Klimaatdrammers? De drammers bevinden zich ironisch genoeg aan de andere zijde van de discussie
Klimaatdrammers. Klaas Dijkhoff muntte het als eerste in De Telegraaf, al zou het kunnen dat-ie een subtiel voorzetje kreeg van de interviewers. Hij zette er nog wat politieke spanning op door het etiket op coalitievriend Jetten te plakken en hup, sinds dat moment heeft de term vleugels gekregen. Hij valt nu in ieder klimaatdebat te horen. CDA-provincielijsttrekkers allitereerden vrolijk verder met de oproep te stoppen met ‘dromen en drammen’ en Van der Staaij probeerde het woord zelfs over de grens van het klimaatdebat mee te smokkelen naar een eigen thema: vaccinatiedrammers. Dan weet je dat er een nieuw stigma geboren is, dat men de komende tijd amechtig op elkaar zal proberen te plakken, dan wel zal trachten te ontwijken. In de reeks baantjes jagen, graaien, draaien. Drammen.
Het succes van zo’n politieke plaagsticker wordt niet alleen bepaald door de taalkundige eigenschappen – beeldend en bekt lekker – maar vooral door de kleefkracht ervan. Draaien, graaien of drammen, het beklijft slechts wanneer het verwijt ook een kern van waarheid bevat.
En bij de milieubeschermers van weleer is dat ontegenzeggelijk het geval. Wie al decennia bikkelt tegen de duurzame bierkaai, krijgt vanzelf iets verongelijkts over zich. Logisch. Duurzaamheid stond de afgelopen decennia toch zo ongeveer synoniem aan uitstel, teleurstelling en tegenslag. De gedroomde oplossingen waren steevast trager, kleiner en duurder dan gehoopt. Milieuvriendelijke verf dekte niet echt, biologische lijm plakte niet goed. Dat werk. Op een gegeven moment sta je dan vanzelf stampvoetend te briesen: ja, maar het moet gewoon toch! Dat noemen de meeste mensen drammen.
Maar sinds enige tijd dient zich een prachtige wending aan. Er is een stormachtige rugwind opgestoken. De ontwikkelingen in duurzame technologie buitelen met adembenemende snelheid over elkaar heen.
Kijk naar zonne-energie. De eeuwige belofte die nooit leek te worden ingelost. Sneue energiebron voor rekenmachientjes en caravans. Totdat China zich met de opschaling ging bezighouden. In twaalf jaar is de productie van zonnepanelen verveertigvoudigd! Met bijbehorende kostendaling. Nota bene Canada, toch bepaald geen zonnig land, bouwt nu zonnecentrales die goedkoper stroom gaan produceren dan onze kolencentrales dat kunnen. Dat was nog maar enkele jaren geleden onvoorstelbaar.
Of neem offshore-windenergie. Kort geleden nog vergde de exploitatie van een windpark meer dan 4 miljard euro aan subsidie en schmierde Mark Rutte dat windmolens op subsidie draaien in plaats van op wind. En nu? Windmolenparken rijgen zich subsidievrij aaneen en de premier vertelt dolenthousiast aan iedere verbaasde wereldleider die hij ontmoet hoe gááf die offshore-windreuzen zijn. Glimlachend kijken we het aan.
Want dat kan de nieuwe houding van de milieustrijders zijn. Ontspan. Glimlach.
Glimlach, als Trump het Klimaatakkoord verscheurt en de wedergeboorte van de kolenindustrie aankondigt. Ook al was je in eerste instantie geneigd de traditionele noodklok te luiden. Vijf voor twaalf en zo. Maar kijk eens aan. In de twee jaren van Trump gingen er meer kolencentrales dicht dan ooit eerder in Amerika. De wetten van de vooruitgang zijn sterker dan die van de Amerikaanse president.
Ontspan, ook wanneer je rechtse oom fulmineert dat-ie zich natuurlijk niet door die milieugekkies in zo’n elektrisch koekblik laat jagen. Dat-ie volgende keer gewoon weer zo’n lekkere diesel koopt. Omdat je weet dat hij over een paar jaar in de showroom naast die dieselauto een comfortabelere, luxere en goedkopere elektrische middenklasser ziet staan.
Het klimaatprobleem lost zichzelf niet op en er zullen nog veel inspanningen en moeilijke besluiten nodig zijn. Maar eindelijk breekt de zon door. Niet langer in weer en wind met verbeten blik stoempen op de pedalen. De drammers van weleer kunnen zich oprichten en om zich heen kijken.
Ironisch is het dan om te zien dat de verkramping juist nu post lijkt te vatten aan de andere zijde van de discussie. Daar stampvoet men zich inmiddels door de kolommen van De Telegraaf, Elsevier en de zaterdageditie van deze krant: luister toch niet naar het optimisme! Het wordt allemaal wél veel te duur! Een warmtepomp is écht een onding! En die domme scholieren wisten heus niet waarvoor ze daar stonden! Voor die stampvoeters een welgemeend advies van deze oud-milieuactivist: niet doen, drammen werkt heel slecht.
Diederik Samsom is natuurkundige en oud-politicus.