Hoe Geert van elk oud idee iets nieuws maakt

Stel: een Kamerlid eist om de paar jaar dat het land een provincie afstoot. Drenthe eruit, Flevoland, Zeeland. Telkens is het volledig kansloos. Maar het Kamerlid geeft niet op, hij zegt: ik eis nu het vertrek van Gelderland. ‘Alle Gelderlanders oprotten.’ Niet veel mensen zullen dan nog denken: hé, nieuws.

Toch haalde Wilders dit weekeinde het NOS Journaal met een initiatiefwet om Denk te weren uit alle volksvertegenwoordigingen. Mensen met een dubbele nationaliteit wordt het passieve en actieve kiesrecht ontnomen, en zo maken we een einde aan Denk, claimde de PVV-voorman.

Dit laatste staat te bezien: Denk stelt niet als voorwaarde dat zijn volksvertegenwoordigers een dubbel paspoort hebben. Maar wat belangrijker is: al in 2007 maakte Wilders een nummer van het dubbele paspoort door - vergeefs - het vertrek van de staatssecretarissen Aboutaleb en Albayrak te eisen.

Hij bleef erop terugkomen, in 2017 nog met Ollongren. En nu wordt het kansloze ideetje – twaalf jaar na zijn introductie – verpakt als initiatiefwet. Nieuws?

Een incident is het niet. Al in 2005 opperde hij preventieve detentie van terreurverdachten. In 2013 vroeg hij het voor Syriëgangers. In het verkiezingsprogramma van 2017 wilde hij alle „radicale moslims preventief opsluiten”.

En najaar 2017 – veertien jaar na introductie van dit ideetje – kwam hij met een initiatiefwet inzake ‘administratieve detentie’. Nu is het politiek kwetsbare van zo’n initiatief: je moet advies vragen van de Raad van State, en dat wordt openbaar als je de behandeling voortzet. De Raad zit vol ervaren juristen die in een oogwenk zien wat serieus is – en wat kletskoek. Dit plan, oordeelde de Raad najaar 2017, gaat „de grenzen van wat in een rechtsstaat aanvaardbaar is ver te buiten”. Het debat hierover wordt verwacht in april, maar de uitkomst staat vast: kansloos. Nieuws?

En een half jaar terug, bij de algemene beschouwingen, had je wéér zoiets: Wilders’ initiatief om „islamitische uitingen te verbieden”. Opnieuw herverpakte ideetjes (verbod op moskeeën, de koran, islamitische scholen etc.) van vaak jaren oud. De PVV-voorman kende de wet „veel urgentie”    toe, maar vreemd genoeg bleven vervolgstappen uit, al heb ik een idee waarom: dan openbaart hij het nog vertrouwelijke advies van de Raad van State, waarin staat dat de wet „onverenigbaar is met wezenlijke uitgangspunten van de democratische rechtsstaat”. Nieuws?

En zo weet de tweede partij van het land haar kansloze ideetjes al ruim tien jaar te recyclen, en blijkbaar valt het nog steeds amper op. Dat is misschien wel het echte nieuws.

Tom-Jan Meeus (t.meeus@nrc.nl; @tomjanmeeus) schrijft op deze plek een wisselcolumn met Lotfi El Hamidi.