GroenLinks wil greep doen naar de macht

Bij het congres van de partij in Zwolle, waar de kandidatenlijsten voor de provinciale-statenverkiezingen op 20 maart en de Europese verkiezingen op 23 mei werden toegejuicht, voerde optimisme de boventoon. Oud-partijleider Paul Rosenmöller werd onthaald als lijsttrekker voor de Eerste Kamer, die op 27 mei wordt gekozen door de nieuwe Provinciale Staten.

‘Ik zie het optimisme en het verlangen naar verandering en verbetering’, zei partijleider Jesse Klaver tegen de tweeduizend congresgangers. ‘Maar Den Haag laat zich gijzelen door het pessimisme van een kleine minderheid van VVD en CDA.’ Zij lijden, vindt Klaver, aan ‘het bozeburgercomplex’.

Het kan niet mooier voor GroenLinks. Dertig jaar tamboert de partij nu op de noodzaak van groen beleid en nu lijkt klimaat het centrale thema te worden bij de provinciale verkiezingen. 

Actie

Klaver ziet ‘een nieuwe meerderheid’ opkomen. ‘Acties en protesten tegen vliegveld Lelystad dat er niet komt. Scholieren in Den Haag, die met vele duizenden staakten voor het klimaat. De vakbonden die een grote demonstratie organiseren voor een eerlijk pensioen voor jong en oud. Leraren die massaal gaan staken voor een beter salaris en minder werkdruk. Vrouwen die hun rechten, hun lijf, hun leven opeisen op de Women’s March. En op 10 maart de grootste klimaatmars ooit.’

Klaver roept de partij op om in actie te komen. Om, net als in 2017, de deuren langs te gaan om mensen op te roepen te gaan stemmen, liefst op GroenLinks. Want er staat veel op het spel voor de partij. In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 kondigde Klaver aan premier te willen worden. De peilingen gaven de partij 18, misschien twintig zetels. Het werden er maar 14.

Tijdens de formatie van Rutte III haakte GroenLinks af. Formeel over vluchtelingenbeleid. Maar de partij had ook geen zin als kleine linksbuiten in de coalitie aan te schuiven. Het risico op teleurstelling bij de achterban was te groot. Dan liever de zijlijn om de basis in gemeenteraden en nu de provincies te versterken. Liever de zichtbaarheid van Klaver vergroten met massale bijeenkomsten – ‘meet-ups’ in GroenLinks-jargon – en kantinebijeenkomsten.

Een belangrijke les van de mislukte formatie was ook de positie van de Eerste Kamer. D66 had tien zetels in de senaat en een centrale positie. Links noch rechts kon om D66 heen. GroenLinks was figurant met vier zetels.

‘Tien zetels’

Zo’n D66-positie wil GroenLinks dit voorjaar in de Eerste Kamer verwerven. De partij rekent op minimaal acht zetels, net als in 1999. Maar Klaver hoopt op tien of meer. De peilingen zijn ernaar, net als in 2017. Nu wordt de opkomst voor de wat non-descripte provinciale-statenverkiezingen cruciaal, want die kiezen de senaat.

Daarom zet GroenLinks alles op alles voor opkomst van de potentiële aanhang. Met een stevige positie in de Eerste Kamer denkt Klaver het beleid van Rutte III op punten te kunnen bijsturen, te beginnen bij het klimaatbeleid. Het allerbelangrijkst is het voorsorteren op de kabinetsformatie na de komende Tweede Kamerverkiezingen. Dan moet het er eindelijk van komen, regeren voor GroenLinks.