"We schatten dat in de betreffende regio jaarlijks meer dan zesduizend dolfijnen sterven als gevolg van bijvangst. De meeste gewonde dieren worden na de vangst door vissers in stukken gesneden, overboord gegooid en opgegeten door vissen, of ze zinken naar de bodem. Er spoelt maar een klein gedeelte aan", vertelt Alex Cornelissen, CEO van Sea Sheperd Global.
Sea Sheperd Global, een internationale non-profitorganisatie die als doel heeft het leven in zee wereldwijd te beschermen, is voor het tweede jaar op rij actief in de Franse wateren. De organisatie onderzoekt, registreert en documenteert illegale activiteiten en draagt die informatie over aan bevoegde autoriteiten.
Onderzoekers van Pelagis bevestigen het door Cornelissen geschetste beeld; volgens het observatorium spoelt maar ongeveer 20 procent van de dode dolfijnen aan.
Waarnemers van Sea Sheperd Global gaan met bootjes de zee op om vissersboten te controleren en illegale visserij te filmen. "Vorig jaar (winter 2017/2018, red.) zijn we voor het eerst gaan varen in de Golf van Biskaje, en deze winter zijn we voor langere tijd teruggekomen", aldus Cornelissen.
Vorige week dinsdag filmden ze tijdens een patrouille twee zogeheten trawlers, vissersschepen die trechtervormige netten voortslepen, met gevangen dolfijnen in de netten.
Bijvangst mogelijk oorzaak van stijging aantal dode dolfijnen
De dode dolfijnen worden onderzocht door wetenschappers van Pelagis. De overgrote meerderheid van de gestrande dieren, rond de 90 procent, had verwondingen die zijn veroorzaakt door visnetten of vistuig.
Hieruit blijkt dat ze veelal om het leven komen als gevolg van bijvangst, maar of de stijging een-op-een te verklaren is door de visserij, is nog niet duidelijk.
Ook de Franse natuurbeschermingsorganisatie France Nature Environment (FNE) stelt dat bij 93 procent van de dieren sprake was van verminkingen, amputaties of een gebroken kaak.
Pelagis schrijft dat er eerst meer onderzoek op dit gebied nodig is en dat er moet worden gekeken naar de mate van bijvangst.
Dolfijnen verdrinken omdat ze verstrikt raken in netten
"De meeste dieren die aanspoelen, zijn verdronken omdat ze verstrikt raakten in de netten. Dat zie je ook bij ons in Nederland. Jaarlijks spoelen op onze stranden ongeveer achthonderd bruinvissen aan", zegt een woordvoerder van SOS Dolfijn, een opvang- en kenniscentrum voor walvissen in Nederland.
"Wanneer de zeezoogdieren in visnetten vast komen te zitten, kunnen ze niet naar het wateroppervlakte zwemmen om te ademen", legt de woordvoerder uit.
Ook in de Noordzee komen dolfijnen voor. De meest voorkomende soort is de witsnuitdolfijn, maar ook zien we zo nu en dan tuimelaars.
"De gewonde dolfijn, die aanspoelt aan de Franse kusten, komt vooral voor in de warmere zeeën. Maar door de opwarming van de zee komen ze nu ook massaal bij de Engelse kust voor en zien we ze bij ons ook wat vaker voorkomen", aldus een woordvoerder van SOS Dolfijn.
Vissers aan het werk op een trawler. (Foto: Sea Sheperd Global)
Franse natuurbeschermingsorganisatie: Regering doet te weinig
FNE is deze week begonnen met de campagne #DéfendsTaMer (verdedig je zee) die gericht is aan de Franse Préfet Maritime, die in opdracht van de Franse staat gezag uitoefent over de zee in een bepaalde regio. De prefect heeft de leiding over de Franse soevereiniteit, monitoring, veiligheid, politieacties en reddingsoperaties op zee.
Met de campagne, deels gebaseerd op de dolfijnensterfte, wil FNE bewustwording bij de overheid creëren om het mariene milieu te beschermen en ambitieuze gekwantificeerde milieudoelstellingen aan te nemen.
Volgens FNE zijn de milieudoelstellingen die de Franse overheid heeft opgesteld onnauwkeurig, niet gekwantificeerd en dragen ze dus niet voldoende bij aan het beschermen van de zee.
'Pingers zouden bijvangst verminderen'
Pelagis schrijft dat er wel al inspanningen worden verricht om de bijvangst tegen te gaan. Zo maken veel schepen tegenwoordig gebruik van 'pingers', akoestische apparaatjes die andere dieren verjagen.
"Onze waarnemers hebben gezien dat veel vissers deze pingers niet gebruiken", vertelt Corenlissen van Sea Sheperd. Volgens hem komt dit doordat de apparaatjes extra geld kosten. Ook zou het te veel moeite kosten om ze aan de netten te bevestigen. "Bovendien zien veel vissers de dolfijn als een concurrent."
In 2018 hebben drie trawlers van Les Pêcheurs de Bretagne testen uitgevoerd met pingers, schreef de Franse krant Le Monde begin deze maand. Dit resulteerde in een afname van 65 procent van de bijvangst van walvisachtigen. De organisatie heeft aangekondigd dat alle boten vanaf deze winter pingers gaan gebruiken.
Bovendien zien veel vissers de dolfijn als een concurrent.
Volgens de krant zijn echter nog niet alle Franse schepen uitgerust met de apparaatjes. Hoewel pingers in sommige landen verplicht zijn, mogen Franse vissers nog steeds zelf beslissen of ze de instrumenten willen gebruiken. Wel zou de pelagische vloot die in de Atlantische Oceaan vist met de geluidsapparaatjes uitgerust zijn.
Bovendien vereist de EU de aanwezigheid van waarnemers aan boord van ten minste 10 procent van de pelagische trawlers. In Frankrijk wordt dit waarnemersquotum volgens Le Monde niet gehaald, omdat vissers alle gelegenheid hebben om gasten aan boord te weigeren.
Franse minister heeft actieplan en maatregelen aangekondigd
De Franse minister van Ecologie, François de Rugy, kondigde vorige week vrijdag een reeks maatregelen aan om de stranding van dolfijnen tegen te gaan. Ook is er een actieplan voor het beschermen van walvisachtigen opgesteld. Dat zal eind 2019 in werking treden.
In april 2017 is er een nationale commissie opgericht die zich bezighoudt met de bijvangst. Deze instantie, een vertegenwoordiging van de regering, onderzoekscentra, visserijverenigingen en beroepsvissers, zal de komende tijd onderzoeken of er alternatieven bestaan voor pingers, of die verplicht moeten worden gesteld en of er misschien andere typen vissersboten gebruikt moeten worden.
De Rugy benadrukt dat de Franse staat met de EU in gesprek blijft en sinds 1 januari de bijvangst monitort, zoals verplicht is gesteld. Ook wil de minister de controle op vissersboten verscherpen.