De positie van Theresa May hangt aan een zijden draadje. Kabinetsleden willen de Britse premier morgen tot aftreden dwingen. Als zij weigert, stappen zij op. De rebellen verwijten May dat zij ‘een zootje’ heeft gemaakt van de Brexit nu zij van de Europese Unie uitstel van het Britse vertrek heeft gevraagd. Ook May’s verwijt dat ‘parlementsleden verantwoordelijk zijn voor het uitstel’ zijn bijzonder slecht gevallen.
Hans van Zon
Ik ben bang dat het gedaan is met de premier.
George Freeman, Voormalig politiek adviseur van May
,,Ik ben bang dat het gedaan is met de premier. Zij heeft haar best gedaan maar je ziet dat de woede (over haar optreden) in het land overal toeneemt’’, aldus parlementslid George Freeman, voormalig politiek adviseur van May.
Kabinetsleden zeggen tegenover The Sunday Times dat May ‘een onvoorspelbare risicofactor’ is geworden ‘die niet meer te controleren’. ,,Het einde is nabij. Zij is binnen tien dagen vertrokken’’, aldus een van hen. ,,Je kunt je hoofd niet in het zand blijven steken’’, zegt een ander.
De rebellie in de regering, aan de vooravond van een cruciale stemming in het Lagerhuis over de Brexit, zorgt voor verhitte debatten in de Conservatieve Partij. Tories die May trouw blijven, waarschuwen voor ‘desastreuze gevolgen’ mocht de premier door haar eigen partij ten val worden gebracht. ,,De chaos die daarop volgt, zal leiden tot nieuwe verkiezingen en de partij uit elkaar scheuren’’, aldus Conservatieve parlementsleden.
De opvolging van May zou de partij wederom ernstig verdelen. Als haar plaatsvervanger, David Lidington, het premierschap zou waarnemen leidt dat tot verzet van de Brexiteers. Zij vinden Lidington te ‘pro-Europees’ en zien liever dat Michael Gove (minister van milieu) of Jeremy Hunt (Buitenlandse Zaken) het stokje overnemen. Gove zou de beste papieren hebben maar Eurosceptische partijleden hebben ook over hem ernstige twijfels.
‘Einde der tijden'
In de partijgelederen wordt de sfeer vergeleken met ‘het einde der tijden’. Theresa May heeft zich voor beraad teruggetrokken in haar buitenverblijf Chequers in Buckinghamshire, 50 kilometer ten noordwesten van Londen.
In May’s kabinet dreigen ministers van zowel het leave- als remain-kamp af te treden als haar akkoord met Brussel over een vertrek uit de Europese Unie de komende week voor de derde keer in het Lagerhuis wordt weggestemd. Naar ieders verwachting zal dat opnieuw gebeuren en dan liggen alle opties weer open. Ministers die in de EU willen blijven, waarschuwen dat een Brexit zonder akkoord ‘onacceptabel is’. Ministers die voor de Brexit zijn zeggen daarentegen dat May alleen aan de macht kan blijven als zij een harde Brexit, zonder akkoord, steunt. Een alternatief dat zowel de premier als het Lagerhuis weigert te accepteren.
Als de premier tot aftreden wordt gedwongen, loopt heel de Brexit gevaar. Dan is het niet alleen volstrekt onduidelijk hoe en wanneer Groot-Brittannië de Europese Unie zal verlaten, maar is het bovendien de vraag of dat nog wel staat te gebeuren. Met de leiderschapscrisis in de Conservatieve Partij liggen er de komende week in het parlement zes opties op tafel: het intrekken van de Brexit, een tweede referendum, twee versies van May’s akkoord (een met blijvend lidmaatschap van de douaneunie, de andere met blijvend lidmaatschap van douaneunie en de Europese markt), een vrijhandelsakkoord of een harde Brexit, zonder akkoord.
Hoe de keuzes zullen aflopen hangt ook af van de opstelling van de oppositie in het debat, in het bijzonder die van Labour. Maar ook in de schaduwregering van Jeremy Corbin worden de messen geslepen. Voorstanders van een tweede referendum staan lijnrecht tegenover pleitbezorgers van een ‘zachte Brexit’, een vertrek uit de EU met blijvend lidmaatschap van de douaneunie en de Europese interne markt. Volgens Labour-leden is volstrekt onduidelijk waar de grote interne verdeeldheid toe zal leiden. Partijleider Corbin zou de grootste moeite hebben om de neuzen dezelfde kant op te houden.
De keuze voor een tweede volksraadpleging wint in Labour aan steun na de indrukwekkende ‘anti-Brexit-mars’ gisteren in Londen. Bij een van de grootste demonstraties in de Britse geschiedenis eisten meer dan een miljoen deelnemers het houden van een nieuw referendum over de Brexit. Zowel premier May als het Lagerhuis willen daar tot nu toe niets van weten. De deelnemers kwamen uit heel Groot-Brittannië. Tussen de zee aan blauwe vlaggen van de Europese Unie waren ook vlaggen te zien uit bijvoorbeeld Wales. Op spandoeken stonden teksten als ‘IKEA heeft betere kabinetten’.
Onder de betogers waren vooraanstaande politici van alle grote partijen: Tom Watson (plaatsvervanger van Corbyn), Lord Heseltine (voormalig vice-premier en Tory), de burgemeester van Londen, Sadiq Khan, en de leider van de SNP en premier van Schotland, Nicola Sturgeon. Onder de luide roep ‘Waar is Jeremy Corbin?’ sprak Tom Watson de menigte toe. Volgens hem moet May rekening houden met de overweldigende opkomst en het volk een tweede stemming over Brexit geven. ,,De premier zegt dat zij namens het land spreekt. Dan moet zij nu eens naar buiten kijken’’, aldus de Labour-voorman. Lord Heseltine riep de betogers op ‘de democratie en de positie van Groot-Brittannië in de wereld’ te verdedigen. ,,Vecht voor onze dag van morgen’’, aldus de gewezen vice-premier.
Petitie
Een petitie waarin wordt opgeroepen tot het intrekken van Artikel 50 (dat voorziet in een vertrek uit de Europese Unie) heeft intussen al meer dan 4,5 miljoen handtekeningen opgeleverd. Nog nooit heeft een petitie op internet zoveel mensen aangetrokken en het aantal zal naar verwacht de komende dagen nog fors stijgen.
De petitie is een initiatief van de 77-jarige Margaret Georgiadou die ten prooi valt aan dubbele gevoelens. Zij is blij verrast door de enorme steun maar voelt zich tegelijkertijd ‘ellendig’ door de vele doods bedreigingen die zijn inmiddels heeft ontvangen. Haar Facebook-account is daarom inmiddels uit de lucht.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
