CDA geeft Orbán laatste waarschuwing

Is de Hongaarse premier Viktor Orbán nu toch te ver gegaan?

GroenLinks-Europarlementariër Sargentini bepleitte een strafprocedure tegen Hongarije vanwege uitholling van de democratie. Lees daarover: Komt Orbán er weer mee weg?

Dat hij de persvrijheid beperkte en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht niet respecteerde, was voor de andere partijen in de Europese Volkspartij (EVP) – zoals het CDA – de afgelopen jaren geen reden om hem uit de gezamenlijke fractie in het Europees Parlement te zetten.

Nu lijkt alles anders. Orbán voert een felle antimigratiecampagne met als mikpunt de Europese Commissie en voorzitter Jean-Claude Juncker, ook lid van de EVP. In Hongarije staat Juncker op billboards samen met de Amerikaanse filantroop George Soros. Ze zouden de Hongaarse veiligheid in gevaar brengen door vluchtelingen naar het land te sturen. Hongaren kregen er ook een brief over van Orbán.

CDA-leider Sybrand Buma, de hele vrijdag op verkiezingscampagne in Flevoland en Friesland, vindt dat Orbán „een grens over is gegaan”. Zijn partij vraagt EVP-voorzitter Joseph Daul nu om de positie van Fidesz, de partij van Orbán, in de EVP formeel aan de orde te stellen.

Zes andere christen-democratische partijen hebben net zo’n verzoek ingediend of vragen om de uitzetting van Fidesz. Daardoor zijn er nu genoeg aanvragen voor een officieel overleg over beëindiging van het EVP-lidmaatschap van Fidesz of een schorsing. Dat zal nog vóór de Europese verkiezingen zijn – mogelijk al op 20 maart.

In Museum Schokland, na een lunch met lokale CDA’ers, zegt Sybrand Buma dat hij in de EVP steeds heeft geprobeerd om „oost en west” bij elkaar te houden. „Ook omdat er landen zijn die naar Hongarije kijken als ‘een van ons’. En elke Europese partij heeft merkwaardige leden. De liberalen en socialisten ook.”

Nu moet de partij van Orbán eruit worden gezet?

„Als CDA vinden we dat de discussie daarover nu formeel moet beginnen. Houden ze zich aan onze gezamenlijke regels of niet? In de EVP is er nu een vrij brede beweging die dat ook zegt. We praten al langer informeel met Fidesz, maar dat helpt niet. Daarom doen we het nu anders.”

Lees ook over Viktor Orbán: een vechter die nooit zal stoppen

Zeven christen-democratische partijen zeggen tegen Orbán: terug in het hok of je gaat eruit?

„We hebben een aantal regels, geschreven en ongeschreven, die bepalen hoe we met elkaar omgaan in de partij. Het gaat er ons ook om hoe je mensen van andere partijen behandelt die in jouw land komen om campagne te voeren (eurocommissaris Frans Timmermans werd vorige week geïntimideerd toen hij op bezoek was in Hongarije, red.). Daar is al eerder over gesproken met Fidesz en er is duidelijk aangegeven wat de grenzen zijn. En dan is nu de campagne over migratie, met heel veel onzin erin, reden om te zeggen: die aanpak werkt niet. Fidesz zal zelf moeten zeggen: we doen het volgens de regels van de EVP of we doen het niet.”

Als ze dat niet doen, liggen ze eruit?

„Dan zitten zij niet meer in de EVP. Dat is de consequentie.”

Ze moeten dus zeggen: we stoppen met dit soort campagnes?

„Daar komt het op neer, ja. Ik weet dat landen verschillende culturen hebben, wij liggen met het Nederlandse drugsbeleid ook voortdurend onder vuur. Maar er zijn grenzen. Eerder kon ik ook wel tegen Fidesz zeggen dat ik ergens ongelukkig mee was, maar dat had geen consequenties.”

Het is pas met die antimigratiecampagne dat Orbán de grens overging, wat u betreft?

„Het is een optelsom van dingen, een lange lijst. We hebben al heel vaak met elkaar gepraat en dan zeg je: de volgende keer pikken we het niet meer. Dan heb je een keuze: dit is de norm en daar houd je je aan. Of misschien voel je je ergens anders meer thuis en dan ga je naar een andere club.”