Een crimineel die een aanslag pleegt? Dat zien we vaker
De aanslag in Utrecht lijkt vooralsnog gepleegd door een crimineel met een drank- en drugsprobleem die plots Allah erbij haalt als ideologische onderbouwing voor zijn daad. Een scenario dat vaker voorkomt.
Op 14 juli 2016 rond 23 uur rijdt de Tunesiër Mohamed Bouhlel in een gehuurde vrachtwagen de boulevard van het Franse Nice op. Hij stuurt zijn vehikel de stoep op en rijdt in op de mensenmassa die daar de Franse nationale feestdag viert. Bouhlel stopt pas als politiekogels een einde maken aan zijn leven. Achter hem liggen dan 86 doden en 458 gewonden.
Als de doopceel van de aanslagpleger wordt gelicht, komt er een mislukt leven boven: los-vaste baantjes, kleine criminaliteit, mishandeling, wapenbezit, een gesprongen huwelijk, financiële problemen. De Tunesiër werd geregeld dronken gezien, had zeer wisselende seksuele contacten met vrouwen én mannen.
Geradicaliseerd
Twee dagen na de aanslag werd de daad geclaimd door IS en bleek Bouhlel, die bij geen enkele inlichtingendienst bekendstond, razendsnel geradicaliseerd. In de twee weken voor de aanslag bekeek hij dagelijks jihadistische propaganda, via via zou hij contact hebben gehad met de terreurgroep. Zelf liet Bouhlel geen verklaring voor zijn daad na.
De Tunesiër is een van de voorbeelden van het diffuse karakter van terroristische aanslagen: er is lang niet altijd een heel duidelijk en eensluidend motief. Dat lijkt vooralsnog ook te gelden voor de aanslag in Utrecht, afgelopen maandag. Gökmen Tanis had een fors strafblad en wisselde perioden van vroomheid af met drank- en drugsgebruik. Toch laat hij in zijn vluchtauto een briefje achter waarin hij verwijst naar Allah en zijn ‘moslimbroeders’. Wat er nog meer op het briefje staat, of het een verklaring is over zijn daad, is nog niet bekend. Ook Tanis stond, net als Bouhlel, niet bekend als geradicaliseerd. Wel heeft hij twee broers die zeer religieus zijn en aanhanger van een Turkse, radicale en anti-democratische organisatie.
Trigger
Bij radicalisering zijn altijd er altijd drie relevante domeinen: ideologisch, sociaal en praktisch
Maar wát deed Tanis tot zijn daad komen? ,,In veel terreurzaken is er bij de dader een trigger-moment geweest, iets dat hem het besluit deed nemen om daadwerkelijk over te gaan tot actie”, zegt Daan Weggemans, terreurexpert en onderzoeker van (de)radicalisering aan de Universiteit Leiden. ,,Dat kan op groot maatschappelijk niveau zijn, zoals een bombardement, of onrust rond Mohammed-cartoons. Of heel persoonlijk: de dood van een vriend, of iemand in je omgeving die iets doet.’’
Zo gaat in 2016 een Afghaanse vluchteling met een mes en een bijl tekeer in een Duitse regionale trein. Hij steekt er vier mensen dood en wordt later zelf door de politie doodgeschoten. Een dag later duikt een video op waarin hij trouw zweert aan IS. Maar het onderzoek wijst ook uit dat hij kort voor zijn daad te horen heeft gekregen dat een vriend van hem was omgekomen in Afghanistan en dat hij daarom wraak wil nemen op de ‘ongelovigen’.
Weggemans: ,,Bij radicalisering zijn altijd er altijd drie relevante domeinen: ideologisch, sociaal en praktisch. Het is nu erg interessant om een beeld te krijgen van dat ideologische proces. Mogelijk krijgen we daar meer zicht op als de inhoud van het gevonden briefje bekend wordt.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM17
Meer dan de helft van docenten maakt lesmateriaal grotendeels zelf: ‘Er bestaat zoiets als ChatGPT’
-
PREMIUM211
Arie baalt als een stekker van zijn peperdure laadpaal en warmtepomp: ‘Ik word gewoon gestraft’
Je kunt de krant niet openslaan of het gaat over energiebedrijven die klanten voortaan laten betalen om zonnestroom te storten op het net. ,,Een terugleverboete’’, zegt Arie Verkerk. Hij investeerde een halve ton in allerlei maatregelen en heeft daar inmiddels spijt van. ,,We zijn met zijn allen bezig elkaar voor de gek te houden. Als ik dit van tevoren geweten had, dan had ik mijn geld aan iets anders uitgegeven.’’Nieuw-Lekkerland -
PREMIUM
Wanneer is te veel sporten gevaarlijk? Cardioloog legt uit wat een sporthart is en welke risico’s er zijn
Sporten is gezond, ook voor je hart. Maar in een klein aantal gevallen kan een intensieve belasting van het hart nadelig of zelfs fataal zijn. Als je heel veel sport, verandert je hart van grootte en vorm, dat wordt wel een sporthart genoemd. Cardioloog Frank Timmermans legt uit wanneer te veel sporten ongezond wordt en welke risico’s je loopt. -
met video
Treinverkeer Amsterdam-Zuid weer hersteld na plofkraak, veel schade zoals gebarsten ramen
Vanwege een plofkraak op station Amsterdam-Zuid stopten dinsdagochtend op last van de politie geen treinen op het station. Inmiddels rijdt het treinverkeer weer volgens dienstregeling. Wel zijn er nog problemen met de incheckpoortjes op het station, die openstaan.Amsterdam -
NVWA doet strafrechtelijk onderzoek naar bakfietsfabrikant Babboe
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is begonnen met een strafrechtelijk onderzoek naar bakfietsfabrikant Babboe.
-
47
Dierenartskosten verschillen enorm per praktijk: 340 euro of 135 euro voor dezelfde behandeling
-
-
-
PREMIUM
Dol op Milka, Côte d’Or en Toblerone? Dat gaat je waarschijnlijk later dit jaar veel geld kosten
De prijs van cacao schiet als een raket omhoog. Op de beurs van New York is de prijs voor het eerst boven de 10.000 dollar per ton uitgekomen, een verviervoudiging vergeleken met vorig jaar, uit vrees voor tekorten. De prijsstijging van het paaseitje blijft beperkt, maar de chocoladeletter wordt wel veel duurder. Zo zit dat. -
Met video
Baudet betuigt spijt van bedreigen Klaver: ‘Heb me het bloed onder de nagels vandaan laten halen’
FvD-leider Thierry Baudet is donderdagochtend niet verschenen bij Kamervoorzitter Martin Bosma. Hij vond het belangrijker om te gaan sporten. Wel heeft hij Bosma gebeld en hem telefonisch laten weten dat hij spijt heeft van de bedreigingen aan het adres van GroenLinks-PvdA-Kamerlid Jesse Klaver.
-
Phishing-alarm, test nu of jouw gegevens circuleren onder criminelen
-
PREMIUM
Peter en Wietske mogen hun zolderkamer niet delen: lokale politiek wakker geschud
Ze zouden het dolgraag willen, maar ondanks de woningnood mogen Peter en Wietske Zeper op hun lege, ruime zolder geen plek geven aan kwetsbare jongeren. De reden: strenge regels rond ‘verkamering’. Dat moet anders, vinden ze, en ze vinden steun in de lokale politiek: ,,Door dit beleid staan kamers leeg, terwijl de nood hoog is.”Den Haag -
-
Boycot
Actievoerders ook hier solidair met Palestina: ‘bloeddadels’ en Big Macs in de ban