Conflict met Iran loopt verder op
Den Haag
Met de uitzettingen reageert Iran op de eerdere beslissing van Nederland om twee Iraanse diplomaten uit te zetten. Dat gebeurde in juni 2018, toen uit informatie van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) bleek dat de Iraanse overheid verantwoordelijk was voor twee liquidaties van Iraniërs in Nederland.
In een brief aan de Tweede Kamer schrijft minister Blok dat Iran op 20 februari aankondigde dat twee medewerkers van de Nederlandse ambassade tot ‘persona non grata’ verklaard zouden worden, en het land zouden moeten verlaten. ‘De Iraanse ambassadeur is daarop onmiddellijk ontboden’, aldus Blok. ‘Hem is duidelijk gemaakt dat het uitzetten van twee Nederlandse medewerkers onacceptabel is.’ Het Iraanse regime trok zich hier weinig van aan, en liet de uitzetting zondag doorgaan.
Volgens Blok worden de twee diplomaten ‘goed opgevangen’. ‘De twee medewerkers zijn maandag teruggekeerd naar Nederland. Voor henzelf, hun gezin en het team dat ze achterlaten is zo’n plotseling vertrek ingrijpend.’
geheime moordoperaties
Aanleiding voor het conflict zijn twee moorden, die in 2015 en 2017 werden gepleegd in Almere en Den Haag, en waarbij beide slachtoffers uit Iran kwamen. Het slachtoffer in Almere was Ali Motamed, die in 1981 een aanslag pleegde in Teheran. Daarbij kwamen ruim zeventig leden van de Republikeinse Partij om het leven. Motamed kreeg daarvoor de doodstraf in Iran.
In Den Haag werd Ahmad Mola Nissi doodgeschoten. Hij was een van de oprichters van ASMLA, een verzetsbeweging die zich inzet voor de Arabische minderheid in de Iraanse provincie Khoezestan. In Iran wordt ASMLA gezien als een terreurbeweging.
Vlak na de moorden ontstonden er al geruchten over de betrokkenheid van het Iraanse regime. Zo waarschuwde Mike Pompeo, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, al dat Iran ‘geheime moordoperaties uitvoert in het hart van Europa’. Het kabinet en de AIVD wilden dit echter niet bevestigen.
In januari van dit jaar kwam die bevestiging er wel. Toen kondigde de Europese Unie aan dat twee hoge Iraanse functionarissen op de zwarte lijst gezet werden, waardoor ze niet meer naar de EU mogen reizen. Ook werden de tegoeden van de Iraanse militaire inlichtingendienst bevroren.
aanslagen
De sancties werden ingesteld wegens de betrokkenheid van Iran bij de moorden in Nederland, maar ook vanwege betrokkenheid bij het voorbereiden van aanslagen in Frankrijk en Denemarken. In beide landen werden Iraniërs opgepakt. Zij wilden een bom laten afgaan in Parijs, tijdens een demonstratie van een Iraanse organisatie in ballingschap. In Denemarken zou een aanslag worden gepleegd op drie activisten van de verzetsbeweging ASMLA. <
