Amerikaanse Senaat torpedeert noodtoestand van Trump, president kondigt veto aan

Trump riep de noodtoestand uit om buiten het Congres om toegang te krijgen tot miljarden dollars om een muur aan de grens met Mexico te financieren. Twaalf Republikeinse senatoren sloten zich vandaag aan bij de Democraten en stemden om een einde te maken aan de noodtoestand. Zo werd de tekst met 59 stemmen tegen 41 goedgekeurd. Vorige maand keurde het Huis, waar de Democraten zelf een meerderheid hebben, hetzelfde voorstel goed. Toen stemden dertien Republikeinen met de Democraten mee. 

Het is de eerste keer dat het Congres het uitroepen van de noodtoestand door een president terugdraait, meldt The New York Times. De rebelse Republikeinen vrezen dat Trumps noodtoestand een precedent zou kunnen scheppen: zo zou een eventuele toekomstige Democratische president Trumps voorbeeld kunnen inroepen om eveneens zijn of haar eigen programma uit te voeren. Vicepresident Mike Pence probeerde de senatoren deze week nog te overhalen, maar zonder resultaat. 

Trump kan zijn veto nog uitspreken over het besluit en is dat naar eigen zeggen ook van plan. Het zou de eerste keer zijn dat de president van dat recht gebruikmaakt. 

Vanmorgen al kondigde hij aan dat hij zijn veto zal gebruiken als de Senaat hem terugfluit over de noodtoestand. Hij noemde de Democraten op Twitter “grensontkenners”: “Ze weigeren de dood, criminaliteit, drugs en mensensmokkel aan onze zuidgrens te zien”, klonk het. Hij bevestigde zijn intentie na de stemming: “VETO”, twitterde hij in drukletters. “Ik kijk ernaar uit om mijn veto in te zetten”, voegde hij wat later toe. “Deze resolutie zet de grenzen open.”

Door Trumps veto zal er in de praktijk niets veranderen en zal de noodtoestand van kracht blijven. In theorie kunnen het Huis en de Senaat op hun beurt Trumps veto weer ongedaan maken, maar daarvoor is er in elke kamer van het Congres een tweederdemeerderheid nodig. Dat is erg onwaarschijnlijk. 

De Amerikaanse overheid ging eind vorig jaar en begin dit jaar 35 dagen gedeeltelijk op slot door de shutdown. Het Congres weigerde de door Trump voorgestelde begroting goed te keuren, waarin 5,7 miljard dollar (5 miljard euro) naar de muur zou gaan. Uiteindelijk moest Trump toegeven, maar vorige maand riep hij de noodtoestand uit.

Op die manier kon hij bijna 8 miljard dollar weghalen bij verschillende overheidsdepartementen om dat geld te besteden aan de bouw van de muur. Zo moest het Pentagon 6 miljard afgeven, Binnenlandse Veiligheid 1,4 miljard en het ministerie van Financiën 600 miljoen.

Om over de volledige grens met Mexico een muur te bouwen, is naar schatting 23 miljard dollar (20,3 miljard euro) nodig. De muur was een van de belangrijkste verkiezingsbeloftes van Trump.