Direct naar artikelinhoud
Op het tweede gezichtJohn Bolton

John Bolton is niet toevallig een snordragende houwdegen

Olaf Tempelman legt bekende buitenlanders op de sofa. Deze week: John Bolton, Trumps Nationale Veiligheidsadviseur, draagt niet toevallig een snor.

John Bolton is niet toevallig een snordragende houwdegen
Beeld Javier Muñoz

Nietzsche verkondigde in zijn rijpere jaren dat hij geen mens meer was maar dynamiet. U die geen verband ziet met de omvang van de snor van deze denker na 1875, die theorieën over mannen met snorren sowieso flauwekul vindt, moet even denken aan John Bolton. Die had lang voor hij Trumps Veiligheidsadviseur werd al de reputatie van een dynamietstaaf met twee benen en een snor.

Waar Bolton aantrad, werden in mum van tijd onderhandelingen opgeblazen en vlogen vredesprocessen, verdragen en diplomatieke overeenkomsten in stukjes door de lucht. Neem de onderhandelingen die de regering-Clinton voerde om Noord-Korea van een kernwapen af te houden. Bolton was amper aangetreden als Bush’ onderminister van Buitenlandse Zaken of hij legde daar een bom onder en stelde en passant voor Noord-Korea te bombarderen. Dat Noord-Korea inmiddels een nucleaire mogendheid is, komt volgens Boltons tegenstanders door contraproductief boltonisme.

‘A moustache called destruction’, is deze Nationale Veiligheidsadviseur genoemd. Wie de aandacht voor Boltons snor in talloze profielen ongepast vindt, moet weten dat Amerikaanse journalisten weinig keus hadden: met Trump betrad een president het Witte Huis die zich en plein public laat leiden door uiterlijkheden. Begin 2017 gaf hij in het bijzijn van medewerkers te kennen dat hij Bolton niet op Buitenlandse Zaken wilde vanwege, jazeker, de situatie onder diens neus. ‘Er komt geen gezichtsbeharing in de omgeving van Donald voor’, verklaarde een medewerker destijds. The Daily Show opperde dat jaar dat Trumps ministers worden geacht diens achterste te likken, en dat de president op die plek liever niet blootstaat aan snorren.

In het kielzog van Trumps publieke snor-aversie kropen in de VS experts in gezichtsbeharing uit hun schulp, van kappers tot hoogleraren. Met hun geaccumuleerde kennis laat zich de hypothese onderbouwen dat John Bolton niet toevallig een snordragende houwdegen is. Als bijna alle mannen ergens snorren dragen, zoals in Polen tot een paar decennia terug, is de betekenis nihil. In de Amerikaanse politiek echter stierf de snor na 1950 uit. Door politici besteld onderzoek wees uit dat mainstreamkiezers snorren vaak associeerden met ‘grof, impulsief en onaangepast’ gedrag, adjectieven die, toevallig of niet, ook worden gebruikt voor John Bolton. 

Het gevolg van de verbanning van de snor uit de wereld van het gezag, beschreef professor Christopher Oldstone-Moore in The New York Times: de snor werd anti-establishment en keerde terug in de tegencultuur van de jaren zestig. Weinig artiesten waren non-conformistischer dan de snordragende Frank Zappa. Politieke helden van de hippiegeneratie waren evenmin glad geschoren. Neem Che Guevara, die net zo’n hekel had aan compromissen als John Bolton. Voor psychoanalytici is het eenvoudig die afkeer van het compromis te verbinden met gezichtsbeharing: op punten toegeven is zoiets als het scheermes hanteren. Met een snor laat je juist zien: er gaat helemaal niets af!

Interessant is dat de 21-jarige John Bolton in 1970 géén snor droeg. Die verscheen pas toen snorren van mede-babyboomers medio jaren tachtig en masse verdwenen. Het is al vaak betoogd dat de tegencultuur vroeger links was en tegenwoordig rechts. Snorrenprofessoren zien Bolton als een voorloper op rechts: jaren vóór Trump en Steve Bannon schold hij al op politiek-correcte media. Dat Bolton nu Veiligheidsadviseur is, maakt de wereld niet veiliger, maar duidt mogelijk wel op het einde van een psychologisch verdringingsproces bij Trump: die zou heimelijk ook een snor willen.