Spectaculaire doorbraak voor Thierry Baudets rechtse partij FvD: “Stupiditeit van Mark Rutte is afgestraft”
Het rechts-populistische Forum voor Democratie (FvD) is de grote winnaar van de Nederlandse Provinciale Statenverkiezingen: de nieuwkomer behaalde de meeste stemmen en komt waarschijnlijk met dertien zetels in de senaat, waar de regeringscoalitie haar meerderheid verliest. Het FvD haalde de meeste stemmen in de voorsteden, in de meeste grote steden is GroenLinks de winnaar.
FvD-leider Thierry Baudet haalde na zijn klinkende overwinning gisterenavond al fors uit naar de Nederlandse premier Rutte, wiens coalitie haar krappe meerderheid in de Eerste Kamer verliest: de coalitie gaat van 38 naar 31 zetels in de senaat, die in totaal 75 zetels telt. De VVD verloor zelf één zetel in de senaat en blijft op twaalf zetels steken, een minder dan de FvD, dat daarmee de grootste partij wordt in de Eerste Kamer.
“Overwinning FvD ‘net op tijd’ om bedreigde beschaving te redden”
“De ‘stupiditeit’ van ‘onbenul’ Mark Rutte is afgestraft”, aldus Baudet, nu Forum voor Democratie in één klap “de grootste partij van het land is geworden”. De overwinning van zijn partij komt volgens de politiek leider “net op tijd om de bedreigde beschaving in Nederland te redden.”
‘Wij sturen een boodschap aan Mark Rutte: FvD langer negeren, dat lukt je nooit’
“Wij sturen een boodschap aan Mark Rutte: FvD langer negeren, dat lukt je nooit”, aldus Baudet, wiens partij ook meteen de grootste van de provincies Zuid-Holland en Flevoland is geworden.
Coalitiepartijen verliezen meerderheid
Behalve de VVD moesten ook de andere regeringspartijen verlies incasseren. Het CDA daalt van twaalf naar negen zetels, D66 van tien naar zes. De ChristenUnie is de enige coalitiepartner die winst boekt: van drie naar vier. Samen raken de vier partijen hun krappe meerderheid van 38 van de 75 zetels in de Eerste Kamer kwijt. Ze hebben er nog maar 31 en zijn aangewezen op steun van andere partijen.
Daarbij zouden ze kunnen kijken naar GroenLinks: de partij van Jesse Klaver stijgt van vier naar negen senatoren en zou de coalitie op bepaalde terreinen aan een meerderheid kunnen helpen, net zoals de PvdA die een zetel moest inleveren: van acht naar zeven. Een samenwerking met GroenLinks of PvdA zou voor het kabinet net voldoende zijn voor een meerderheid in de Eerste Kamer.
De opmars van de rechts-populistische FvD gaat ten koste van de PVV van Geert Wilders: zijn partij raakt vier van haar negen zetels kwijt. Het verlies van de SP is nog groter: van negen naar vier zetels.
Nieuwkomer DENK kon lang hopen op één zetel, maar volgens de prognose zit die er niet in. Partij voor de Dieren, 50PLUS en SGP behouden hun twee zetels. De Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF) bleef op één zetel staan. Deze partij vertegenwoordigt de onafhankelijke provinciale partijen in de landelijke senaat.
Rutte: “Veel koffie drinken en bellen”
De regeringspartijen zijn na deze verkiezingen hun meerderheid kwijt in de Eerste Kamer en dat betekent dat ze moeten kijken naar andere partijen om mee samen te werken. “Dat betekent veel koffie drinken, nog meer bellen, maar uiteindelijk wonen we in een land waarin het toch altijd mogelijk is om verstandige mensen tot verstandige besluiten te brengen’’, aldus premier Rutte, die erop wees dat de VVD vaker met dit bijltje heeft gehakt. Rutte regeerde, afgezien van de afgelopen twee jaar, nooit met een meerderheid in de Eerste Kamer.
De linkse oppositiepartijen lijken, ondanks de winst van rechts, dan ook meer uitzicht te hebben op de macht. Oppositiepartijen GroenLinks en de Partij van de Arbeid hebben elk genoeg senaatszetels om VVD, CDA, D66 en ChristenUnie uit de brand te helpen. En beide hebben ze samenwerking niet bij voorbaat uitgesloten. Maar ze zullen hun huid duur verkopen.
GroenLinks-voorman Jesse Klaver hamerde maandenlang op de noodzaak van een belasting op CO2. Nu de regering eieren voor zijn geld heeft gekozen en er zelf een heeft aangekondigd, heeft Klaver zijn wensenlijstje aangepast. Bovenaan staat nu dat vliegveld Lelystad pas in 2023 opengaat. Ook zinspeelde hij al op de introductie van rekeningrijden, wat tot dusver volstrekt taboe is voor de VVD.
PvdA-leider Lodewijk Asscher wil meer geld voor het onderwijs. Hij wil dat betalen door belastingverlagingen voor bedrijven terug te draaien. De grote vraag is hoe veel verder het rechtse deel van het kabinet bereid is naar links te buigen, na eerdere nederlagen op het gebied van de dividendbelasting en het kinderpardon.
PvdA terughoudend
Waar Klaver al weken avances maakt als potentiële partner voor de regering, stelt de PvdA zich vooralsnog terughoudender op. Veel sociaaldemocraten vinden het nog te vroeg voor samenwerking met het kabinet. Ze willen in de oppositie herstellen van de rampzalige nederlaag van twee jaar geleden, verkondigt ook Asscher een en andermaal.
De twee grote rechtse oppositiepartijen staan feitelijk buitenspel. PVV-voorman Geert Wilders sluit samenwerking uit, hij wil nieuwe verkiezingen. En Thierry Baudet van het Forum voor Democratie wil koste wat kost de klimaatwet van tafel: een eis waar de coalitie onmogelijk mee akkoord kan gaan.