Canadese cannabisgoudkoorts zorgt voor scheve ogen in Nederland
Nederlandse glastuinbouwers verbijten zich over de Canadese cannabishausse: terwijl het ‘groene goud’ zich ontpopt tot het succesvolste Canadese exportproduct sinds Jim Carrey en maple syrup, zit de Nederlandse markt potdicht door het staatsmonopolie op de teelt van medische marihuana.
Canadese cannabiskwekers floreren dankzij een exodus van Nederlandse kassen, steenwolmatten, ledlampen, teeltgoten en kweekrobots, en dreigen zo een moeilijk in te halen voorsprong te nemen op Nederland, het wietwalhalla van weleer, vrezen tuinbouwers. Laat honderd hennepbloemen bloeien en liberaliseer de markt voor medicinale cannabis, zo smeken zij het kabinet.
Bij cannabis zullen veel lezers misschien denken aan een jonko klappen in de coffeeshop terwijl Bob Marleys Ganja Gun (‘I’m gonna smoke’a de ganja until I go blind’) uit de speakers knalt. Maar het is glastuinbouwers vooral te doen om de medicinale variant, bedoeld om bijvoorbeeld als olie onder de tong te druppelen, te inhaleren met een verdamper of door de thee te roeren. Hoewel het wetenschappelijk bewijs voor de veronderstelde gezondheidsvoordelen van cannabis niet altijd even waterdicht is, acht het Bureau voor Medicinale Cannabis – het staatsorgaan met het monopolie op mediwiet – het bewijs in elk geval sterk genoeg voor onder meer het bestrijden van pijn bij multiple sclerose, tics bij Tourettelijders en misselijkheid bij chemopatiënten.
Qua cannabis fietste Nederland lang voor het internationale peloton uit dankzij het gedoogbeleid voor softdrugs en ’s werelds allereerste staatswiet, sinds 2003 gekweekt door de laboranten met stofjassen en haarnetjes van het Veendamse Bedrocan. Maar de laatste jaren wordt Nederland van alle kanten voorbijgefietst. Van Thailand tot Nieuw-Zeeland en van Colombia tot Zuid-Korea is medicinale cannabis inmiddels legaal. In Italië is de vraag naar mediwiet zelfs zo groot dat het leger, ’s lands enige kweker, het amper kan bijbenen met zijn zwaarbewaakte hennepplantage in Florence, terwijl in Duitsland een aanbestedingsprocedure compleet in de soep liep omdat de overheid de vraag schromelijk had onderschat.
De avant-garde van de cannabis is echter ontegenzeggelijk Canada, dat het esdoornblad in de rood-witte vlag inmiddels bijkans zou kunnen vervangen door een hennepmotief. ‘The Great White North’ is sinds oktober na Uruguay het tweede land ter wereld waar marihuana volledig legaal is, en telt ondertussen 154 hennepplantages met een licentie van de overheid. Negentien Canadese cannabisbedrijven hebben een marktwaarde boven de 100 miljoen euro, met als uitschieter de Canopy Growth Corporation (10 miljard euro), waar de Mexicaanse bierbrouwer Corona onlangs bijna 4 miljard euro in stak om samen wietbier te ontwikkelen.
Kennisvoorsprong
Het is alsof de Canadezen met onze stroopwafels aan de haal gaan, vindt Juriën Koster van Cannabis Industry Europe, een aan de Wageningen Universiteit gelieerd platform voor de cannabisindustrie. ‘Een ondernemer uit het Westland zei het laatst mooi: ‘Eigenlijk weten we pas 5 tot 10 procent van wat er te weten valt over cannabis.’ De Canadezen hebben nu de kans om een enorme kennisvoorsprong op te bouwen. Ik ben bang dat zij straks de banen, de omzet en het wetenschappelijk onderzoek hebben, terwijl wij alleen hun producten kunnen afnemen. Zo zonde, want we hebben in Nederlandse de beste agriculturele kennis ter wereld.’
‘We wachten met smart tot de Nederlandse markt eindelijk opengaat’, zegt ook tuinbouwondernemer Kees Valstar, die samen met twee compagnons een medicinale-cannabiskwekerij in het Westland wil opzetten. Maar dat kan niet zolang Bedrocan als enige cannabis mag kweken. Dit terwijl ook Bedrocan zelf voorstander is van meer concurrentie. ‘Zoals ik vanaf dag één heb gezegd: laat alsjeblieft concurrenten toe in de markt, dat levert meer kwaliteit en lagere prijzen op’, zei Bedrocan-oprichter en ceo Tjalling Erkelens begin dit jaar in het cannabis-tijdschrift Soft Secrets.
Maar de staat zegt met het wietmonopolie ‘de constante kwaliteit van medicinale cannabis’ te willen garanderen, zoals minister Bruins (Medische Zorg) het onlangs verwoordde. Wel krijgen Valstar en co binnenkort misschien een kans nu het Bureau voor Medicinale Cannabis dit voorjaar naar alle waarschijnlijkheid de aanbesteding voor twee percelen met medicinale cannabis uit de mottenballen haalt. Vorig jaar moest het cannabisbureau de procedure nog staken nadat Canadese gegadigden hadden geklaagd dat de aanbesteding zo was opgetuigd dat alleen Bedrocan zou kunnen winnen.
Krachten bundelen
Het is doodzonde dat de staat zo huiverig is voor meer concurrentie, vindt Henk Verbakel van de Bleiswijkse kassenbouwer Havecon, die inmiddels een kwart tot eenderde van zijn omzet dankt aan Canadese cannabiskwekers. ‘In Canada zijn er echt geen wildwesttoestanden, daar moeten bedrijven aan heel strenge regels voldoen’, vertelt hij telefonisch vanuit Canada.
Te laat is het nog niet voor Nederland, denkt Laura Rastovac van het Bredase Meteor Systems, dat momenteel gouden zaken doet door onder meer teeltgoten en irrigatiesystemen te leveren aan de Canadese wietindustrie. ‘Nederland is maar een klein land, maar we hebben de meeste tuinbouwkennis van de hele wereld. Dan kunnen de Canadezen nu misschien een stapje op ons voor liggen met cannabis, maar als we de krachten bundelen in Nederland en de kans krijgen, dan lopen we de Canadezen zo honderd stappen voorbij.’