In het kielzog van Thierry Baudet trekken tientallen onbekende politici de Eerste Kamer en de Provinciale Staten binnen. Het gezelschap kent ondernemers, hoogleraren, maar ook een schaakkampioen.
Er is een luchtverkeersleider bij. Schaakgrootmeester Loek van Wely ook. En een ict-expert die voor het benaderen van aanhang à la Trump leunde op gegevens van Cambridge Analytica. Allen onderweg naar dertien zetels in de Eerste Kamer waarop Forum voor Democratie beslag legt na de verpletterende verkiezingsoverwinning. Net als nog eens zeker 85 FvD'ers die de provinciehuizen intrekken.
Punt is wel: Baudet was vooral het gezicht van de campagne. Hooguit was daarnaast zijn secondant en lijsttrekker voor de Eerste Kamer Henk Otten te horen. Uit diverse provincies komt daarom een klaagzang van andere politieke partijen. Die zeggen niet te weten met wie ze te maken gaan krijgen. Zelfs uit de provincies waar het initiatief nu bij Forum ligt, zoals in Zuid-Holland en Noord-Holland.
In die Provinciale Staten heeft men naar eigen zeggen nauwelijks idee wie er in de bankjes gaan plaatsnemen. De FvD'ers op lijsten leken soms heuse 'spookfiguren', klinkt het.
Treffend was de zoektocht van Brabantse media naar de heer J.C.M. van den Oetelaar uit Schijndel. De nummer drie van de lijst aldaar, roepnaam Joris, blijkt de stamboeken en paspoorten van paarden te verzorgen, maar laat over zijn plannen voor de provincie opmerkelijk weinig los. ,,De verkiezingsuitslag is nog vers, we moeten eerst nog samen doornemen hoe we naar buiten willen treden over dit soort onderwerpen'', zei hij gisteren op vragen over zijn plannen. In Utrecht staat een econoom op de lijst, die zijn plek in Provinciale Staten‘een groot avontuur’ noemt.
Telefoonboek
Zo is het op meer plekken in het land. Kandidaten die zich nauwelijks aan het publiek hebben voorgesteld. Afwezig bij politieke bijeenkomsten, de media de deur wijzend. Over sommigen was simpelweg niets te vinden. Nog geen nummer in het telefoonboek.
Ik wil wel graag zakendoen met mensen van wie ik wat weet
Jan Markink
,,Ik weet niet wie het zijn’’, liet de Gelderse VVD-lijsttrekker Jan Markink bijvoorbeeld optekenen. ,,Als je ze links laat liggen, zeggen ze: ‘Zie je wel, daar heb je weer het partijkartel’. Dus linksom of rechtsom doen we het niet goed. Maar ik wil wel graag zakendoen met mensen van wie ik wat weet.’’
Bovendien putte Forum vooral uit een groep van getrouwen. Nadat een jaar geleden oproer was uitgebroken onder een groep leden die sneller wilde groeien en een democratischer bestuur eiste, haalde Henk Otten, als rechterhand van Baudet, de teugels aan. Deze verkiezingen zouden ze met kandidaten gaan doen die gehoor geven aan de wil van het partijbestuur. Dan maar met minder vers bloed.
Dus zijn er van de 159 kandidaten die verkiesbaar waren, bijna een kwart afkomstig uit het eigen partijkader. Het zijn bestuursleden, actief kader, of van de jongerenorganisatie.
Frisse wind
Het leverde op de lijsten voor de Provinciale Staten mede daardoor ook 35 kandidaten op die niet wonen in de provincie waar ze verkiesbaar waren. In Flevoland gaf dat gisteren al problemen: in de komende pakweg acht dagen zal één kandidaat uit Noord-Holland daarnaartoe moeten verhuizen. Want niet alle acht gekozenen in Flevoland wonen daar. En dat zijn wel de regels.
Onder de kersverse Eerste Kamerleden zijn wel iets meer bekende gezichten. Het is een lijst die Henk Otten boetseerde als bestuurslid annex mediastrateeg annex penningmeester annex Kamermedewerker. Met zichzelf op plek één, overigens.
Hoogleraar recht en filosofie Paul Cliteur staat er verder op, fel voorstander van directe democratie. Schaakgrootmeester Loek van Wely bijvoorbeeld ook, die ‘een frisse wind’ wil door het ‘vastgeroeste politieke bestel’, maar zich verder niet roert in het openbaar. En het zijn veelal selfmade men. Voormalig makelaar Jeroen de Vries, nu nog woordvoerder van Baudet. Of Lennart van der Linden, een accountant die wethouder in Barendrecht werd en toen al de oorlog verklaarde aan alle denkbare windmolenplannen. Hij kwam over van een lokale partij, niet ongebruikelijk bij Forum.
Eigenhandig
Toch schitterden zij allen vooral door afwezigheid in de media, tijdens de campagne. Het uithangbordje stond twee, misschien drie gezichten toe. Naast Baudet en Kamerlid Theo Hiddema, steeds vaker dat van lijsttrekker Henk Otten.
Vriend en vijand binnen de partij weten dat dit geen toeval is. Otten regisseert de mediastrategie eigenhandig. Hij houdt alles in eigen hand: van de centrale boodschap tot iedere tweet vanuit de partijaccount.
Het is hem een gruwel dat er LPF-achtige toestanden zouden ontstaan, met ‘losgeslagen’ types die voor eigen eer en glorie de spotlights stelen. Het eenzelvige geluid in de provincie lijkt er het gevolg van. Als lokale kandidaten zich al lieten horen, was dat met FvD-evergreens. Gekozen burgemeesters. Betaalbare woningen. Geen windmolenparken. Lastenverlichting. Geen fusies meer tussen gemeenten. Streven naar een kleinst mogelijke overheid.
Nieuwe gezichen
Baudet lijkt zich dat bewust. Gisteren beloofde hij dat Forum-kandidaten zich nadrukkelijker gaan laten zien en horen. Hij zal ze ‘naar voren schuiven’. ,,Forum voor Democratie wordt een bredere partij, er komen meer gezichten. En ik denk dat dit heel positief is, want dan kunnen mensen in Nederland ook zien dat het niet alleen meer Theo Hiddema en Thierry Baudet in de Tweede Kamer is.’’
In de provinciehuizen van Den Haag en Haarlem mogen zij al snel kleur bekennen, als daar vandaag de formaties voor de provinciale besturen beginnen. Baudet zocht er als informateur vast VVD-coryfee Hans Wiegel voor aan voor Zuid-Holland, naast PvdA’er Paul Scheffer voor Noord-Holland, maar die laatste zei overigens tegen NRC dat ‘daar niets van klopt'.
De gemene deler van alle ‘nieuwe gezichten’ in die onderhandelingen? ,,Dat we verandering willen,’’ aldus Baudet.
Kijk hier naar de overwinningstoespraak van Baudet:
