Hoe een zwarte activist de leider werd van een Amerikaanse neonazi-groepering

_{Wilt u dit verhaal liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.}

‘Ik ben ze te slim af geweest’, zegt Stern (54) in een interview met The Washington Post.

Het eerste wat hij als leider van de NSM deed, was tegenover een rechter verklaren dat de groepering schuldig is aan het extreem-rechtse geweld in Charlottesville in 2017, waarbij drie doden zijn gevallen. Zijn volgende stap is dat hij geschiedenislessen over de Holocaust op de website van de NSM wil plaatsen.

Het begon allemaal in de gevangenis, waar Stern vastzat voor fraude en een cel deelde met Edgar Ray Killen. Dat lid van de Ku Klux Klan was betrokken bij de geruchtmakende moord op drie burgerrechtenactivisten in Mississippi in 1964. Ze raakten bevriend, en Killen gaf Stern zelfs een volmacht over zijn nalatenschap. Deze gebruikte Stern in 2016 om de beruchte Klan-afdeling die Killen ooit leidde, te ontbinden.

Gematigder denkbeelden

Zijn relatie met Killen betekende ook dat Stern binnen kon komen bij soortgelijke groeperingen, en zo kwam hij in contact met Jeff Schoep, de man al 24 jaar aan het hoofd stond van de neonazistische NSM. De twee ontmoetten elkaar regelmatig, en Stern vertelt The Washington Post dat hij Schoep aanvankelijk probeerde te overtuigen van andere, gematigder denkbeelden – iets wat hem niet lukte.

Begin dit jaar vroeg Schoep aan Stern om juridisch advies vanwege een rechtszaak die door een demonstrant in Charlottesville tegen de NSM en andere extreemrechtse groeperingen was aangespannen. Hij zat daar vreselijk mee in zijn maag, alleen al vanwege de mogelijke kosten, maar was ook gefrustreerd over problemen binnen zijn organisatie. Bovendien voelde de NSM-leider zich volgens Stern steeds minder gewaardeerd door zijn volgelingen. ‘Ik zag scheurtjes in zijn harnas ontstaan. Hij zocht naar een uitweg.’

Die bood Stern hem. De activist stelde Schoep voor de leiding van de NSM aan hem over te dragen. Met een zwarte leider zou de organisatie sterker kunnen staan tijdens de rechtszaak over Charlottesville.

Schoep ontkent tegenover The Washington Post dat het zo is gegaan. Hij zegt de zaak alleen maar aan Stern te hebben overgedragen omdat de activist hem ervan overtuigd had, dat de hele rechtszaak niet zou doorgaan als er een nieuwe leider was. ‘Dat was gelogen, en met deze actie brengt hij mij in gevaar.’

Schoep, die zijn volgelingen van tevoren niet heeft geïnformeerd, vecht de machtswissel nu aan. Afgelopen week besloten rechters bovendien dat Stern de groepering niet mag vertegenwoordigen in de rechtszaak over Charlottesville. Toch leverde deze donderdag bij de rechtbank een pleidooi tegen de NSM in, en zoekt hij nog naar andere manieren om zijn plannen door te zetten.

‘Het moeilijkste en gevaarlijkste gedeelte heb ik gehad’, zegt de activist. ‘Als een zwarte man heb ik een neonazi-groepering overgenomen door hen slimmer af te zijn. Je kunt over mij zeggen wat je wilt, maar het is de tweede keer dat me dat is gelukt.’