Direct naar artikelinhoud
AnalyseRepublikeinen

Rapport-Mueller leek een struikelblok voor Trump, maar wordt nu als startblok gebruikt

President Donald Trump terwijl hij terugkomt na het nieuws over het Mueller-rapport.Beeld REUTERS

De reactie van Trump en de Republikeinen op het rapport van speciaal aanklager Robert Mueller is triomfantelijk. Nu samenzwering met de Russen niet aangetoond is, gaan ze vol in de aanval tegen Democraten en de media.

Natuurlijk liep Donald Trump een paar ererondjes na het verschijnen van de samenvatting van het Mueller-rapport en natuurlijk sneed hij daarbij een paar bochten af. Het gebeurt niet elke dag dat je wordt vrijgepleit van samenzwering met een buitenlandse mogendheid, en dat moest worden gevierd. ‘Geen samenspanning, Geen obstructie, Compleet en Totaal VRIJGEPLEIT’, was Trumps samenvatting van de samenvatting.

Twitter bericht wordt geladen...

Dat Mueller geen oordeel heeft willen vellen over eventuele obstructie van de rechtsgang door Trump is een nuance die de Amerikaanse president graag ­negeerde. Hij volgt de analyse van de pas door hem benoemde minister van Justitie William Barr, die het rapport van ­Mueller indikte tot vier kantjes en ­belemmering van de rechtsgang wegwuift. Daardoor heeft Trump nu een krachtige boodschap om de herverkiezingscampagne mee in te gaan.

Ook andere Republikeinen reageerden euforisch. ‘De wolk boven president Trump is weggenomen door dit rapport’, zei Lindsey Graham, de senator die zich tot een van Trumps belangrijkste steunpilaren heeft ontpopt. Die wolk hangt in de ogen van de Republikeinen nu boven de partijen die een andere uitkomst hadden verwacht. Het campagneteam van Trump maakte een filmpje over de ‘collusion hoax’, met prominente Democraten die dat woord in de mond nemen en dan het stempel ‘FOUT’ over hun gezicht krijgen.

Kosten

Partijvoorzitter Ronna McDaniel van de Republikeinen vestigde de aandacht op de kosten van het onderzoek van Mueller voor de belastingbetaler en kapittelde de media met de signalering dat die veel meer artikelen en uitzendingen aan ­Mueller hebben gewijd dan aan andere, inhoudelijke onderwerpen.

Zo kan een rapport dat lange tijd een struikelblok voor Trump leek te worden, plotseling als startblok worden gebruikt – geen obstakel om over te vallen, maar om zich tegen af te zetten. Juist de ernst van alle beschuldigingen, de duur van het onderzoek, de gedetailleerde berichtgeving erover, die hele amorfe kluwen van verdenkingen en contacten en connecties, blijken nu een massa te vormen die het stevige begin kan vormen van een winnende race. Actie is reactie.

Alles wordt daarbij op één hoop gegooid. De Democraten, de media, de inlichtingendiensten die informatie hebben geleverd die de basis vormde voor het onderzoek van Mueller: ze zijn allemaal verantwoordelijk voor deze, in de ogen van de Republikeinen, loze heksenjacht. De komende anderhalf jaar kan alles wat ze zeggen tegen hen worden gebruikt: waarom zouden de kiezers hun vertrouwen, als ze ook bij het Mueller-onderzoek verkeerd zaten? De niet-bestaande collusion is te vergelijken met de niet-bestaande massavernietigingswapens in Irak in 2002, schrijft de (progressieve) journalist Matt Taibbi in een veelgelezen en door Trump-aanhangers veelgeprezen stuk. Het volk is een rad voor de ogen gedraaid. De samenzweerders, dat zijn de anderen.

Hacken

Dat het rapport van Mueller wel degelijk iets heeft opgeleverd, wordt daarbij zo veel mogelijk genegeerd. Mueller concludeert dat de Russen op twee verschillende manieren (door een socialemediacampagne en door het hacken van ­Democratische e-mails) Trump hebben geholpen president te worden, iets wat Trump vaak heeft ontkend. Ook stelt ­Mueller dat de Russen diverse keren hebben aangeboden om Trump te helpen met de campagne. Ook die contacten zijn lange tijd door Trump ontkend.

Daarnaast resteren er nog onbeantwoorde vragen, die misschien wel in het volledige rapport worden beantwoord. In de zondag vrijgegeven samenvatting schrijft Barr dat ‘niemand van de Trump-campagne of daaraan gelieerde personen’ betrokken was bij het verspreiden van de gehackte ­e-mails van de Democraten. Valt ook Roger Stone daaronder, die volgens een eerdere aanklacht van Mueller probeerde te achterhalen wanneer Wikileaks de gehackte mails zou gaan vrijgeven?

Maar het volledige rapport is voorlopig niet openbaar en de rechtszaak tegen Stone, wegens meineed, staat pas op 5 november op de agenda. Of zulke ­details dan nog iets kunnen veranderen aan de heldere conclusies die Trump en de Republikeinen nu op aangeven van Barr hebben getrokken, is zeer de vraag.

Volgens Barr heeft Trump zich niet schuldig gemaakt aan belemmering van de rechtsgang, al is Mueller daar iets genuanceerder over.