Minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel) zei dinsdag in het Vragenuur dat Nederland blijft inzetten op de berechting van IS'ers voor de Iraakse rechter.
"Nederland blijft een eigen politieke afweging maken", aldus de minister. Trump riep de Europese bondgenoten afgelopen zaterdag op om achthonderd IS-strijders van Europese afkomst terug te nemen en te berechten. Deze Europese IS'ers zijn gedurende de strijd in Irak en Syrië gevangengenomen en worden momenteel vastgehouden met de hulp van de Koerdische strijdkrachten die leunen op de hulp van het Amerikaanse leger.
Omdat Trump vorig jaar aankondigde de Amerikaanse strijdkrachten terug te trekken uit Syrië, wordt er rekening mee gehouden dat de Koerden de gevangenname van de IS'ers niet langer overeind kunnen houden.
Dat zou betekenen dat de strijders worden vrijgelaten, een scenario waar geen enkel Europees land op zit te wachten. De vrees bestaat dat de IS'ers hun weg terug zullen vinden naar Europa en uit het zicht van de veiligheidsdiensten blijven. Naar schatting zijn 310 Nederlanders afgereisd naar Syrië en Irak. Van hen zijn er circa 55 teruggekeerd.
'Geen groter veiligheidsrisico'
Voor D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma is dat scenario ondenkbaar. "Er is geen groter veiligheidsrisico denkbaar dan wanneer deze IS'ers met bloed aan hun handen onder de radar terugkeren naar Europa"
Volgens minister Kaag is er geen enkele indicatie dat de Koerden de gevangengenomen IS'ers zullen vrijlaten, maar voegde daaraan toe dat er "geen garanties" zijn. De bewindsvrouw benadrukte dat de Koerden al langer aandringen op een oplossing voor niet alleen de IS-strijders, maar ook voor de vrouwen en kinderen die zijn uitgereisd.
Hoogleraar internationaal recht Geert-Jan Knoops hekelde maandag de terughoudende reactie van de Europese landen op de oproep van Trump. "Je kunt niet zeggen: we zijn bang voor de gevolgen als wij strijders opnemen, we kijken weg", zei Knoops in het NPO Radio 1-programma 1 op 1.
Kabinet voor internationale berechting
Kaag benadrukt dinsdag dat Nederland in de Veiligheidsraad heeft aangedrongen op een vorm van internationale berechting, maar daar te weinig steun voor kreeg. Ook zou het helpen als Irak lid zou worden van het Internationaal Gerechtshof. Dat zou het mogelijk maken de IS'ers via die weg te berechten.
CDA'er Martijn van Helvert en ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind vinden dat het kabinet het plan voor een VN-tribunaal opnieuw op tafel moet leggen nu Trump zijn oproep heeft gedaan.
De inzet van het kabinet om te streven naar berechting in Irak baart Voordewind zorgen, dat zou namelijk betekenen dat de doodstraf een reële uitkomst van een rechtsgang is.
Daar staat Kaag echter zakelijk in. "Wij bemoeien ons verder niet met de nationale rechtsgang van een soeverein land", aldus de minister. Onlangs liet minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus weten met de Koerdische strijdkrachten in gesprek te zijn over een terugkeer van Nederlandse vrouwelijke IS'ers en hun kinderen.
Tot die tijd blijft het kabinetsstandpunt dat de vrouwen en kinderen die vastzitten op eigen houtje een Nederlandse ambassade of Nederlands consulaat moeten zien te bereiken. Dat blijkt in de praktijk nagenoeg onmogelijk.
NUjij: Uitgelichte reacties