Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat). © ROBIN UTRECHT

Planbureau slaat terug na blunder energierekening: verkeerde cijfers geen probleem

Dat er bij de doorrekening van de klimaatplannen is uitgegaan van achterhaalde cijfers, is geen probleem. Dat stelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een verklaring op de website. Volgens de rekenmeesters maken de foute gegevens op de lange termijn tot 2030 nauwelijks verschil. Er wordt dan ook vastgehouden aan de oude energiecijfers voor de ramingen, zodat er geen 'verwarring en onrust’ ontstaat.

Maarten van Ast 20-02-19, 17:30 Laatste update: 20-02-19, 19:37

Poll

Heb jij het idee dat je er op vooruit gaat dit jaar?

Ja (5%)
Nee (91%)
Weet ik niet (4%)

Nederlanders betalen dit jaar fors meer voor gas en licht dan het kabinet claimde, bleek dit weekend uit berekening van het CBS. Een gemiddeld huishouden is bijna 2100 euro kwijt: 334 euro meer dan vorig jaar. Het kabinet deed de stijging eerst af als onzin, maar gaf daarna aan deze krant toe dat er achterhaalde cijfers zijn gebruikt bij het voorspellen van de energieverhoging, waardoor die lager uitkwam.

Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) moest direct in de Kamer tekst en uitleg geven over de blunder. De Kamer heeft ook flinke twijfels over de vraag of het Planbureau wel in staat is om het Klimaatakkoord goed door te rekenen.

Het Planbureau doet daarom in een verklaring uitgebreid uit de doeken wat de verschillende overwegingen waren bij het gebruik van de oude cijfers. Zo was het in 2018 ‘onmogelijk en weinig zinvol’ om aan nieuwe cijfers te werken terwijl het Klimaatakkoord nog in de maak was. ‘Ten Tweede was de beschikbare capaciteit geheel nodig om de analyses ten behoeve van het Klimaatakkoord te maken’, is te lezen. Alle betrokken partijen, inclusief de ministeries, stemden daarmee in, benadrukt het PBL.

Verwarring

Komen met ‘weer nieuwe cijfers’ kan leiden tot onrust, vooral bij analyses voor de langere termijn
Verklaring PBL

Daarnaast is er bewust gekozen voor cijfers uit de Nationale Energieverkenning 2017 (NEV) omdat de onderhandelingen over het Klimaatakkoord daar ook op gebaseerd waren. Als er bij de doorrekening van de plannen plots gebruik zou worden gemaakt van recentere cijfers, zou dat ‘verwarring teweegbrengen’ en ‘het proces verstoren’, meent het PBL. ‘Komen met ‘weer nieuwe cijfers’ kan leiden tot onrust, vooral bij analyses voor de langere termijn.’

Bovendien, zo verdedigt de rekenmeester de keuze, maakt het voor de lange termijn niet uit als er ‘fluctuaties in de energieprijzen’ zijn. Omdat de plannen in het Klimaatakkoord tot 2030 lopen, zijn actuele cijfers ‘minder noodzakelijk’. Toch neemt het PBL in de komende doorrekening volgende maand ook varianten mee waarin de meest actuele energie- en CO2-prijzen zijn meegenomen.

Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft het PBL gisteren alsnog opdracht gegeven om de Energieverkenning bij te werken. Het Centraal Planbureau (CPB) bekijkt op dit moment of de koopkrachtplaatjes die het kabinet met Prinsjesdag bekendmaakte bijgesteld moeten worden vanwege de enorme stijging van de energieprijzen.

Verbetering

Een deel van de kritiek richt zich op de gebruikte modellen van het PBL, waardoor de ramingen verkeerd zouden uitkomen. Het Planbureau hamert er echter op dat modellen noodzakelijk zijn om de gevolgen van nieuw beleid in kaart te brengen. Wel zouden alle modellen transparant moeten zijn voor iedereen, geeft het PBL toe. Dat is nu niet het geval, omdat sommige modellen eigendom zijn van private partijen. Dat zou verbeterd kunnen worden, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een eigen alternatief.

Minister Wiebes gaf maandag ook een verklaring voor het hoger uitvallen van de energiekosten ten opzichte van de raming van het Planbureau voor de Leefomgeving. Bekijk hieronder de beelden: