Ministers planden ingreep bij KLM sinds 2017 in diepste geheim
videoEen select groepje van vier ministers heeft de aankoop van aandelen Air France-KLM ruim anderhalf jaar in het diepste geheim voorbereid. Mark Rutte, Wopke Hoekstra, Cora van Nieuwenhuizen en Eric Wiebes waren vanaf het begin op de hoogte van de plannen.
Laurens Kok en Sander van MersbergenLaatste update:28-02-19, 09:04
Pas twee weken geleden werd de ministerraad om goedkeuring voor de aankoop gevraagd. De Kamer had geen invloed op het plan. Dat blijkt uit een reconstructie van deze krant. Het overleg was zo geheim, dat bewindslieden hun telefoons moesten inleveren.
Directe aanleiding voor het overleg was het feit dat Amerikaanse en Chinese luchtvaartreuzen in augustus 2017 plots een groot belang in Air France KLM verwierven, zonder dat Nederland daarover was geïnformeerd. Ze kregen pardoes ook twee zetels in de raad van commissarissen van Air France-KLM, waardoor de Nederlandse invloed verder verwaterde. ‘Dat was een wake-up call’, zegt Wopke Hoekstra.
Er moet zoals in het begin van de fusie weer een sfeer van vertrouwen ontstaan
Hans Smits, President-commissaris van KLM
In opdracht van Hoekstra kocht ABN Amro sinds vorige week aandelen Air France-KLM. Dinsdag was 12,68 procent van de aandelen binnen. Gisteren werd het einddoel van 14 procent al bereikt. In totaal kost de aankoop de staat 744 miljoen euro, een bedrag dat ten laste komt van de staatsschuld.
De Fransen toonden zich gisteren onaangenaam verrast door de stap van het kabinet. Een woordvoerder van de regering noemde de aankoop ‘niet vriendschappelijk’ en ‘enigszins geniepig'. De Franse president Emmanuel Macron wil snel duidelijkheid hebben van de Nederlandse regering over haar strategie met betrekking tot Air France-KLM. Hoekstra heeft inmiddels afgesproken vrijdag uitleg te geven in Parijs.
Sfeer van vertrouwen
Nederland zal goed zijn best moeten doen om de verhouding met de Fransen weer enigszins te herstellen. Bronnen bij KLM stellen dat de crisis van de afgelopen weken de ergste was in de vijftien jaar dat Air France en KLM nu samen zijn. Hans Smits, president-commissaris van KLM, stelt dat relaties ernstig zijn verstoord. ,,Er moet zoals in het begin van de fusie weer een sfeer van vertrouwen ontstaan tussen de hoofdrolspelers. Een positieve benadering, op basis van vertrouwen en gelijkwaardigheid.’’
Aandeelhouders toonden zich gisteren niet bijster enthousiast over de Nederlandse inmenging. Het aandeel KLM ging met 12 procent onderuit. Daardoor verloor het Nederlandse aandelenpakket op de eerste dag meteen 80 miljoen euro aan waarde.
