Volgens Trump is er aan de grens sprake van een crisis
De grensmuur is een van de grootste campagnebeloftes van Trump. Hij wil deze grensmuur om de toestroom van migranten te verminderen. Volgens de president komen er zoveel migranten aan bij de grens, dat de instroom niet meer te controleren is. De goede staat van de Amerikaanse economie zou grote aantallen migranten aantrekken die makkelijk de grens kunnen passeren. Hij noemt de situatie een "groeiend veiligheidsrisico".
Met de noodtoestand kan Trump geld vrijmaken voor de muur
Voor de financiering van de muur had Trump toestemming nodig van het Congres. De Democraten hebben echter een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en zien het nut en de noodzaak van de muur niet in. Door het uitroepen van de noodtoestand kan de president zonder toestemming van het Congres aanspraak maken op bepaalde fondsen. Zo kan hij omgerekend ruim 7 miljard euro vrijmaken voor de grensmuur. Dat is nog steeds te weinig voor het bekostigen van de muur. Naar schatting is daar ruim 20 miljard euro voor nodig.
Democraten beraden zich op juridische maatregelen
Het Amerikaanse Congres heeft niet de bevoegdheid om het uitroepen van de noodtoestand door de president terug te draaien. Verschillende Democratische prominenten zinspelen op juridische acties. De Amerikaanse burgerrechtenbeweging ACLU spant een zaak tegen het besluit aan.
Ook binnen de Republikeinse partij klinkt onvrede over het besluit van de president. Onder meer voormalig presidentskandidaten Mitt Romney en Marco Rubio hebben hun twijfels over de maatregel geuit.
Partijen eerder akkoord over aanscherpen grensbeveiliging
Donderdag werd het wetsvoorstel voor de financiering van veiligheidsmaatregelen aan de grens aangenomen. Daarmee werd een nieuwe 'shutdown' voorkomen. Eerder leidde de onenigheid over de muur tot de langste sluiting van de overheid ooit. In het akkoord staat dat nieuwe barrières in het grensgebied gebouwd kunnen worden, voortbouwend op de bestaande barrières die op ongeveer de helft van de grens tussen Mexico en de VS staan. Geld voor de grensmuur was niet opgenomen in dit voorstel, waarop Trump besloot de noodtoestand uit te roepen.
Noodtoestand al 59 keer uitgeroepen door presidenten
Sinds 1976 mag de Amerikaanse president eenzijdig de noodtoestand uitroepen, wat geregeld is in de Nation Emergencies Act. De wet stelt geen voorwaarden aan hoe zo'n situatie eruit moet zien. Er is in totaal 59 keer de noodtoestand uitgeroepen, waarvan er nog 31 van kracht zijn.
Normaal gesproken moeten bepaalde besluiten door het Amerikaanse Congres. Deze bureaucratische weg duurt vaak lang. Wanneer de noodtoestand van kracht is, kan de president dus vele malen sneller handelen. Deze wet is dan ook ontwikkeld voor situaties die hierom vragen, zoals bij een natuurramp, oorlog of aanslag. De noodtoestand die na de aanslagen van 11 september 2001 werd uitgeroepen is nog steeds van kracht.
Geen van de voorgaande keren besloot een president de noodtoestand uit te roepen om alsnog een financiering erdoor te drukken waar wetgevers niet mee akkoord zijn gegaan, schrijft New York Times.