Kabinet bekijkt toch terugkeer jihadisten, om te voorkomen dat ze vrijuit gaan

Momenteel verblijven zo’n veertig Nederlandse Syriëgangers in detentiekampen of gevangenissen in Noord-Syrië en Irak. Een aantal vrouwen die met hun kinderen al ruim een jaar vastzitten in zo’n detentiekamp is een procedure begonnen om Nederland te dwingen mee te werken aan hun terugkeer. De rechtbank Rotterdam oordeelde onlangs dat de minister zich moet inspannen om de vrouwen te arresteren om ze zo in Nederland voor de rechter te brengen.

Het kabinet vreest dat als het niets doet, de rechtbank zal zeggen dat ‘niet al het mogelijke’ is gedaan om de verdachten hierheen te halen, en vervolgens besluit om strafzaken tegen IS-vrouwen te beëindigen. ,,In dat geval kan het OM deze personen niet meer vervolgen voor de feiten waarvan zij worden verdacht’’, schrijven de ministers.

Het kabinet zit simpelweg klem, geeft het toe. Bij herhaling zei het niets te willen doen om de vrouwen hierheen te halen. Sterker: premier Rutte zei eerder dat Nederlanders die als jihadist naar Syrië of Irak uitreizen daar beter kunnen sneuvelen dan terugkomen naar Nederland.

Maar ‘gesteld voor de keuze’ tussen terugkeer naar Nederland en berechting of ‘een situatie waarin de verdachten (uiteindelijk) vrijuit gaan’, kiest het kabinet voor ‘onderzoek naar de mogelijkheid’ om te helpen bij terugkeer vanuit Koerdische vluchtelingenkampen.

De rechtbank stelde dat Nederland moet proberen ervoor te zorgen dat de Syrische Koerden, die de baas zijn in de detentiekampen, de vrouwen naar de grens met Irak brengen. Daar kunnen de Irakese Koerden de vrouwen overnemen en hen naar het Nederlandse consulaat in Erbil brengen. Van daaruit kunnen ze dan naar Nederland, waar ze op Schiphol zullen worden aangehouden. De kinderen worden dan ondergebracht bij familie of een pleeggezin, de vrouwen gaan naar de gevangenis.

D66-Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma denkt dat het besluit van het kabinet verstandig is. ,,Dit zijn enorm ingewikkelde vraagstukken. Ik denk dat het voor de rechter brengen van deze mensen het beste is voor onze veiligheid.’’

De brief gaat vooralsnog over een beperkte groep Nederlandse vrouwen. De situatie rond minimaal drie Nederlandse mannen die vastzitten in gevangenissen in de regio, is nog niet duidelijk. Zij behoren tot de 800 strijders van wie de Amerikaanse president Trump dreigde ‘ze vrij te laten als Europa ze niet terugneemt'. Tegen sommigen van hen is in Nederland al een rechtszaak gevoerd, zeker een van hen  is bij verstek tot zes jaar cel veroordeeld. Hij kan die straf dus niet meer ontlopen.

Kijk hier waarom Europa terughoudend is over het terughalen IS’ers: