Wat maakt Forum voor Democratie zo aantrekkelijk voor kiezers?
Forum voor Democratie doet voor het eerst mee aan de Provinciale Statenverkiezingen en heeft de wind mee in de peilingen. De partij raakt bij kiezers een nostalgische snaar.
Wie een politieke bijeenkomst organiseert in Amsterdam op de avond dat Ajax een wedstrijd in de Champions League speelt, staat eigenlijk al met 1-4 achter. Maar de jonge staf van Forum voor Democratie laat zich er niet door uit het veld slaan. In vliegende haast worden een paar lege rijen stoelen weggehaald, zodat de zaal van Panama Amsterdam toch nog gevuld is.
Onze cultuur verwatert steeds verder, door weer een pardon, weer een gezinshereniging en nieuwe geboortegolf
Forum voor Democratie voert campagne met een serie bijeenkomsten in theaters en poppodia door het hele land. Thierry Baudet trekt er volle zalen. Het ledenaantal groeit explosief, Forum heeft sinds begin dit jaar met ruim 30.000 leden de VVD rechts ingehaald. Voor veel bezoekers die bij Panama aan de bar staan, is de partij in korte tijd een hechte nieuwe vriendenkring geworden. Handen gaan omhoog, er wordt druk gezoend en ge-hé-kereld. De genderverhouding: driekwart man, kwart vrouw. Leeftijd: van student tot vijftiger, met een enkele gepensioneerde.
Twee wereldbeelden
Forum buit de positie van nieuwkomer, van zij (de elite) tegen wij (het volk) flink uit. “Goed om hier te zijn! Wij zijn al twee jaar in quarantaine in Den Haag”, trapt Baudet af. Toch is de avond geen veredelde borrel. Baudet spaart zijn publiek niet. Uitdrukkingen als ‘springtij der wereldvolkeren’ en ‘geseculariseerd zondvloedgeloof’ doorspekken zijn betoog. De zaal geeft geen krimp.
Rode draad van de avond is de clash tussen twee wereldbeelden: die van de mensenrechtenminnende liberaal-democraten en het conservatieve, politieke verzet daartegen, dat gepaard gaat met sterke nostalgische gevoelens. Voor Baudet zijn mensenrechten en de bijbehorende internationale verdragen voedsel voor politiek wantrouwen. “Andere partijen spreken alleen nog maar over ‘mensheid’. Ons gaat het om het bewustzijn wie we eigenlijk zijn.” De zaal krijgt een filmpje te zien met koeien, houten molens, Hoogovens, André Kuiper, de nieuwjaarsduik en Max Verstappen, voorzien van romantisch klassieke muziek. “Voel je trots of nostalgie? Is dit wie we waren of wie we zijn?”, is zijn vraag aan de zaal. En: “Onze cultuur verwatert steeds verder, door weer een pardon, weer een gezinshereniging en nieuwe geboortegolf.”
Apocalyps
In de verkiezingsprogramma’s voor de Staten is het thema immigratie opvallend afwezig. Er wordt vol ingezet op de weerstand tegen de ‘miljardenverslindende’ klimaatmaatregelen, daarbij geholpen door de onhandige timing van het kabinet met de hogere energiebelasting. Baudet gebruikt er het symbool van Paaseiland voor. Die beschaving gebruikte volgens hem alle hulpbronnen om de zonnegoden gunstig te stemmen en een zondvloed af te wenden. “Nu willen de hogepriesters van de apocalyps-theorie ons transformeren tot een koolstofvrije samenleving. Dat kan helemaal niet!”
Na het vertrek van Baudet, die nog naar een andere bijeenkomst moet, zakt het tempo. De lijsttrekker van Noord-Holland, luchtverkeersleider Johan Dessing - broer van Floortje- , houdt een pleidooi voor Schiphol in zee. In andere dossiers heeft hij zich naar eigen zeggen nog niet zo kunnen verdiepen.
Strakke organisatie
Gerrit Voerman van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen begrijpt die nadruk op de partijleider wel. “De PVV, Forum en ook Denk zijn partijen die rond één figuur zijn opgetrokken.” Dat levert volgens de politicoloog een interne tegenstrijdigheid op. “Ze streven naar maximale invloed voor de kiezers en zetten zich af tegen de bestuurlijke elite, tegelijkertijd is de organisatie heel centraal en strak.” Volgens de politicoloog is dit uit angst voor LPF-achtige toestanden, een partij die aan ruzies ten onder ging.
Forum verstevigde vorig jaar al de greep op lokale afdelingen, wat leidde tot het vertrek van enkele getrouwen van het eerste uur. Het weerhield de partij er niet van veel nieuwelingen op de kieslijsten te zetten. Volgens Henk Otten, oprichter en lijsttrekker voor de Eerste Kamer, is er met meer dan 2000 kandidaten gesproken. Veel van hen zijn nooit eerder politiek actief geweest. Tweede Kamerlid Theo Hiddema is voorzichtiger. “Wij zijn kwetsbaar. We mogen niet teleurstellen als er een geringe opkomst is.”
Twee kiezers over Forum voor Democratie: ‘Forum is de enige die tegengas geeft’
Mike de Jong, ondernemer in de entertainmentsector, was al Facebookvriend van Thierry Baudet toen de partij nog niet bestond. Hij heeft naar de Forum-bijeenkomst in Amsterdam zijn vriend en collega Rein Zondergeld meegenomen, zwevend kiezer van D66 tot PVV. Zondergeld is om: “D66 was veel liberaler, nu hebben ze het referendum afgeschaft en zijn ze totaal vertutteld. Forum is de enige die tegengas geeft”, aldus Zondergeld.
De Jong haalde al eerder twee VVD’ers en één SP-vriend over naar het kamp van Forum. “Mensen in mijn omgeving wantrouwen politici.” De PVV is voor hem nooit een optie geweest, hij stemde eerst VVD. “Met Geert zijn we geen steek verder gekomen.” Op Facebook heeft hij wel PVV-vrienden die net als hij in groepen zitten als ‘Opkomen voor je eigen land’ of ‘Mark Rutte moet oprotten’. “Sinds ik bij Forum ben, ontvrienden ze mij.” De Jong vindt het ‘superslim’ dat Forum mensen van de praktijk inzet, zonder politieke ervaring. Hij is gek op Theo Hiddema, de tweede man van de partij in de Tweede Kamer. “Die is zo intelligent. Hij zou een goede minister zijn.”
Lees ook:
Frits Bolkestein: ‘We zijn nog lang niet van Baudet af’
Een interview met de oud-VVD-leider over zijn politieke erfenis. “Mijn stijl is anders, maar Baudet heeft een paar goede ideeën. We zijn nog lang niet van hem af. “