Direct naar artikelinhoud
analysesociale media

Beelden aanslag blijven opduiken, ondanks inspanningen Facebook, Twitter en YouTube

Meer dan een kwartier lang zou een van de aanslagplegers op twee moskeeën in Nieuw-Zeeland zijn daden op sociale media live hebben uitgezonden. Die oorspronkelijke stream is inmiddels verwijderd. Maar hoezeer de platformen ook hun best doen de video’s offline te houden, ze blijven eenvoudig vindbaar.

en
Een still uit de video van de schutter.Beeld SOCIAL MEDIA WEBSITE/via REUTERS

Extreem-rechtse terroristen openden vrijdag het vuur op de bezoekers van twee moskeeën in Christchurch. Tot dusver zijn 50 doden gerapporteerd, waaronder veel migranten en vluchtelingen. ‘Dit is een van de donkerste dagen van Nieuw-Zeeland’, reageerde premier Jacinda Ardern. Drie verdachten zitten momenteel vast.

De Nieuw-Zeelandse politie attendeerde Facebook op de schuttersvideo, waarna deze snel werd verwijderd, evenals het account van de dader, laat het platform in een reactie weten. Ook Twitter meldt het account van de schutter en de video weggehaald te hebben en opnieuw geüploade video’s actief te verwijderen. YouTube zegt in een verklaring hetzelfde te doen.

Twitter bericht wordt geladen...

Steeds opnieuw

De video blijft echter makkelijk vindbaar doordat hij telkens opnieuw wordt geüpload door gebruikers. In het kat-en-muis-spel waar de platformen en hun gebruikers zijn verwikkeld, lijken deze laatste vooralsnog het laatste woord te hebben. Een eigen zoektocht leidde binnen twee minuten naar de video of fragmenten hiervan op YouTube en Twitter.

Behalve de video van de aanslag zelf is ook het manifest van de schutter eenvoudig vindbaar. In dit 37-pagina’s-tellende document zet hij zijn extreem-rechtse denkbeelden over migratie uiteen.

Twitter bericht wordt geladen...

Niet voor het eerst

De aanslag lijkt Facebook, Twitter en YouTube opnieuw in verlegenheid te brengen. Het is bepaald niet voor het eerst dat gruwelijkheden op dergelijke manier online worden gedeeld. In 2017 was bijvoorbeeld live te zien hoe vier Amerikanen een verstandelijk beperkte man martelden en met de dood bedreigden. Datzelfde jaar was urenlang de verkrachting van een vrouw in Zweden te zien. Zo’n tweehonderd mensen keken live toe op Facebook. En op Periscope, de streamingdienst van Twitter, was in 2016 de verkrachting van een Amerikaanse minderjarige vrouw te zien.

Een recenter voorbeeld – afgelopen zomer – is van de schietpartij op een gametoernooi in Jacksonville, Florida. En een paar maanden eerder ontstond wereldwijde beroering vanwege een video door YouTube-ster Logan Paul van een man die zich had verhangen in Aokigahara, het beruchte zelfmoordbos in Japan. Bij al dit soort incidenten luidt de kritiek telkens dat de platformen die de verspreiding van dit soort beelden mogelijk maken te laat ingrijpen, ondanks de toegenomen inspanningen van Facebook, Google en consorten.

Mens en machine

Socialemediaplatformen verwijderen niet toegestane berichten en beelden door een combinatie van kunstmatige intelligentie, dat bijvoorbeeld pornografisch materiaal herkent, en menselijke moderators. Die krijgen onder meer een seintje als mensen beelden als ongepast aanmerken. Het systeem kan niet voorkomen dat beelden enige tijd online blijven voor ze worden ontdekt of dat dezelfde beelden telkens opnieuw worden geüpload, mede door de gigantische hoeveelheid bijdragen van gebruikers.

Lees hier de belangrijkste feiten en onze verslaggeving rondom de aanslag in Nieuw-Zeeland, waarbij tientallen mensen om het leven kwamen.

Op Facebook zetten hoe je iemand vermoordt; opent sociaal netwerk een doos van Pandora?

Daders die een verkrachting live uitzenden via Facebook: het is het zoveelste voorbeeld van de donkere kant van livevideo. Niet alleen ‘shiny happy people’ gebruiken het platform. Wat moet Facebook doen?