarvan je de juistheid betwijfelt? Mail naar factcheck@nu.nl en dan gaan wij ermee aan de slag.