Direct naar artikelinhoud
opinie

Gooi het roer om en streef naar een duurzaam Schiphol

Gooi het roer om en streef naar een duurzaam Schiphol
Beeld ANP

Voor- en tegenstanders van de groei van Schiphol moeten uit hun loopgraven komen, vinden Bart de Jong en Joost van Faassen, beiden redacteur van ‘De Adaptieve Luchthaven: Schiphol naar de toekomst’.

en

En weer staat de groei van Schiphol in het middelpunt van de belangstelling, zoals die sinds de jaren dertig continu op de politieke agenda heeft gestaan. Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) is glashelder over hoe zij de toekomst van de ­nationale luchthaven ziet. De vraag is niet of Schiphol moet groeien, maar hoe, wanneer en in welke omstandigheden. Maar het verzet tegen de uitbreiding groeit ook. Hoe komen we uit deze impasse? En op wat voor manier? Het is tijd voor een nieuw geluid.

Eind januari maakte Hans Alders, voorzitter van de Omgevingsraad Schiphol (ORS), bekend dat de luchtvaartpartijen, lokale overheden, omwonenden en belangengroeperingen het niet eens konden worden. Waar in eerste instantie een compromis wat betreft beperkte groei haalbaar leek, kozen bewoners, milieuorganisaties, gemeenten en provincies uiteindelijk voor een pas op de plaats tot ten minste 2023. Daarom is het nu aan de minister: een besluit over de toekomst van de luchthaven zal in Den Haag moeten worden genomen.

Groei versus hinder

Een verrassing is dit niet, het beleid rondom Schiphol wordt al sinds jaar en dag gedomineerd door de discussie groei versus hinder. Deze enorme technocratische exercitie is ondertussen verworden tot een naald in een diepe groef. Een beleidsmatige loopgravenoorlog: weifelachtig en toenemend. Gebaseerd op angst en beperkingen, waar de verschillende partijen niet buiten hun eigen stellingnames kunnen denken. Elke vraag naar groei leidt tot een rituele dans rond regels en normen. Een breed gedragen visie op de toekomst van Schiphol, daarentegen, wordt keer op keer niet gevonden.

Daarom zou het de minister sieren als juist zij de eigen regelgeving in twijfel durft te trekken en de onoverkomelijke tegenstellingen tussen meer groei en minder hinder doorbreekt. In het huidige beleid wordt namelijk volledig voorbijgegaan aan de kwaliteit die mede dankzij de luchthaven is ontstaan in de Randstad: de nabijheid van kennis, kunde, geld en diversiteit. Met een toenemend belang van kennis en creativiteit in economieën, lijkt het een vanzelfsprekendheid om deze zogenoemde agglomeratievoordelen te gebruiken om na te denken over de toekomst van Schiphol.

In het verleden heeft onze nationale luchthaven aangetoond innovatief te zijn door nieuwe geldstromen aan te boren, zoals het invoeren van taxfree winkelen en het ontwikkelen van vastgoed. Waarom zou Schiphol dan vandaag de dag niet circulaire economie, luchtkwaliteit en hinderbeperking kunnen vermarkten? Unieke en innovatieve bedrijfsmodellen voor een unieke en innovatieve luchthaven.

Dialoog

Dit vergt wel dat het roer in doen en denken drastisch moet worden omgegooid. Lef en creativiteit zijn nodig om er de meest leefbare luchthavenregio van de 21ste eeuw van te maken. Een die is gericht op duurzaamheid, symbiose, diversiteit en balans. Een wereldwijd schoolvoorbeeld.

Juist nu is de kans om het beleid aan te pakken en zo een duurzame toekomst voor de luchthavenregio veilig te stellen. De grote vraag is alleen: gaat Schiphol door op de oude weg van het volumedenken, door het opnieuw openbreken van de reeds gemaakte afspraken en het politieke en publieke debat wederom aan te gaan? Of gaat Schiphol als eerste luchthaven ter wereld voorbij aan primair de groei van vliegtuigbewegingen door juist de dialoog met zijn omgeving aan te gaan, te zoeken naar gezamenlijkheden en door middel van innovatieve manieren te investeren in de kwaliteit van de leefomgeving? Houdt ieder elkaar in de beleidsmatige houdgreep of wordt gezocht naar de adaptieve omhelzing? Het is aan Den Haag om hier een verstandig antwoord op te geven.

Lees ook:

Worden de posities van Schiphol en KLM nou echt bedreigd?

Voor 744 miljoen euro kocht het kabinet een belang in Air France-KLM, met de intentie om KLM en Schiphol voor malheur te behoeden. Ligt dat onheil dan op de loer? Welnee, zeggen luchtvaarteconomen. ‘Verdwijnen er wat vluchten, dan wordt Schiphol echt geen grasbaantje.’

Kritiek op Van Nieuwenhuizen om uitspraken over groei van Schiphol: ‘Erg voorbarig’

Van Nieuwenhuizen denkt dat Schiphol ooit zal doorgroeien. Tot ergernis van de coalitiepartners CDA, D66 en CU.