D66 heeft haast met levenseindedebat

Nee, het heeft niets te maken met de verkiezingscampagne, bezweert Pia Dijkstra. Na een jaar van relatieve stilte treedt het D66-Kamerlid naar buiten met een podcastserie over medische ethiek en ‘voltooid leven’. Elke twee weken is er een nieuwe aflevering, vanaf vandaag. Het is een nieuwe vorm om het maatschappelijke debat gaande te houden, stelt de D66-fractie.

“Het was één van de afspraken in het regeerakkoord”, zegt Dijkstra. “Het kabinet zou zorgen dat het maatschappelijke debat over euthanasie en voltooid leven doorgaat. Maar het blijft stil. Minister Hugo de Jonge (medische zorg) is op andere punten zeer actief en goed bezig, maar op dit punt laat hij het liggen”.

D66 wil dat de minister bijeenkomsten in het land organiseert over ‘vragen rond het levenseinde’, om te inventariseren wat ouderen vinden en wensen. Nog liever ziet de fractie dat er burgerfora komen, die ideeën voor politiek beleid aandragen.

Volgens Dijkstra moeten die debatten snel beginnen. “Dit is geen onderwerp waar je even een half jaar over discussieert, en klaar. Willen we als politiek verder met de vragen van ouderen rond het levenseinde, dan moeten we op tijd beginnen. Nu. Niet iedereen hoeft dezelfde oplossing voor te stellen, maar het is noodzakelijk het erover te hebben.”

Te smal 

Binnen het kabinet maakt de kritiek van D66 nog weinig indruk. De minister laat weten dat hij ‘volop aan de slag’ is met alle afspraken uit het regeerakkoord. Hij ziet de opdracht “veel breder dan het voltooid-levendebat van D66”. De minister zegt zich vooral te richten op liefdevolle zorg in verpleeghuizen, alsook het bestrijden van eenzaamheid en betere pijnbestrijding. Ook komt er een onderzoek onder 20.000 ouderen naar de behoefte aan zelfbeschikking over het moment van sterven, ook als ze niet lichamelijk lijden.

D66 vindt dat te smal. Dijkstra: “Ouderenbonden, geestelijk verzorgers, het Humanistisch Verbond, de christelijke patiëntenvereniging NPV – zij vragen óók om een breder debat over het levenseinde. Zij hebben met tien organisaties al een ‘coalitie van betekenis tot het einde’ gevormd. Dat zegt iets over hoe sterk dit onderwerp leeft.”

Met de podcast opereert D66 zelf behoedzaam. Dijkstra is in de zes afleveringen vooral vragend en luisterend te horen. “Ik neem luisteraars mee in het soort gesprekken dat ik als Kamerlid heel regelmatig voer.”

De afspraken uit het regeerakkoord worden door het uitbrengen van de podcast nergens op de proef gesteld. Vrij vertaald luiden die afspraken: fracties wachten eerst op het maatschappelijke debat en komen zelf niet met nieuwe stappen.

Ondanks die behoedzaamheid, opent de eerste podcast met een explosieve kwestie: gedelegeerde zelfbeschikking. Te gast is Henk Blanken, die een boek schreef over zijn ziekte van Parkinson en de angst om dement te worden. Hij vindt dat patiënten met alzheimer hun familie moeten kunnen aanwijzen om namens hen te beslissen over euthanasie, als ze zelf hun wens niet meer kunnen bevestigen. D66 vindt dat te ver gaan, benadrukt Dijkstra.

Binnenkort praat ze in de Kamer, in klein beraad, verder over haar concept-wetsvoorstel voor ruimere euthanasie bij ‘voltooid leven’. Op 11 maart is er een door D66 uitgeroepen expertmeeting waar alle fracties voor zijn uitgenodigd om te komen luisteren. Onderwerp: de praktische uitwerking van onderdelen van het wetsvoorstel. “D66 stelt voor dat er speciale levenseindebegeleiders komen. Hoe zouden die moeten worden opgeleid? Welke competenties moeten ze hebben?” Ook zal het gaan over de leeftijdsgrens van 75 jaar, die D66 voorstelt. Al is een leeftijdsgrens volgens Dijkstra bij nader inzien niet het meest wenselijke. “Het kan iets arbitrairs hebben.”

En zo komt binnenkort, op de expertmeeting, het omstreden D66-wetsvoorstel dus toch al héél even in de Kamer ter discussie. En staat het onderwerp weer even op de agenda.

Podcast 

De podcast-serie van Kamerlid Pia Dijkstra (D66) over medische ethiek is hier te beluisteren, en via Spotify. 

Lees ook: 

Els van Wijngaarden zoekt voor de regering uit hoeveel mensen hun leven ‘voltooid’ vinden

 Els van Wijngaarden van de Universiteit voor Humanistiek leidt het onderzoek onder 20.000 ouderen naar zelfbeschikking over het levenseinde. Van Wijngaarden vertelt over het onderzoek, waar het kabinet opdracht toe gaf en dat eind 2019 klaar moet zijn. 

Dat het zo stil is over ‘voltooid leven’, is pure tragiek

Ook in 2019 zal het kabinet zich heel stilhouden over medische ethiek, vooral over het heikele onderwerp ‘voltooid leven’, is de voorspelling van politiek redacteur Wilma Kieskamp.