Ineens noemen VS de Golan niet langer ‘bezet’: nu is het onder ‘controle’ van Israël
Voor het eerst sinds Israël de Golanhoogte in 1967 veroverde op Syrië, noemt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken het gebied niet meer ‘bezet door Israël’. Tot grote tevredenheid van Jeruzalem wordt de Golan in een mensenrechtenrapport nu aangeduid als ‘onder Israëlische controle’.
Hiermee breekt de regering-Trump met het beleid van alle voorgaande Amerikaanse regeringen. De Amerikaanse stap volgt op de erkenning van Jeruzalem als hoofdstad van Israël door Trump, twee jaar geleden. Vorig jaar werd ook de Amerikaanse ambassade verhuisd naar Jeruzalem.
Zowel de Golan als Oost-Jeruzalem werden tijdens de Zesdaagse Oorlog veroverd door het Israëlische leger. Deze oorlog geldt als de meest succesvolle van Israël. In amper een week werden de legers van Egypte, Jordanië en Syrië verslagen. Egypte verloor de Gazastrook en de Sinaï-woestijn, Syrië de Golanhoogvlakte en Jordanië raakte Oost-Jeruzalem en de Westbank kwijt.
Sindsdien gaf Israël alleen de Sinaï terug, aan Egypte. De Westbank en Gaza moeten ooit deel gaan uitmaken van een onafhankelijke Palestijnse staat. De Golanhoogte werd in 1981 geannexeerd – tot grote woede van Syrië – maar die annexatie wordt internationaal niet erkend. Syrië wil dat het strategisch gelegen gebied, dat zo’n 1.200 vierkante kilometer groot is, weer wordt teruggegeven, maar Israël voelt hier niets voor.
Sinds Trump president is, probeert de Israëlische premier Netanyahu Washington over te halen de annexatie te erkennen. Hij zal het later deze maand opnieuw aan de orde stellen tijdens besprekingen met Trump. Een groep Republikeinse senatoren diende vorige maand een wetsvoorstel in om de Israëlische soevereiniteit over de Golan te erkennen. Het is echter onduidelijk of de regering-Trump zover zal gaan.
Geen koerswijziging
Het State Department ontkent dat er sprake is van een koerswijziging nu de Golan niet langer ‘bezet’ wordt genoemd. Ook de Westbank en Gaza worden in het rapport niet aangeduid als ‘bezet’ of ‘onder bezetting’. Deze twee gebieden staan nu onder Palestijns bestuur. Volgens het ministerie gaat het rapport over mensenrechten, niet over juridische kwesties. ‘Het beleid is niet veranderd’, aldus een woordvoerder.
Syrië heeft nog niet gereageerd op het Amerikaanse rapport. Wel was het ministerie van Buitenlandse Zaken in Damascus kwaad toen de Republikeinse senator Lindsey Graham maandag de Golan bezocht. Graham, die het goed kan vinden met Trump, zei dat hij zich bij de president sterk zou maken voor Amerikaanse erkenning van de annexatie.
Graham is een van de senatoren achter het wetsvoorstel om de Golan-annexatie te erkennen. ‘De Golan wordt niet betwist’, zei Graham, die vergezeld werd door Netanyahu. ‘Het is in handen van Israël en zal voor altijd van Israël zijn. Het is mijn doel om dit aan de regering uit te leggen.’
Graham noemde een Israëlische terugtrekking uit de hoogvlakte een ‘strategische nachtmerrie’ en ‘politieke zelfmoord’, zeker gezien de toenemende Iraanse invloed in Syrië. Damascus noemde zijn opmerkingen ‘arrogant’.
