Oostenrijk, dáár kan het wel, zei Hans de Boer van werkgeversorganisatie VNO-NCW in een interview met De Telegraaf. Dus dat het te lastig is om te definiëren wat dan een zwaar beroep is is onzin, beargumenteerde de VNO-NCW voorzitter in De Telegraaf.
"De standaardreactie van het kabinet zal wel zijn dat ze het moeilijk vinden. Maar dan kunnen de vakbonden en wij zeggen: schei uit man, in Oostenrijk kan het ook."
Het grootschalige pensioenprotest van afgelopen maandag gaat voor een groot deel over de pensioenleeftijd van 66. Die moet in beton worden gegoten, zeggen de vakbonden.
Niet helemaal realistisch, vindt de woordvoerder van VNO-NCW. "Afgelopen najaar waren we er samen bijna uit. Toen had niemand het over beton."
De werkgevers zijn het eens met de vakbonden dat de stijging van de AOW-leeftijd te hard gaat, met al in 2021 naar 67 en daarna de één-op-éénkoppeling van de AOW-leeftijd aan de stijging van de levensverwachting, zegt de woordvoerder.
Met deze zware beroepenlijst willen de werkgevers tegemoet komen aan de wens van de vakbonden. Niet iedereen stopt dan op z'n 66e, maar wél de harde werkers: de metselaars, vrachtwagenchauffeurs en verpleegkundigen bijvoorbeeld.
Iedereen vindt zijn eigen beroep zwaar.
'Om cynisch van te worden'
Het blijft bij een korte, willekeurige opsomming, en er is nog geen concrete lijst. Om cynisch van te worden, zegt hoogleraar pensioenrecht Mark Heemskerk. Het is verkiezingstijd, dus alle schaakborden worden vol gezet, maar zo'n lijst heeft in Nederland weinig kans van slagen, denkt de hoogleraar.
Heemskerk: "Dit plan is nu zo'n vier keer geopperd, de eerste keer door Mat Herben van de LPF, maar nooit kreeg zo'n lijst echt vorm. Het is onmogelijk om objectief te meten wat een zwaar beroep is. In deze discussie vindt iedereen zijn eigen beroep zwaar."
Calorieën tellen
De door de werkgevers bejubelde Oostenrijkse beroepenlijst hanteert als maatstaf voor fysiek zware beroepen het aantal calorieën dat wordt verbruikt. Mannen die acht uur per dag werken en zo 2.000 kilocalorieën verbranden hebben een zwaar beroep. Voor vrouwen zijn dat 1.400 kilocalorieën.
Het Schwerarbeitspension geldt ook voor beroepen met wisselende dag- en nachtdiensten, werken in zware weersomstandigheden of gevaarlijke omstandigheden.
Mijnwerkers, bouwvakkers, dakdekkers, ijzervlechters staan op de Oostenrijkse lijst, maar ook jagers, slachters (maar uitgezonderd vogelslachters), verloskundigen en masseuses.
Mannen die 2.000 calorieën per dag verbranden hebben zwaar beroep
Voor sommige beroepen geldt dat alleen vrouwen het benodigde aantal calorieën verbranden om eerder met pensioen te gaan zoals walser, wasserijmedewerker, kok en arbeider in een kaasfabriek.
'Zwaar beroep gaat niet over stress en denkkracht'
Dat Oostenrijkse model gaat niet over stress en psychisch zwaar werk, zegt de hoogleraar pensioenrecht, en dat voelt onterecht.
"Hoogleraren, directeuren, de captains of industry zijn tot op hoge leeftijd productief en leveren al die tijd volop hun denkkracht. Zij zouden dan langer moeten doorwerken met als reden solidariteit met mensen die werkzaam zijn in een beroep dat minder verdient, maar waar ook veel minder lang een opleiding voor is gevolgd."
De terugverdientijd voor hoogopgeleiden duurt langer. Zij hebben in de tijd dat ze studeerden geen voltijds salaris kunnen verdienen. "Waarom mogen de stratenmakers eerder stoppen, is dan de vraag. Andersom zeggen mensen met een laagopgeleide baan: 'Zij hebben lekker zitten studeren terwijl ik keihard werkte'. Het neigt naar discriminatie."
Gezond de eindstreep halen, zegt werkgeversclub VNO-NCW, lukt alleen door zware beroepen als stratenmaker, fabrieksarbeider en nachtwerker tegemoet te komen met een lagere AOW-leeftijd.
"Het Oostenrijkse model werkt al sinds 2007. Natuurlijk moeten we kijken hoe we dit kunnen toepassen in Nederland, en het is ook al elf jaar geleden dat dit werd ingevoerd in Oostenrijk, maar er moet echt iets gebeuren. Het vertrouwen in het systeem kachelt achteruit. Laten we gewoon praten in plaats van actievoeren."