“Theresa May bereid om op te stappen als partijgenoten brexitakkoord steunen”

Er kondigt zich alweer een cruciale brexitweek aan, die deze keer wel eens de kop van de Britse premier zou kunnen kosten. Theresa May hield het hele weekend crisisoverleg op haar buitenverblijf Chequers, ten noorden van Londen, in de hoop de harde brexiteers uit haar partij aan haar kant te krijgen. Ondertussen werd er in de Britse pers volop gespeculeerd over haar ontslag en hoe een groep Conservatieve parlementsleden en ministers aan een coup werkte om de geplaagde premier buiten te krijgen.

May zou zich op het topoverleg daarom bereid hebben getoond zelf op te stappen, maar dan wel op voorwaarde dat de harde brexiteers uit haar partij zich bij een stemming toch achter haar akkoord zouden scharen, zo bericht de tv-zender ITV vanmorgen. May zou daarbij geen details hebben gegeven, en een aantal partijgenoten vragen zich dan ook af hoe concreet haar belofte is. Een duidelijke conclusie of akkoord kwam dan ook niet naar boven op het overleg, zeggen eensluidende bronnen.

Verschillende Conservatieve parlementsleden steken ondertussen niet meer weg dat er voor May nog maar één uitweg is, en dat is ontslag. Nigel Evans, een van de voorstanders van een harde brexit, zei vanmorgen op de BBC-radio dat de premier de tijd moet krijgen om haar deal door het parlement te krijgen, maar dat het daarna aan iemand anders is om de onderhandelingen met de EU verder te zetten. “Het is duidelijk dat een aantal mensen niet willen dat de premier nog bij de volgende fase van de onderhandelingen betrokken is, wanneer we onze toekomstige relatie met de EU bespreken”, aldus Evans. 

Een ander Conservatief parlementslid, Andrew Bridgen, verklaarde bij Sky News dan weer dat May het vertrouwen van haar belangrijkste ministers en partijgenoten kwijt is, en daarom moet opstappen. “Ik hoop dat de regering haar vandaag zal zeggen dat het over en uit is. Ze is het vertrouwen van de partij kwijt.” 

Ook de Britse ochtendkranten speculeren volop over May's ontslag. Het felst was de tabloid The Sun: “De premier heeft moed getoond. Maar om haar deal te bezegelen en de brexit uit te voeren, moet ze opstappen. Je tijd zit erop, Theresa”, klonk het duidelijk.

Het Britse kabinet zit om 11 uur onze tijd samen voor wat een cruciale vergadering lijkt te gaan worden. Momenteel debatteert ook het Lagerhuis opnieuw over de brexit. Op tafel liggen een aantal amendementen waarmee de parlementsleden hopen de controle over het proces in eigen handen te kunnen nemen.

Eén daarvan is een tekst van May’s partijgenoten Oliver Letwin en Dominic Grieve. Indien goedgekeurd, zal dat amendement ervoor zorgen dat het parlement woensdag kan stemmen over een reeks alternatieven voor May’s akkoord. Het gaat dan bijvoorbeeld om de organisatie van een tweede referendum, het onderhandelen van een Brits-Europese douane-unie en het annuleren van de brexit.

Als tijdens de zogenaamde indicatieve stemmingen op woensdag voor geen enkel alternatief een meerderheid gevonden wordt, kan May nog altijd beslissen haar akkoord deze week voor een derde keer aan het parlement voor te leggen.

Het Britse parlement verwierp dat akkoord al twee keer, en de regering lijkt niet van plan de deal nog eens voor te leggen als ze op voorhand niet heel zeker weet dat ze deze keer wel goedgekeurd zal worden, wat niet het geval lijkt te zijn. 

Normaal gezien moest het Verenigd Koninkrijk de EU deze vrijdag verlaten, maar de Britten kregen uitstel tot 12 april, als May's deal tenminste wordt goedgekeurd. 

Het wordt ondertussen steeds waarschijnlijker dat het Verenigd Koninkrijk de EU op 12 april verlaat zonder akkoord. De Europese Commissie stelt dat in een mededeling waarin ze zegt de voorbereidingen voor zo’n no-dealbrexit te hebben afgerond. Brussel somt een hele reeks eenzijdige maatregelen op die van kracht worden bij dat scenario, om de ergste gevolgen te temperen. Het gaat onder meer om regels voor vervoer via land, zee en lucht, compensatie voor vissers, garanties voor Erasmus-studenten, visumvrij reizen en socialezekerheidsrechten. België is volgens Europa overigens “extreem goed” voorbereid.

Maar dan nog wordt gewaarschuwd voor vertragingen. “Hoewel de douaneautoriteiten van de lidstaten omvangrijke voorbereidingen hebben getroffen, kunnen deze controles leiden tot significante vertragingen aan de grens”, luidt het. 

De noodmaatregelen die genomen zijn, kunnen in geen geval de impact van een vertrek zonder akkoord tenietdoen, wordt tot slot in de Europese wijk benadrukt. “De maatregelen bieden niet dezelfde voordelen als een volwaardig EU-lidmaatschap of de gunstige voorwaarden van de overgangsperiode waarin het terugtrekkingsakkoord voorziet.”