Direct naar artikelinhoud

Ook ‘wit nationalisme’ mag nu niet meer op Facebook

Facebook-baas Mark Zuckerberg.Beeld AP

Facebook scherpt zijn moderatiebeleid aan. Het bedrijf lijkt daarmee te reageren op de kritiek die na de aanslag in Christchurch aanzwol.

Zeggen dat het witte ras superieur is, dat mocht al niet op Facebook. Maar zeggen dat er alleen witte mensen in je land zouden mogen wonen, dat mocht tot nu toe wel. Zolang je er maar niet expliciet bij zei dat je dat vindt omdat je het witte ras superieur acht.

Ziehier in een notendop het onderscheid dat Facebook tot voor kort maakte tussen ‘witte superioriteit’ enerzijds en ‘wit nationalisme’ of ‘wit separatisme’ anderzijds. Dat onderscheid was al tamelijk kunstmatig, en dat erkent het bedrijf nu zelf ook: vanaf nu is het allemaal verboden. Eerder wilde Facebook niet zo ver gaan ‘omdat we ook nationalisme en separatisme in bredere zin in onze overwegingen betrokken’. Want trots op Amerika, of Baskisch separatisme, dat zijn ‘belangrijke onderdelen van de identiteit van mensen’.

Uit linkse hoek komt vaak kritiek dat Facebook niet hard genoeg optreedt tegen haatzaaien door nationalisten, rechts moppert omdat het linkse geluiden zou bevoordelen

Facebook heeft bijna 2 miljard actieve gebruikers en bezit bovendien Instagram, met ongeveer een miljard gebruikers. Het bedrijf is dus misschien wel de machtigste censor ter wereld. Een censor tegen wil en dank, want het sociale netwerk kan het nooit goed doen. Uit linkse hoek komt vaak kritiek dat het niet hard genoeg optreedt tegen haatzaaien door nationalisten, uit rechtse hoek klinkt juist gemopper omdat het linkse geluiden zou bevoordelen in de zoekresultaten, en omdat het de uitingsvrijheid online in gevaar brengt.

Censuurloos

Een te restrictief moderatiebeleid kan er bovendien voor zorgen dat gebruikers weglopen naar alternatieve sociale netwerken. Zo hebben veel extreem-rechtse gebruikers zich de afgelopen tijd verzameld op Gab, dat zich als censuurloos sociaal netwerk afficheert.

De katalysator voor de nieuwe restricties lijkt de aanslag in Christchurch te zijn geweest. De extreem-rechtse terrorist die daar tientallen moslims doodschoot, was naar eigen zeggen een etno-nationalist, die beweerde niets tegen andere bevolkingsgroepen te hebben zolang ze maar niet naar het Westen komen. Facebook kreeg bovendien kritiek, omdat de dader zijn aanslag live kon uitzenden op het sociale medium, zonder dat iemand ingreep.

Over die mogelijkheid tot livestreamen zonder toezicht hield Facebook zich tot nu toe wijselijk stil. De premiers van Nieuw-Zeeland en Australië - waar de terrorist vandaan kwam - reageerden dus ook maar half tevreden op de toezeggingen van Facebook. De Australische premier Scott Morrison maakte duidelijk dat hij verwacht dat Facebook nu ook actief ingrijpt. Ze kunnen je binnen een halve seconde een advertentie op maat laten zien, merkte hij op. “Dan moeten ze dit soort terroristisch materiaal ook net zo snel weg kunnen halen.”

Lees ook: 

Algoritmes werken kennelijk niet tegen terrorisme

Waarom lukt het sociale media als Facebook en YouTube maar niet om gewelddadige video’s te blokkeren?