Deze Groningse onderzoeker laat zich invriezen op de Noordpool

Jacqueline Stefels
Jacqueline Stefels © RTV Noord
Drie maanden op een ingevroren schip vastzitten op de Noordpool. Wetenschapper Jacqueline Stefels van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) doet het, want ze gaat mee op de grootste en meest ingewikkelde expeditie ooit naar het gebied.
In totaal zeshonderd wetenschappers gaan een jaar lang onderzoek doen naar klimaatverandering. 'Het is fundamenteel onderzoek naar de rol van het zee-ijs op het klimaat. Wat betekent het smelten daarvan voor het klimaat?', zegt Stefels over de reden voor de expeditie.

Landingsbaan op het ijs

'Het is voor het eerst dat er een schip vastgevroren wordt. Meestal moet een schip er juist voor zorgen niét vast te vriezen, omdat de expeditie veel korter duurt', zegt Stefels.
'De bevoorrading gebeurt met ijsbrekers, of met een vliegtuig. Er moet dus een landingsbaan gemaakt worden op het ijs. Het is een enorme logistieke operatie.'

Wat onderzoekt Stefels?

De expeditie duurt van oktober dit jaar tot oktober 2020. Stefels strijkt zelf vanaf februari drie maanden op het schip neer. Haar expertise is onderzoek naar planten en algen die onder het ijs leven.
De algen nemen CO2 op, maar maken ook een antibroeikgasgas aan. 'Dat gas zorgt voor de specifieke zeegeur die we allemaal wel kennen. En daar is nog heel weinig over bekend', zegt ze.

Koud

Stefels denkt niet dat de kou op de Noordpool haar onderzoek extra lastig maakt. 'We werken voornamelijk aan boord van het schip, er staat niet allemaal ingewikkelde apparatuur op het ijs zelf. Het is heel snel naar buiten rennen, een paar ijskernen pakken en die mee naar binnen nemen. En daarmee dan weer verder aan de slag. Ons onderzoek is redelijk eenvoudig om dat in koude temperaturen te kunnen doen.'
'Ik vind het ook wel heel spannend om daar juist in de overgang tussen winter en voorjaar te zitten. Eerst kunnen we waarschijnlijk het noorderlicht nog zien, een maandje later zitten we 24 uur in het licht. Dat moet heel bijzonder zijn.'

'Enorme bult data'

Het invriezen van het onderzoeksschip start in oktober van dit jaar en zal als het goed is een jaar later eindigen. 'En dan hopen we een enorme bult data te hebben, die ons nog wel een paar jaar bezighouden om te verwerken en daar klimaatmodellen van te maken.'
Een onderzoek op deze schaal is op de Noordpool nog nooit eerder vertoond. Per wetenschapper kost de expeditie 1500 euro per dag, weet Stefels.