Woningcorporaties doen proef met huisinspectie door drones

De proef is onderdeel van het innovatieplatform De Corporatiewoning van de Toekomst en krijgt steun uit het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling. De corporaties KleurrijkWonen, Haag Wonen, Woonlinie, Mitros, Poort6, Talis, Trivire, Staedion en de Alliantie doen mee. Initiatiefnemer is Octo en de vluchten worden uitgevoerd door drone-operator Aeroscan. Eind 2018 kregen ze toestemming van de Inspectie Leefomgeving en Transport en het Ministerie van Defensie om te vliegen binnen de bebouwde kom. Sindsdien zijn er acht vluchten uitgevoerd. De eerste fase van de proef is daarmee bijna afgerond.

Vanuit de lucht maakt de camera op het apparaat foto's van het dak, het metselwerk en de kozijnen. Alle scheurtjes, afbladderende verf en doorhangende balkons zijn zichtbaar. Belangrijke informatie, zeker nu zoveel huizen in Nederland verzakken door de droogte. 

De voordelen zijn groot: inspecteurs hoeven niet meer daken en balkons op. Een drone doet het werk sneller, nauwkeuriger en goedkoper. De bedoeling is dat de vluchten op den duur computergestuurd zijn en zelfs foto’s kunnen omzetten in informatie. Dan geeft de drone direct door wat de exacte staat van het huis of een flat is.  

Maar wat nou als de camera ook (per ongeluk) zaken op beeld vastlegt die binnenshuis gebeuren? ,,De bedoeling is dat we dat onmogelijk maken", zegt Huibers. ,,Op termijn moet onze techniek ramen herkennen en automatisch wazig maken, zodat we niet naar binnen kunnen kijken. We maken voor dit project gebruik van kunstmatige intelligentie. De inzet van drones is maar een onderdeel van de inspectie. We willen ook satellietbeelden en beelden van Google Streetview gebruiken. We hebben 5.000 foto's nodig om de computer te laten leren hoe hij ramen en gezichten kan herkennen en vervolgens kan blurren. Privacy is een gevoelig punt en daar zijn we erg scherp op. Het heeft daarom een jaar geduurd voordat we aan de slag konden met de drones.”

Bij de proef die nu is gedaan, hebben huurders van tevoren toestemming moeten geven. ,,Het blijft ons uitgangspunt dat we huurders van tevoren informeren”, zegt woordvoerder Jolanda Zondag van woningcorporatie Talis. ,,Bewoners hoeven ook niet bang te zijn dat de drone ineens voor hun slaapkamerraam hangt, want de foto's worden op gepaste afstand gemaakt.” Bij de acht vluchten zijn twee klachten geweest, maar die waren niet van bewoners. ,,Een omstander maakte een opmerking dat hij het geluid van de drone vervelend vond”, zegt Dirk Huibers. 

Privacywaakhond Autoriteit Persoonsgegevens kan zich voorstellen dat er vragen gaan leven onder huurders. ,,Het lijkt me verstandig dat woningcorporaties hun huurders waarschuwen voordat ze gaan filmen", aldus woordvoerder Martijn Pols. ,,Het maken van beelden is echt iets anders dan een inspecteur die langskomt en zich kan legitimeren. Belangrijk is dat corporaties duidelijk communiceren wat ze met het beeldmateriaal gaan doen en dat ze niet zonder toestemming persoonlijke gegevens verwerken.” Dat laatste gebeurt inderdaad niet, zegt Huibers. ,,Wij zien de woningen als objecten en die objecten worden genummerd, oftewel geanonimiseerd. Alleen de woningcorporaties zelf hebben de sleutel naar de adresgegevens van deze objecten.” 

Niet alleen op het gebied van privacy zijn er nog wat hordes te nemen. ,,We overleggen met wetgevende instanties over wat er allemaal nodig is om dit breed toe te passen", zegt Huibers. ,,We moeten tijdens een inspectie goed vastleggen wat er gebeurt. Bijvoorbeeld als er een bijzonder vogeltje wegvliegt. Maar we zijn vooral heel positief over de resultaten. De drones maken foto's van wel 30 MB en ze bleven goed hangen met windkracht 5. We maken technisch gezien hele grote stappen, groter dan we hadden durven denken.”

Wat nou als de drones succesvol zijn en mensenwerk overnemen? Zijn er dan nog wel inspecteurs nodig? Woningcorporatie Talis durft daar nog geen uitspraak over te doen. ,,De beelden moeten nog steeds worden geïnterpreteerd", aldus Jolanda Zondag. ,,We zien het nu vooral als aanvulling op de inspecties die we al doen. Het is de bedoeling dat we efficiënter gaan werken, maar wat dat betekent voor onze medewerkers kan ik nu echt nog niet zeggen.”