Europese partners zijn klaar met Hongaarse premier Viktor Orbán
Na een nieuwe anti-EU-actie stellen christen-democratische zusterpartijen het lidmaatschap Fidesz ter discussie.
Al heel lang kampt de Europese Volkspartij (EVP) met een zeurende kiespijn: Fidesz, de Hongaarse partij van premier Viktor Orbán. Nu is de afspraak met de tandarts dan toch gemaakt. Binnen de machtige centrum-rechtse partijkoepel zijn de eerste formele stappen gezet om Fidesz weg te sturen. Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat de EVP nog voor de Europese verkiezingen van eind mei de kies durft te laten trekken.
Orbán heeft de EVP met zijn uitlatingen en zijn affiche-actie zwaar beschadigd
Orbán tart de EU-instituties, en daarmee het leeuwendeel van zijn EVP-broeders en -zusters, al jarenlang met zijn antimigratiebeleid en de afbouw van rechtsstatelijke principes. De jongste campagne richt zich via affiches op EU-commissievoorzitter (en EVP-kopstuk) Jean-Claude Juncker. Die wordt geassocieerd met vermeende snode plannen van ‘Brussel’ om Europa, Hongarije incluis, te overspoelen met (moslim)migranten annex aanslagplegers.
De afgelopen dagen hebben zeven aangesloten partijen uit vijf landen, waaronder het CDA, de EVP-top gevraagd om het Fidesz-lidmaatschap ter discussie te stellen. Met dat aantal is voldaan aan de interne reglementen om zoiets in gang te zetten, een stap die lange tijd onhaalbaar leek.
“Alle opties liggen op tafel”, zei EVP-topkandidaat voor de Europese verkiezingen, de Duitser Manfred Weber (CSU), gisteren tegen Der Spiegel. “Orbán heeft de EVP met zijn uitlatingen en zijn affiche-actie zwaar beschadigd.” Het is voor het eerst dat Weber zo expliciet spreekt over mogelijke uitsluiting van Fidesz. Hij was altijd voorstander van het gaande houden van de interne dialoog met de Hongaren.
Het CDA ondersteunt de oproep van een aanzienlijk aantal EVP-partijen om binnen de partij een discussie te starten over de positie van Fidesz
CDA
De aanzet werd donderdag gegeven door twee Belgische en een Luxemburgse partij, met brieven aan EVP-voorzitter Joseph Daul. Die actie kreeg steun van het CDA, gevolgd door zusterpartijen uit Portugal, Finland en Zweden. Daarmee was het benodigde aantal bereikt.
Het CDA formuleert het wel behoedzaam. Een directe oproep tot uitzetting van Fidesz is het persbericht niet. “Het CDA ondersteunt de oproep van een aanzienlijk aantal EVP-partijen om binnen de partij een discussie te starten over de positie van Fidesz”, staat er.
De zeven brieven zijn belangrijk, maar niet doorslaggevend. De bal ligt nu bij de EVP-leiding, die de kwestie op de agenda zal zetten van de Politieke Assemblee op 20 maart. Vervolgens is op 8 en 9 april de laatste vergadering voor de Europese verkiezingen. Op een van die gelegenheden zou het tot een stemming kunnen komen. Maar in Brussel rekenen weinigen erop dat de EVP in zo’n relatieve sneltreinvaart zo’n zwaarwegende beslissing neemt.
De partijtop zit vooral in haar maag met de timing, een krappe drie maanden voor de verkiezingen. De hamvraag is of de EVP, nog steeds de grootste politieke familie in het Europees Parlement, wel of geen baat zal hebben van een schorsing van de Hongaren.
Als Fidesz mag blijven, zullen EVP’ers in verkiezingsdebatten een schietschijf voor andere partijen kunnen worden. Wordt de partij de deur gewezen door het Brusselse establishment, dan kan dat koren op de molen zijn van anti-EU- en antimigratiepartijen in heel Europa. De verkiezingsscore van Fidesz zal er vermoedelijk niet onder lijden, integendeel.
Zetelverlies
En, niet onbelangrijk: als Fidesz geen EVP-partij meer is, scheelt dat die politieke familie gewoon zetels in Straatsburg. Momenteel heeft Fidesz er twaalf. Hoewel de EVP naar verwachting ook in het nieuwgekozen parlement de grootste blijft, voorspellen de laatste peilingen een verlies van 217 naar 181 zetels (Fidesz meegerekend).
Het lot van Orbáns partij binnen de EVP lijkt in handen te liggen van drie personen. De eerste twee zijn spitskandidaat Weber en voorzitter Daul, die in november nog zei dat elke partij nou eenmaal zijn ‘enfant terrible’ heeft. De derde sleutelfiguur is Annegret Kramp-Karrenbauer, de nieuwe partijleider van de Duitse CDU. Besluiten zij om de kiespijn over de verkiezingen heen te tillen, of komt er toch een snellere ingreep?
Lees ook:
Brussel verweert zich tegen Hongaarse campagne
De Hongaarse regering-Orbán waarschuwt burgers voor nieuwe migratieplannen van de EU. Brussel bijt van zich af: de Hongaren ‘verdraaien de waarheid’.
Voormalige vriend Molnár: ‘Viktor Orbán een dictator noemen, gaat me nog steeds te ver’
Hij is medeoprichter van de Hongaarse Fidesz, maar zag al snel dat macht boven de morele waarden gaat in de regeringspartij. Nu bestrijdt Péter Molnár zijn voormalige vriend, premier Viktor Orbán, met poëzie.https://www.trouw.nl/democratie/voormalige-vriend-molnar-viktor-orban-een-dictator-noemen-gaat-me-nog-steeds-te-ver-~a026fe51/