Direct naar artikelinhoud

Opnieuw bewezen: vaccinatie veroorzaakt geen autisme (maar of dat tegenstanders overtuigt...)

Kinderen worden in Rotterdam gevaccineerd tegen difterie, tetanus, polio (DTP) en bof, mazelen en rodehond (BMR).Beeld ANP

Het weerleggen van het verband tussen vaccineren en autisme heeft nu genoeg gekost, schrijven onderzoekers.

We hebben meer dan een half miljoen kinderen onderzocht en er is geen enkel verband tussen vaccineren en autisme. Dat wisten we al uit eerder onderzoek, maar we hopen dat iedereen dit nu als feit accepteert.

Dat is de boodschap van een groep Deense onderzoekers vandaag in de Annals of Internal Medicine. De Denen hebben de medische gegevens bekeken van 657.461 kinderen die werden geboren tussen 1999 en 2010, en gezocht naar een verband tussen vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond (BMR) en verschijnselen van autisme bij die kinderen. Er is wetenschappelijk geen enkele aanleiding dat verband te veronderstellen, maar het wordt door tegenstanders van vaccinatie vaak opgevoerd. Vaccins zouden voor kinderen ernstige bijwerkingen hebben, waaronder een verhoogd risico op autisme.

Zelfs bij kinderen die op allerlei punten het tij tegen hadden, gaf vaccinatie geen extra risico

Oorsprong mythe

Die veronderstelling leek wetenschappelijke grond te krijgen met een publicatie in vakblad The Lancet negentien jaar geleden, waarin bij een kleine groep kinderen een verhoogd risico op autisme na vaccinatie zou zijn aangetoond.  Dat onderzoek bleek op drijfzand gebouwd en werd later officieel ingetrokken, maar in het maatschappelijk debat over vaccineren wordt er nog dankbaar gebruik van gemaakt. In de jaren daarna zijn zeker tien deugdelijke studies gedaan, en in geen daarvan werd een verband gevonden.

Deze nieuwe studie is ook niet de eerste die deze Deense onderzoekers hebben uitgevoerd. Zestien jaar geleden publiceerden zij al een groot onderzoek onder Deense kinderen. Vaccineren tegen mazelen, bof en rodehond is in Denemarken – net als in Nederland – niet verplicht maar wel gebruikelijk. De onderzoekers konden toen bij gevaccineerde kinderen geen verhoogd risico op autisme ontdekken.

In onze ‘feitenvrije’ samenleving gaat nóg meer bewijs niet helpen, vrezen Amerikaanse onderzoekers

Vaccin-opponenten waren niet overtuigd. Zo zou er niet goed gekeken zijn naar de gevolgen van vaccinatie voor kinderen die al een verhoogde kans op autisme hebben. Om ook die kritiek serieus te nemen, zetten de Denen een nieuw onderzoek op waarin alle bekende risicofactoren voor autisme werden meegenomen, zoals leeftijd van moeder en vader, hun rookgedrag, geboortemethode, geboortegewicht, schedelomvang et cetera. En zelfs bij kinderen die op al die punten het tij tegen hadden, gaf vaccinatie geen extra risico. Autisme kwam wel voor in de onderzoeksgroep, bij 1 op de 100 kinderen, maar een verband met hun vaccinatie was er niet.

De conclusie is nu wel duidelijk, schrijven Amerikaanse collega-onderzoekers in een commentaar, en we moeten ons de vraag stellen of het gerechtvaardigd is geld uit te geven aan nog meer onderzoek naar dit verband. Wetenschappelijk is er geen enkele grond voor. De maatschappelijke weerstand zou dan de reden moeten zijn. 

En een goede reden misschien, schrijven de Amerikanen. Hun land was door een succesvol vaccinatieprogramma in 2000 vrij van mazelen. Maar in de afgelopen vier jaar zijn er in verschillende Amerikaanse staten zeker vijf uitbraken van mazelen geweest, door de weigering van ouders hun kinderen te laten vaccineren. In onze ‘feitenvrije’ samenleving gaat nóg meer bewijs niet helpen, vrezen de Amerikanen. Belangrijker dan het weerleggen van ieder stukje misinformatie of vals geloof over vaccins, is dat de dokter met ouders in gesprek gaat over wat autisme is en hoe het dan wél kan ontstaan.

Meer wetenschapsverhalen leest u op trouw.nl/wetenschap.

Lees ook: 

RIVM moet in dialoog met tegenstanders van inenten, zegt adviescommissie

Luister eens serieus naar tegenstanders van inenting, luidt een officieel advies aan het RIVM.

Feiten werken niet bij complotdenkers

Socioloog Jaron Harambam schreef een proefschrift over de sociale wereld van de complottheorieën. Wie zijn die aanhangers, wat denken ze en hoe zijn ze in die wereld terechtgekomen?

Niet-vaccineren vraagt om actie van het kabinet

Nederland heeft lang de luxe gehad dat de keuze voor ouders om hun kinderen te vaccineren tegen ziekten als mazelen, een zaak was van keuzevrijheid. Maar de overheid moet nu kijken naar middelen van zachte dwang, schrijft Trouw in een hoofdredactioneel commentaar.