Welke 75-jarige heeft zin om zijn heengaan te ontwerpen met een stervensbegeleider?
Ouderen praten liever niet over sterven en dood. Moeten we daarom ‘langzaam sterven’ met de hulp van de politiek, vraagt theologe en publiciste Christine Smalbrugge-Hack zich af.
Pia Dijkstra en Frits de Lange buigen zich in het nieuwskatern en de bijlage Letter&Geest over de laatste levensfase. Nee, ze zijn er beiden nog niet aan toe, maar ‘je kunt er beter vroeg mee beginnen’ (De Lange), met de nieuwe stervenskunst. Want ‘het onderwerp leeft sterk’ (Dijkstra). Ja, ook vanwege de kosten die omhoog moeten, voor verzorgers.
En nu moeten we dus ‘langzaam sterven’ met hulp van de politiek? En er vooral over praten?
Maar als je als 90-jarige een paar jaar leeft in een Woon Zorg Centrum moet je constateren dat praten over sterven en dood zo snel mogelijk opzij geduwd wordt: ‘Als het zover is, merk ik het wel; nu nog niet.’ Slechts degene die na een zware operatie de gang van de revalidatie heeft doorstaan, zegt eerlijk: ‘Dit had ik niet gewild, ik ben het niet meer, mijn identiteit is weg. Men had mij mogen laten heengaan.’
Wanneer het einde zich werkelijk aandient, zijn we in de terminale fase. Er was eerst nog de fase van het oud-wórden, waarin De Lange reeds in verschillende publicaties vond dat we dat vooral waardig zouden moeten doen. Dat darmen, blaas, hart en meerdere organen daar vaak anders mee omgaan, kon een 60-plusser zich nog niet voorstellen.
Tijdig aangeven
En dan komt de fase van het oud-zijn, waarin het afscheid geaccepteerd moet worden. Velen weg uit eigen huis, woonplaats, weg van bekenden en de kerkelijke gemeenschap. Geen fiets meer, geen auto, geen sport, geen lange wandeltochten, maar de stok, de rollator of de rolstoel in een Woon- of Verpleegzorg Centrum.
En nu moeten we dus 'langzaam sterven' met hulp van de politiek? En er vooral over praten? Als je 75 bent geweest en vindt dat je je weg gelopen en voltooid hebt, wil je dan met een vreemde ‘stervensbegeleider’ een rustig heengaan ontwerpen (Dijkstra)? Waarom nog wachten op alle mogelijke hindernissen en dementie? Neem je leven in eigen hand.
En als je alléén als dementerende in het leven staat? Wel met goede vrienden die zo nodig als gedelegeerden je stervenswens willen doorgeven? Pia Dijkstra neemt het op, maar haar partij D66 vindt dat te ver gaan. Daar moet over gepraat worden.
De dementerende mens moet tijdig aan arts, via vriend of vriendin kunnen aangeven dat hij straks toe wil zijn aan euthanasie. Dat geeft rust en dan is je levensopgave voltooid. Dan leg je je leven in handen van God en Natuur.
Lees ook:
D66 heeft haast met levenseindedebat
Met een podcast gaat D66-Kamerlid Pia Dijkstra op zoek naar debat over medische ethiek en ‘voltooid leven’. Ze vindt dat minister Hugo de Jonge dat maatschappelijk debat verzaakt.
Waarom we meer moeten inzetten op ‘slow dying’ - een langzame, zo comfortabel mogelijke dood
De dood is geen taboe meer, maar over sterven praten we niet. Toch kun je daar maar beter juist vroeg mee beginnen.