Esmée (36) werkte acht jaar bij een bedrijf dat financiële producten aanbiedt en kreeg altijd een goede beoordeling. Toen ze eindelijk voor zichzelf had erkend wat ze eigenlijk altijd al had geweten - namelijk dat ze geen man was - ging ze om tafel met haar leidinggevende om afspraken te maken.
"Geen van mijn directe collega's leek moeite met mij te hebben. Het waren vooral mijn meerderen. Dat snap ik als geen ander: ik was zelf ook aan het zoeken." Wat ze nog steeds lastig vindt: er werd niet open over gesproken. "Er werd gedaan alsof ik niet goed functioneerde en alsof ik daar niet wilde werken." Uiteindelijk besloten beide partijen het contract te beëindigen.
"De vraag blijft: hoe bewijs je dat je wordt gediscrimineerd?", vraagt Brand Berghouwer, voorzitter van Transgender Netwerk Nederland (TNN) zich hardop af. De organisatie voerde twee jaar geleden een onderzoek uit, waar een schrikbarend resultaat uit rolde: vier op de tien transgender personen heeft te maken gehad met discriminatie op de werkvloer.
Zich een slag in de rondte solliciteren
Dat gaat om informele vormen van discriminatie, zoals pesten en uitsluiting. Maar ook formeel gezien trekken transgender personen, van wie er in Nederland volgens het SCP zo'n 48.000 zijn, aan het kortste eind. "Deze groep solliciteert zich een slag in de rondte, maar komt vaak niet aan een baan", stelt Berghouwer.
Ik weet 100 procent zeker dat als ik niet in transitie was gegaan, ik een vast contract had gekregen.
De cijfers liegen er niet om: transgender personen zijn minder vaak in vaste dienst, vaker arbeidsongeschikt en zitten vaker in de bijstand dan de rest van de beroepsbevolking, blijkt uit de LHBT-monitor 2018 van het SCP.
"Ik weet 100 procent zeker dat als ik niet in transitie was gegaan, ik een vast contract had gekregen", zegt Bettina (59). Drie jaar geleden begon ze bij een logistiek bedrijf in de zorgsector. Haar eerste functie was orderpicker, maar al snel kreeg ze meer verantwoordelijkheden. Tot ze in transitie ging naar vrouw. Als enige van een groep uitzendkrachten kreeg ze geen vast contract aangeboden.
Er bleek een nieuwe klant langs te komen en mijn chef wilde niet dat ze mij zagen.
Transitieverlof voor transgender personen
"Morgen mag je thuisblijven", zei Bettina's chef op een dag. "Er bleek een nieuwe klant langs te komen en hij wilde niet dat ze mij zagen. Mijn chef had gezegd: 'We respecteren jou.' Maar zo voelde het niet." Sindsdien zit ze in de Ziektewet.
Werkgeversorganisatie VNO-NCW vindt het triest dat dit gebeurt en waarschuwt dat goede kandidaten op deze wijze gemist worden. De organisatie wijt het taboe op transgender personen op de arbeidsmarkt aan onwetendheid en onbegrip.
Maar een Belgisch onderzoek liet zien dat ook angst voor een hoger ziekteverzuim een reden is om een transgender persoon niet aan te nemen. Daarom pleit TNN voor een transitieverlof, zodat werkgevers niet hoeven op te draaien voor ziekteverzuim door een genderbevestigende behandeling.
Met transitieverlof willen we werkgevers ontzien die een transgender persoon in dienst hebben die nog in transitie is.
Met een pubquiz in gesprek gaan
"Net als bij zwangerschapsverlof willen we werkgevers ontzien die een transgender persoon in dienst hebben die nog in transitie is", zegt Berghouwer. Want vooral voor kleinere ondernemingen kan dat een risico vormen, erkent hij. Maar net zoals het verboden is om een vrouw af te wijzen omdat ze zwanger kan worden, mag een transgender persoon niet afgewezen worden omdat deze nog in transitie is.
De Transketeers, een collectief van drie jonge transgender mannen die films maken en voorlichting geven, nam het heft in eigen handen en maakte de Trans op het werk-quiz. Een quiz speciaal voor bedrijven.
Met een luchtige, pubquizachtige workshop gaan ze met werkgevers en werknemers in gesprek. Zoals met de vraag: Je collega is transgender. Je bent superbenieuwd waar hij is in zijn transitieproces, maar hoe vraag je dat? (Tip: "Ben je al omgebouwd?", is niet de juiste vraag.)
"Het is niet onze bedoeling om met het vingertje te wijzen", vertelt Bart Peters van de Transketeers. "Soms zitten er mensen bij de quiz die ook helemaal geen zin hebben om hierover na te denken. Best bijzonder om te zien dat ook zij zich gaandeweg realiseren: gebeurt dit echt?"
NUjij: Uitgelichte reacties