‘In Nieuw-Zeeland is veel onderhuidse discriminatie en racisme jegens moslims’

“Waarom negeerden we islamofobie?” Onder die kop publiceerde Donna Miles-Mojab een paar uur na de terroristische aanslag op twee moskeeën in het Nieuw-Zeelandse Christchurch haar artikel. De teller staat inmiddels op vijftig doden. De Iraanse met ook Schotse wortels, woont al vijftien jaar in Nieuw-Zeeland met haar man en zoon in de stad waar de aanslag plaats had. Ze publiceert artikelen en doceert.

Ze schrijft al jaren over de ondertoon van racisme in Nieuw-Zeeland jegens moslims en andere migranten, vooral Aziaten. “Maar mijn artikelen werden niet erg serieus genomen”, zegt ze in Mexico waar ze is voor een bruiloft. Na de aanslagen zat ze geschokt aan haar laptop gekluisterd. Ze vreesde voor het lot van een goede vriendin die normaal gesproken rond dat uur in een van de twee getroffen moskeeën zou zijn. “Ik kreeg maar geen contact met haar.” Gelukkig leeft ze, ze was onbereikbaar omdat Christchurch een paar uur was afgesloten door de autoriteiten.

Moslims

Miles-Mojab is geboren in Iran, maar geen praktiserend moslim. Ze schrijft wel over de positie van moslims in Nieuw-Zeeland. Ze noteerde verhalen over agressie, verbaal geweld tegen moslims, ook in Christchurch. “Vooral bekeerde Kiwi’s (de bijnaam van de Nieuw-Zeelanders) die een niqab dragen moeten het ontgelden. Hoofddoeken worden regelmatig afgerukt. Er is veel onderhuidse discriminatie en racisme.”

Het is een verhaal dat krantenredacties en de politiek in Nieuw-Zeeland niet wilden horen de afgelopen jaren. Zelf schrijft ze regelmatig voor de New Zealand Herald. “Redacties hier bestaan voornamelijk uit oudere witte mannen, die maken zulke discriminatie niet mee en kunnen nauwelijks geloven dat het in hun land ook echt bestaat.”

Toch worden verhalen van nabestaanden dit weekend ook doorspekt met ongeloof dat dit kon gebeuren in Nieuw-Zeeland. Muath Elyan, de broer van Atta Elyan, die stierf door de kogels van terrorist Brenton Tarrant vertelde aan Associated Press (AP) dat Atta altijd vertelde over het goede leven in Nieuw-Zeeland tegen zijn broer in Jordanië. Muath: “Ik ben er zeker van dat deze bloedige misdaad geen goed beeld is van Nieuw-Zeelanders.”

Farid Ahmed, oorspronkelijk uit Bangladesh, verloor zijn 45-jarige vrouw in de kogelregen afgelopen vrijdag. Desalniettemin beschouwt hij, volgens AP, Nieuw-Zeeland nog steeds als een geweldig harmonieus multicultureel land.

Dat is ook het beeld dat de buitenwereld vaak heeft van het land aan de andere kant van de wereld. Donna Miles-Mojab nuanceert. In een studie onder 20.000 Nieuw-Zeelanders naar normen en waarden wordt gevraagd naar hun relaties met andere etniciteiten. Het blijkt dat moslims de minst warme gevoelens bij hen opwekken en het laagst scoren.

Zo is er ook een kwalitatief onderzoek gedaan onder honderd jonge moslims door de Islamitische Vrouwenraad in Nieuw-Zeeland, de IWNZ. Tachtig procent van de ondervraagden zegt het laatste jaar te zijn lastiggevallen of gediscrimineerd. 

Islamofobie

“Mensen in dit land vinden het moeilijk te accepteren dat dit hier gebeurt”, zegt Miles-Mojab. Ze voegt er aan toe: “Het is niet iets van alleen Christchurch en Nieuw-Zeeland, geen enkele plek in de wereld is op dit moment gespaard van islamofobie”, zegt ze somber.

Haar huis staat op loopafstand van een van de getroffen moskeeën, haar moeder woont er vlakbij. De aanslag, de grootste ooit in Nieuw-Zeeland, komt voor haar heel dichtbij. “Het is zo ziekmakend, zo beangstigend. Ik heb online veel betrokkenen gesproken. Velen dachten dat ze ook gewond waren, omdat ze onder het bloed zaten, bloed van anderen. Er was zoveel bloed”, ze stokt even.

“Mijn man, hij is een christelijke Kiwi en mijn zoontje zijn bloemen gaan leggen bij een van de moskeeën. De mensen daar zijn bezorgd, ze willen iets doen.” Het wordt hoog tijd volgens Donna Miles-Mojab. Een van de gespreksonderwerpen in Christchurch is het veranderen van de naam van de lokale populaire rugbyclub The Crusaders, de Kruisvaarders. Of dat helpt?

Zie ook:

Herdenking op de Dam: ‘Onschuldige mensen vermoorden mag niet, nooit’

Enkele honderden mensen herdachten zondag in Amsterdam de slachtoffers van de aanslag in Nieuw-Zeeland. 

Premier: Aanval op Nieuw-Zeeland als multiculturele samenleving

Hoe reageerde Jacinda Ardern, de premier van Nieuw-Zeeland, op de aanslagen in Christchurch? Bestuurskundige Hans de Bruijn, die voor Trouw de serie Framing schrijft, vertaalde delen van de verklaring die ze een paar uur na de aanslagen aflegde en geeft een korte analyse.

Meer verhalen over de aanslagen in Nieuw-Zeeland leest u hier.