EU staat toe: arbeidsmigranten mogen WW meenemen

Regeringspartijen in de Tweede Kamer leggen zich neer bij de situatie dat Nederland de nieuwe Europese regels voor WW-uitkeringen niet meer kan tegenhouden. Minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken noemt een poging tot blokkade niet alleen kansloos, maar acht die ook schadelijk voor Nederlandse belangen.

Nederland verzet zich hevig tegen uitbreiding van de mogelijkheid om WW-uitkeringen mee te nemen naar een ander EU-land. In de praktijk komt de nieuwe regel erop neer dat bijvoorbeeld Poolse werknemers recht hebben op zes in plaats van drie maanden Nederlandse WW in hun vaderland.

'Rechtvaardigheidsgevoel'
Volgens Koolmees (D66) tart dit voorstel het 'rechtvaardigheidsgevoel', zei hij dinsdag in de Tweede Kamer. Nederlandse uitkeringen liggen vaak hoger dan lonen in andere EU-lidstaten. Daardoor is er nauwelijks een prikkel om in eigen land actief op zoek te gaan naar werk en schiet de controle daarop tekort.

Het tv-programma Nieuwsuur berichtte onlangs dat slechts 1 procent van de Polen die hun WW-uitkering meenemen, werk vindt. De angst bestaat dat 'tussenbureautjes' brood zien in de nieuwe regels en er een verdienmodel van maken. Koolmees spreekt van een 'graat in de keel'. Ook Duitsland, Oostenrijk, Denemarken, België en Luxemburg zijn tegen het voorstel.

Desondanks leggen deze landen het af tegen een blok van voornamelijk zuidelijke en oostelijke lidstaten, dat onder aanvoering van Frankrijk voorstander is van de nieuwe richtlijn. Nederland heeft weliswaar de mogelijkheid van een 'noodremprocedure', maar die zal er volgens Koolmees slechts toe leiden dat de kwestie op het bordje komt te liggen van minister-president Mark Rutte en collega-regeringsleiders. De stemverhoudingen in de Europese Raad zullen niet anders zijn dan nu. Deze noodremprocedure is niet eerder van stal gehaald.

Bovendien zijn de geraamde extra kosten van 16 miljoen euro, op een totaal WW-budget van 3,6 miljard, niet van dien aard dat zo'n zwaar middel is gerechtvaardigd, meent Koolmees. Door toch aan de noodrem te trekken, schaadt Nederland andere belangen, vreest Koolmees. Welke dat zijn, maakt hij niet duidelijk.

Chagrijn
De coalitiefracties, plus PvdA en GroenLinks, steunen Koolmees, al steken zij hun chagrijn niet onder stoelen of banken. "We moeten ons sociale stelsel niet in de uitverkoop zetten," stelt VVD-Kamerlid Dennis Wiersma.

Volgens hem is een noodremprocedure 'mosterd na de maaltijd' en kan Koolmees zijn energie beter steken in maatregelen om 'uitkeringstoerisme' tegen te gaan. Hij suggereert te sleutelen aan de WW-premie, die nu volledig door werkgevers wordt betaald. Ook zou volgens Wiersma de opbouw zo veranderd kunnen worden dat je pas recht krijgt op een hogere WW-uitkering 'als je laat zien dat je hier mee wilt doen'. Daarnaast zou Koolmees moeten kijken of er bij de hoogte van uitkeringen rekening kan worden gehouden met het prijspeil van het land waarin dit bedrag wordt uitgekeerd.

In de Kamer klinkt ook kritiek op Koolmees. Volgens PVV-Kamerlid Leon de Jong doet de minister er in de praktijk niks aan om de richtlijn nog af te wenden. Hij vindt dat Koolmees 'ballen' moet tonen. Ook de SP vindt dat Koolmees alsnog alle middelen moet inzetten. "Deze trein rijdt op een muur af, trek aan de noodrem," maant Kamerlid Jasper van Dijk.