Amerikaans afgevaardigde Ilhan Omar in zwaar weer na aanhoudende kritiek op Israël

Omar (38) siert deze week de cover van het tijdschrift Rolling Stone, samen met haar eveneens links-activistische collega Alexandria Ocasio-Cortez en de Democratische leider Nancy Pelosi. De jonge, nieuwe linkse generatie van de Democraten én de partijleiding staan breed lachend en vooral eensgezind op de foto. ‘Vrouwen die de toekomst vormgeven’, luidt de coverkreet.

Maar of Pelosi nog trots is op de foto, valt te betwijfelen. Want zowel Democraten als Republikeinen zijn des duivels over Omars laatste uitspraak dat Israël-aanhangers Amerikaanse parlementsleden onder druk zetten om ‘trouw te zweren aan een ander land’. Meteen waren de rapen gaar in het Congres. Want hoelang worden Joden er niet van beticht er een ‘dubbele loyaliteit’ op na te houden?

Mede onder leiding van Pelosi, al decennialang een bondgenoot van Israël, zal Omar donderdag in het Huis van Afgevaardigden een publieke reprimande krijgen. ‘Je hoeft niet Joods te zijn om aanstoot te nemen aan eeuwenoude vooroordelen en stereotyperingen die hebben geleid tot de verschrikkelijkste dingen in de twintigste eeuw’, aldus het Democratische parlementslid Gerry Connolly. Ook president Trump nam de in Somalië geboren Omar onder vuur, voor de zoveelste keer. ‘Verschrikkelijke opmerkingen’, twitterde Trump.

Blok aan het been

Omar, die haar kritiek op Israël nooit onder stoelen of banken heeft gestoken, dreigt nu een blok aan het been te worden van de Democraten. Kritiek op Israël is ‘not done’ in de VS en staat vanwege de machtige lobby van pro-Israëlgroepen gelijk aan politieke zelfmoord. Een grote meerderheid van de Amerikanen, zo blijkt steeds uit peilingen, staat ook vierkant achter Israël.

Onzin, vindt Omar die ooit als vluchteling naar de VS kwam. Kritiek op de Israëlische regering moet kunnen en heeft niets met antisemitisme te maken. ‘Tegen Netanyahu en de bezetting zijn is niet hetzelfde als antisemitisch zijn’, twitterde ze in het weekeinde. Het probleem is echter dat Omar haar kritiek tot nu toe zo verwoordde, dat ze zich kwetsbaar maakte voor beschuldigingen dat ze antisemitisch zou zijn.

Zo deed ze vorige maand de suggestie dat de machtige lobbygroep Aipac Congresleden betaalde om Israël te steunen. ‘Het draait allemaal om Benjamins baby’, twitterde Omar, doelend op het dollarbiljet. Ze kreeg direct de volle laag in het Congres, ook van Pelosi, omdat ze het vooroordeel had gevoed dat Joden met geld en macht de wereld beheersen. Het kwam haar op haar eerste parlementaire reprimande te staan. ‘Aanstootgevend’, noemde Pelosi haar uitspraken. Pas na zware druk bood Omar haar excuses aan.

‘Samenzweerders’

Een maand eerder kwam ze in opspraak door een oude tweet waarin ze zei dat ‘Israël de wereld heeft gehypnotiseerd’. Omar: ‘Moge Allah de mensen wakker maken en ze helpen om te zien wat voor kwaadaardige dingen Israël doet’, schreef ze. De Democraat trok het boetekleed aan nadat ze erop was gewezen dat Joden in de geschiedenis werden neergezet als ‘hypnotische samenzweerders’.

Omar weigerde tot woensdag door het stof te gaan voor haar laatste uitspraken. Vragen van de media beantwoordt ze niet. ‘Wat is er aan de hand met je?’, vroeg ze onlangs boos aan een CNN-verslaggever die bleef doorvragen. De Democraten moeten vrezen dat de Republikeinen, Trump voorop, de kwestie-Omar volop zullen gaan gebruiken in de verkiezingen van 2020. De Democratische Partij, aldus Trump, is overgenomen door een groep ‘socialisten’ die de Amerikanen wil opzadelen met onder andere hogere belastingen.  

Tekenend voor Omars geïsoleerde positie op Capitol Hill is dat niet de Republikeinen maar haar eigen partijgenoten tot twee keer toe het initiatief namen om haar in een resolutie een reprimande te geven. Van de Democratische presidentskandidaten kwamen alleen Elizabeth Warren en Bernie Sanders haar te hulp. ‘Antisemitisme is een gevaarlijke ideologie’, aldus Sanders, die Joods is. ‘Maar wij moeten legitieme kritiek op de rechtse Netanyahu-regering in Israël niet gelijkstellen aan antisemitisme.’